01 Şubat

KıRMıZı

TeK BaşıNa CUMHURİYET
V.I.P
01 Şubat, Miladi takvime göre yılın 32. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 333 gün vardır (artık yıllarda 334).

Olaylar

  • 1411 - Birinci Thorn Barış antlaşması, müttefik Polonya Krallığı ve Litvanya Büyük Dükalığı ile Töton Şövalyeleri'nin aralarındaki savaşın bitmesiyle Toruń kentinde imzalandı.
  • 1553 - Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa Krallığı arasında, İstanbul Antlaşması imzalandı.
  • 1662 - Çinli general Koxinga, dokuz ay süren kuşatmadan sonra Tayvan adasını ele geçirdi.
  • 1793 - Fransa, İngiltere ve Hollanda'ya savaş ilan etti.
  • 1814 - Filipinler'deki Mayon yanardağı lav püskürdü; yaklaşık 1200 kişi yaşamını yitirdi.
  • 1861 - Amerikan İç Savaşı: Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı.
  • 1884 - Oxford English Dictionary'nin ilk baskısı yapıldı.
  • 1887 - ABD'de emlakçılık yapan Harvey Henderson Wilcox ve karısı, Hollywood isimli çiftliklerini tapu dairesinde kaydettirdi. Los Angeles'in batısındaki araziye; telefon, elektrik, gaz ve su getirttiler. Amerikan sinema endüstrisi burada doğdu.
  • 1895 - Lumiere Kardeşler, sinema makinasını icat ettiler.
  • 1896 - Giacomo Puccini'nin La bohème operası, ilk kez İtalya'nın Turin şehrinde sahnelendi.
  • 1913 - Grand Central Terminal, New York'ta açıldı: Dünyanın en büyük tren istasyonu.
  • 1915 - 20th Century Fox film şirketi kuruldu.
  • 1918 - Rusya, Gregoryen takvim'e geçti.
  • 1919 - İnci adlı aylık kadın dergisi İstanbul'da yayımlanmaya başladı. Sahibi Sedat Simavi idi.
  • 1923 - Almanya'da enflasyon artıyor; 1 sterlin 220 bin mark değerine ulaştı.
  • 1924 - Birleşik Krallık, SSCB'yi resmen tanıdı.
  • 1924 - Zekeriya Sertel tarafından yayınlanan Resimli Ay yayın hayatına başladı.
  • 1926 - Ankara'da Gazi İstasyonu açıldı.
  • 1930 - Kayseri-Şarkışla Demiryolu işletmeye açıldı.
  • 1933 - Bursa'da bir grup gerici, ezan ve kametin Türkçe okunmasını bahane ederek, Ulucami'de namazdan çıkan halkı kışkırtarak Valilik önünde gösteri yaptı.
  • 1933 - Cumhuriyet ilkelerini benimsetmek ve aynı doğrultuda kültür hareketi oluşturmak amacıyla Halkevleri'nin yayın organı olarak Ülkü dergisi yayınlanmaya başladı.
  • 1935 - Ayasofya, müze olarak halkın ziyaretine açıldı.
  • 1943 - Almanların 6. Ordusu Stalingrad'da teslim oldu
  • 1944 - Bolu-Gerede depremi: Gerede, Bolu ve Çankırı'daki depremlerde 4611 kişi öldü.
  • 1957 - Alman mühendis Felix Wankel tarafından icat edilen ve çalışan ilk prototip Wankel motoru, Almanya NSU araştırma ve geliştirme merkezinde ilk kez çalıştırıldı.
  • 1958 - Mısır ve Suriye, Birleşik Arap Cumhuriyeti adıyla birleşti. Bu durum ancak 1961'e dek sürdü.
  • 1963 - İki uçağın Ankara üzerinde çarpışarak Ulus semtine düşmesi sonucu, 80 kişi yaşamını yitirdi.
  • 1968 - Vietnam Savaşı: Vietkong'lu Nguyen Van Lem, Güney Vietnam'lı millî polis şefi Nguyễn Ngọc Loan tarafından vurularak öldürüldü. İnfaz anı hem video hem de fotoğraf olarak kaydedildi.
  • 1974 - İzmir'de sabaha karşı saat 02:04'de bir deprem oldu, tarihi Saat Kulesi'nin tepesinin de yıkıldığı depremde 2 kişi hayatını kaybetti.
  • 1974 - São Paulo'da (Brezilya) 25 katlı bir iş yerinde yangın çıktı: 189 kişi öldü, 293 kişi yaralandı.
  • 1978 - Film yönetmeni Roman Polanski, kefaletini yakarak ABD'den Fransa'ya kaçtı. 13 yaşında bir kızla cinsel ilişkiye girme suçuyla hakkında dava açılmıştı.
  • 1979 - Humeyni'yi, Paris'teki 14 yıllık sürgün yaşamından Tahran'a dönüşünde milyonlarca İran'lı karşıladı.
  • 1979 - Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Abdi İpekçi, suikast sonucu öldürüldü. 25 Haziran'da yakalanan saldırgan Mehmet Ali Ağca, 1980'de ölüm cezasına çarptırıldı.
  • 1980 - İstanbul'da zamlara tepki gösteren halk bilet almadan vapura bindi.
  • 1989 - Millî futbolcu Tanju Çolak, Monte Carlo'da düzenlenen törende "Altın Ayakkabı" ödülü aldı.
  • 1990 - Yugoslav ordusu Kosova'ya girdi.
  • 1992 - Şırnak'ın Görmeç köyünde Jandarma Bölük Komutanlığına çığ düştü; 76'sı asker 81 kişi öldü. Siirt'in Eruh ilçesinin Tünekpınar köyü Jandarma Karakolu'na da çığ düşmesi sonucu 32 er öldü.
  • 1993 - İçişleri Bakanlığı, Valiliklere yurt içinden yayın yapan özel radyo televizyon kuruluşlarının kapatılmasını öngören bir genelge gönderdi. Özel radyolar, dinleyicilerinden Başbakan Süleyman Demirel'e genelgeyi protesto telgrafları ve faksları göndermelerini istediler.
  • 1997 - Susurluk kazasıyla ortaya çıkan karanlık ilişkileri protesto etmek ve "temiz toplum, temiz siyaset" özlemini duyurmak amacıyla, "Sürekli Aydınlık İçin 1 Dakika Karanlık" eylemi başlatıldı.
  • 2000 - Amerika Birleşik Devletleri'nde Illinois Eyalet Valisi George Ryan, idam cezalarının infazlarını durdurdu. 20 yıl içinde 13 idam mahkumunun suçsuz olduğunun anlaşılması Valiye bu kararı aldırttı.
  • 2001 - Önce Vatan gazetesi yayın hayatına başladı.
  • 2003 - Uzay mekiği Columbia, Dünyaya dönüşü sırasında Teksas üzerinde parçalandı: mekikteki yedi astronot öldü.
  • 2004 - Suudi Arabistan'da Hac sırasında çıkan izdihamda 289 hacı öldü.
  • 2005 - Kanada aynı cinsiyetten olanların evlenmesini yasallaştıran 4. ülke oldu.
  • 2005 - The New Anatolian gazetesi yayın hayatına başladı.
  • 2006 - Danimarka gazetesi Jylls-Posten'de İslam dünyasını rahatsız eden karikatürlerin yayımlanmasından 5 ay sonra, Avrupa'da birçok gazete aynı karikatürleri yayımladı. Danimarka'ya yönelik protestolar yayıldı. (4 Şubat'ta Şam'daki Danimarka ve Norveç Büyükelçilikleri ateşe verildi. 7 Şubat'ta Afganistan'daki Norveç birliklerine saldırı düzenlendi ve 10 Şubat'ta Danimarka, birçok Müslüman ülkedeki Elçiliklerini kapattı.)
  • 2012 - 30 yıllık Dev-Yol davası düştü. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Ankara 1 No'lu Sıkıyönetim Mahkemesinde, 574 sanıkla 18 Ekim 1982'de başlayan Dev-Yol ana davasının tüm sanıklar yönünden zaman aşımından düşürülmesine karar verdi.
  • 2012 - Mısır'ın ünlü takımı El Ehli ile Port Said'in El Masri takımları arasındaki maçtan sonra çıkan olaylarda 74 kişi öldü, 200'ü ağır binden fazla kişi yaralandı.
  • 2013 - Ankara'da ABD Büyükelçiliği'nde patlama oldu, iki kişi hayatını kaybetti.

Doğumlar
  • 1459 - Conrad Celtes, Alman bilgin (ö. 1508)
  • 1462 - Johannes Trithemius, Alman bilim insanı (ö. 1516)
  • 1550 - John Napier, İskoçyalı matematikçi ve logaritmanın mucidi (ö. 1617)
  • 1552 - Edward Coke, İngiliz hukukçu ve siyasetçi (ö. 1634)
  • 1761 - Christian Hendrik Persoon, Güney Afrikalı bilim insanı (ö. 1836)
  • 1796 - Abraham Emanuel Fröhlich, İsveçli şair (ö. 1865)
  • 1804 - Handrij Zejler, Sorb yazar (ö. 1872)
  • 1868 - Ovannes Kaçaznuni, Ermeni siyasetçi ve Ermenistan'ın ilk Başbakanı (ö. 1938)
  • 1872 - Jerome F. Donovan, Amerikalı politikacı (ö. 1949)
  • 1874 - Hugo von Hofmannsthal, Avusturyalı yazar (ö. 1929)
  • 1878 - Milan Hodža, Slovak politikacı (ö. 1944)
  • 1882 - Louis St. Laurent, Kanada'nın 12. Başbakanı
  • 1884 - Yevgeny Zamyatin, Rus yazar (ö. 1937)
  • 1887 - Charles Nordhoff, İngiliz yazar (ö. 1947)
  • 1894 - James P. Johnson, Amerikan besteci (ö. 1955)
  • 1894 - John Ford, Amerikalı yönetmen ve yapımcı (ö. 1973)
  • 1895 - Conn Smythe, Kanadalı mimar (ö. 1980)
  • 1901 - Clark Gable, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1960)
  • 1902 - Langston Hughes, Amerikan yazar (ö. 1967)
  • 1905 - Emilio Gino Segrè, İtalyan fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1989)
  • 1906 - Hildegarde, Amerikan oyuncu ve şarkıcı (ö. 2005)
  • 1908 - George Pal, Macar yönetmen ve yapımcı (ö. 1980)
  • 1909 - George Beverly Shea, Kanadalı şarkıcı (ö. 2013)
  • 1914 - Jale İnan, Türk arkeolog (ö. 2001)
  • 1915
    • Stanley Matthews, İngiliz futbolcu (ö. 2000)
    • Alicia Rhett, Amerikalı oyuncu ve ressam (ö. 2014)
  • 1918 - Muriel Spark, İskoç yazar (ö. 2006)
  • 1922 - Renata Tebaldi, İtalyan soprano (ö. 2004)
  • 1924 - H. Richard Hornberger, Amerikan yazar (ö. 1997)
  • 1928 - Muzaffer Buyrukçu, Türk yazar (ö. 2006)
  • 1928 - Stuart Whitman, Amerikan oyuncu
  • 1930 - Shahabuddin Ahmed, Bangladeş'in Başbakanı
  • 1931 - Boris Yeltsin, Rus devlet adamı (ö. 2007)
  • 1932 - Yılmaz Atadeniz, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı
  • 1934 - Berke Vardar, Türk dilbilimci (ö. 1989)
  • 1936 - Tuncel Kurtiz, Türk sinema, tiyatro ve seslendirme sanatçısı (ö. 2013)
  • 1939 - Claude François, Fransız pop şarkıcısı ve söz yazarı (ö. 1978)
  • 1942 - Bibi Besch, Amerikalı aktris (ö. 1996)
  • 1942 - Vural Öger, Türk kökenli Alman politikacı ve iş adamı
  • 1949 - Vedat Ahsen Coşar, Türk avukat
  • 1950 - Ali Haydar Konca, Türk siyasetçi
  • 1952 - Engin Ardıç, Türk gazeteci
  • 1952 - Ferit Mevlüt Aslanoğlu, Türk siyasetçi (ö. 2014)
  • 1957 - Derya Baykal, Türk oyuncu
  • 1965 - Brandon Lee, Çin kökenli Amerikalı aktör (ö. 1993)
  • 1965 - Jarozlaw Araskiewicz, Polonyalı futbolcu
  • 1966 - Michelle Akers, eski Amerikalı kadın millî futbolcu
  • 1967 - Azer Bülbül, Türk arabesk ve fantezi müzik sanatçısı (ö. 2012)
  • 1968 - Lisa Marie Presley, Amerikalı rock şarkıcısı (Elvis Presley'nin kızı)
  • 1969 - Gabriel Batistuta, Arjantinli futbolcu
  • 1970 - Asuman Dabak, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
  • 1970 - Malik Sealy, Amerikalı basketbol (NBA) oyuncusu (ö. 2000)
  • 1971 - Michael C. Hall, Amerikalı oyuncu
  • 1980
    • Florin Bratu, Rumen futbolcu
    • Kenan Hasagić, Bosnalı futbolcu
    • Liasos Luka, Kıbrıs Rumu futbolcu
  • 1981 - Gustaf Norén, İsveçli müzisyen ve Mando Diao grubunun gitaristi
  • 1982 - Michael Fink, Alman futbolcu
  • 1984 - Darren Fletcher, İskoç futbolcu
  • 1985 - Mason Moore, Amerikalı porno yıldızı
  • 1994 - Harry Styles, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve One Direction üyesi

Ölümler
  • 1851 - Mary Shelley, İngiliz yazar (d. 1797)
  • 1903 - George Gabriel Stokes, Fransız fizikçi (d. 1819)
  • 1916 - Yusuf İzzeddin Efendi, Osmanlı şehzade (d. 1857)
  • 1944 - Piet Mondrian, Hollandalı ressam (d. 1872)
  • 1966 - Buster Keaton, Amerikalı oyuncu (d. 1895)
  • 1976 - Werner Heisenberg, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1901)
  • 1979 - Abdi İpekçi, Türk gazeteci ve yazar (suikast sonucu) (d. 1929)
  • 1979 - Niyazi Akıncıoğlu, Türk şair (d. 1919)
  • 1981 - Ayşe Saffet Alpar, Türk kimyacı ve Türkiye'nin ilk kadın rektörü (d. 1903)
  • 1988 - Heather O'Rourke, Amerikalı oyuncu (d. 1975)
  • 1999 - Barış Manço, Türk müzisyen (d. 1943)
  • 2002 - Aykut Barka, Türk jeolog (d. 1951)
  • 2004 - Süha Arın, Türk belgesel sinemacı (d. 1942)
  • 2005 - John Vernon, Kanadalı oyuncu (d. 1932)
  • 2007 - Gian Carlo Menotti, İtalyan asıllı Amerikalı besteci (d. 1911)
  • 2014 - Luis Aragonés, İspanyol futbolcu ve teknik direktör (d. 1938)
  • 2014 - Maximilian Schell, Avusturyalı oyuncu ve yönetmen (d. 1930)

Bayramlar ve Yıldönümleri
  • Fırtına : Hamsi Fırtınası
 
Top