Forex işlemleri SPK'ya emanet
İşlem hacmi 1314 milyar dolara ulaşan ve başıboş olarak nitelendirilen döviz piyasası SPK'nın denetimine girdi. Artık forex işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu'nun kontrolünde yapılacak.
Türkiye'de her geçen gün hızla büyüyen, günlük işlem hacmi 13-14 milyar dolara ulaşan ve başıboş döviz piyasası olarak da bilinen internet üzerinden yapılan döviz işlemleri (forex işlemleri) artık Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimine girdi. Böylece yeni dönemde foreks işlemlerini sadece SPK tarafından yetkilendirilmiş aracı kurum ve vadeli işlemlere aracılık şirketleri yapabilecek. SPK, dün internet sitesine koyduğu duyuru ile kaldıraçlı alım satım işlemlerinin SPK'nın görev ve sorumluluk alanına dahil edilmesi kapsamında, söz konusu işlemlerin düzenlenmesine yönelik ilgili taslakların piyasa katılımcılarının görüşüne açıldığını duyurdu. Böylece kısa sürede günlük işlem hacmi 3 milyar dolarlardan 13-14 milyar dolarlara çıkan ve SPK Başkanı Vedat Akgiray'ın yorumuyla denetimden yoksun olduğu için özellikle Anadolu'da adeta kumar gibi algılanan ve kaldıraç sınırlaması olmadığı için büyük kayıplara neden olan foreks piyasası SPK'nın denetimine girmiş oldu.
Foreks piyasasının denetimi girmesiyle yapılacak en önemli değişiklik işlemlere getirilen kaldıraç sınırlaması. Ağırlıklı olarak Euro/dolar paritesi üzerinde yapılan bu işlemlerde bugüne kadar herhangi bir denetim söz konusu olmadığı için kaldıraç sınırlaması yoktu. 10 dolar ile 100 bin dolarlık işlem yapabilen foreks yatırımcısı, paritede yaşanan en ufak bir ters oynaklıkta bile bütün parasını kaybedebiliyordu. Ancak SPK denetimiyle işlemlere uygulanacak kaldıraç oranına ciddi bir sınırlama geliyor. Buna göre, foreks işlemlerinde müşterilere uygulanacak kaldıraç oranı 100'ü geçemeyecek. Yani 10 doları olan bir yatırımcı 1.000 doların üzerinde bir riks alamayacak.
PARA DIŞINDA TAMİNAT KABUL EDİLMEYECEK
Öte yandan kaldıraçlı alım satım işlemlerine başlamadan önce, uygulanacak kaldıraç oranı 100'ü geçmemek kaydıyla aracı kurumlarla müşteriler arasında serbestçe belirlenecek. Söz konusu oranın daha sonra değiştirilebilmesi için tarafların yazılı onayı gerekecek. Tebliğ ile gelen önemli bir başka yenilik ise kaldıraçlı alım satım işlemlerinde teminata konu edilebilecek kıymetler yalnızca nakit olarak Türk Lirası ve konvertibl döviz olacak.
BELGE ALAN ŞİRKET DEVAM EDECEK
Tebliğde, foreks işlemlerinin SPK denetimine girmesi sonrasında piyasada mevcut bu işi yapan şirketlerin ne olacağına da açıklık getirildi. Buna göre, döviz, mal, kıymetli maden ve kurulca belirlenecek diğer varlıkların ticari amaçla kaldıraçlı alım satımı, alım satımına aracılık veya bu işlemlerin gerçekleştirilmesine yönelik hizmetlerden herhangi birini yapan mevcut şirketler, bu işlemleri yapabilmek için 1 ay içinde SPK'ya başvurabilecek. SPK'nın uygun gördüğü şirketlerin foreks işlemi yapmaya devam edebileceği belirtiliyor. Bilindiği gibi bu alanda faaliyet gösteren çok ciddi firmaların yanı sıra sermaye yeterliği olmayan çok sayıda şirket de foreks işlemlerine aracılık ediyordu. Merdiven altı diye tabir edilen ve foreks işlemi yaptıran birçok şirket hakkında geçtiğimiz dönemlerde müşteriler tarafından ciddi şikâyetler oluşmuştu.
8 MİLYON SERMAYE GEREKİYOR
Tebliğde, foreks faaliyeti yapmak isteyen kurumlara sermaye zorunluluğu da getirildi. Buna göre foreks işlemlerine sadece aracılık edecek olan yani müşteriden aldığı emri gerçekleştirmek üzere başka kuruluşa yönlendirilmesi faaliyetini yürütecek olan kurumlardan aracı kurumlar için istenen ve 810 bin TL olan özsermayenin 3 katı yani 2.4 milyon TL, müşterilerden gelen emirlerin doğrudan kabul edilmesi ve/veya gerçekleştirilmesi faaliyetini yürütmek isteyen aracı kurumlar ise 10 katı kadar yani 8.1 milyon TL özsermaye bulundurmak zorunda.
FOREKS İŞLEMİ NEDİR?
Forex İngilizce Foreign Exchange kelimelerinin kısaltmasıdır, ülkelerin para birimlerinin değişim piyasası. Yani bir ülkenin para birimi karşılığında diğer bir ülkenin para biriminin alındığı veya satıldığı piyasa anlamına geliyor. Piyasanın ana katılımcıları bankalar ve broker şirketleri ancak bireysel yatırımcılar da aracı kurumlar üzerinden hesap açarak bu işlemleri yapabiliyor. Ağırlıklı olarak Euro/dolar paritesindeki yükseleceğini ya da düşeceğini öngörüp yapılan işlemlerde, paritedeki en küçük bir harekette kaldıraçtan dolayı büyük paralar kaybedilebiliyor.
HT EKONOMİ
İşlem hacmi 1314 milyar dolara ulaşan ve başıboş olarak nitelendirilen döviz piyasası SPK'nın denetimine girdi. Artık forex işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu'nun kontrolünde yapılacak.
Türkiye'de her geçen gün hızla büyüyen, günlük işlem hacmi 13-14 milyar dolara ulaşan ve başıboş döviz piyasası olarak da bilinen internet üzerinden yapılan döviz işlemleri (forex işlemleri) artık Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetimine girdi. Böylece yeni dönemde foreks işlemlerini sadece SPK tarafından yetkilendirilmiş aracı kurum ve vadeli işlemlere aracılık şirketleri yapabilecek. SPK, dün internet sitesine koyduğu duyuru ile kaldıraçlı alım satım işlemlerinin SPK'nın görev ve sorumluluk alanına dahil edilmesi kapsamında, söz konusu işlemlerin düzenlenmesine yönelik ilgili taslakların piyasa katılımcılarının görüşüne açıldığını duyurdu. Böylece kısa sürede günlük işlem hacmi 3 milyar dolarlardan 13-14 milyar dolarlara çıkan ve SPK Başkanı Vedat Akgiray'ın yorumuyla denetimden yoksun olduğu için özellikle Anadolu'da adeta kumar gibi algılanan ve kaldıraç sınırlaması olmadığı için büyük kayıplara neden olan foreks piyasası SPK'nın denetimine girmiş oldu.
Foreks piyasasının denetimi girmesiyle yapılacak en önemli değişiklik işlemlere getirilen kaldıraç sınırlaması. Ağırlıklı olarak Euro/dolar paritesi üzerinde yapılan bu işlemlerde bugüne kadar herhangi bir denetim söz konusu olmadığı için kaldıraç sınırlaması yoktu. 10 dolar ile 100 bin dolarlık işlem yapabilen foreks yatırımcısı, paritede yaşanan en ufak bir ters oynaklıkta bile bütün parasını kaybedebiliyordu. Ancak SPK denetimiyle işlemlere uygulanacak kaldıraç oranına ciddi bir sınırlama geliyor. Buna göre, foreks işlemlerinde müşterilere uygulanacak kaldıraç oranı 100'ü geçemeyecek. Yani 10 doları olan bir yatırımcı 1.000 doların üzerinde bir riks alamayacak.
PARA DIŞINDA TAMİNAT KABUL EDİLMEYECEK
Öte yandan kaldıraçlı alım satım işlemlerine başlamadan önce, uygulanacak kaldıraç oranı 100'ü geçmemek kaydıyla aracı kurumlarla müşteriler arasında serbestçe belirlenecek. Söz konusu oranın daha sonra değiştirilebilmesi için tarafların yazılı onayı gerekecek. Tebliğ ile gelen önemli bir başka yenilik ise kaldıraçlı alım satım işlemlerinde teminata konu edilebilecek kıymetler yalnızca nakit olarak Türk Lirası ve konvertibl döviz olacak.
BELGE ALAN ŞİRKET DEVAM EDECEK
Tebliğde, foreks işlemlerinin SPK denetimine girmesi sonrasında piyasada mevcut bu işi yapan şirketlerin ne olacağına da açıklık getirildi. Buna göre, döviz, mal, kıymetli maden ve kurulca belirlenecek diğer varlıkların ticari amaçla kaldıraçlı alım satımı, alım satımına aracılık veya bu işlemlerin gerçekleştirilmesine yönelik hizmetlerden herhangi birini yapan mevcut şirketler, bu işlemleri yapabilmek için 1 ay içinde SPK'ya başvurabilecek. SPK'nın uygun gördüğü şirketlerin foreks işlemi yapmaya devam edebileceği belirtiliyor. Bilindiği gibi bu alanda faaliyet gösteren çok ciddi firmaların yanı sıra sermaye yeterliği olmayan çok sayıda şirket de foreks işlemlerine aracılık ediyordu. Merdiven altı diye tabir edilen ve foreks işlemi yaptıran birçok şirket hakkında geçtiğimiz dönemlerde müşteriler tarafından ciddi şikâyetler oluşmuştu.
8 MİLYON SERMAYE GEREKİYOR
Tebliğde, foreks faaliyeti yapmak isteyen kurumlara sermaye zorunluluğu da getirildi. Buna göre foreks işlemlerine sadece aracılık edecek olan yani müşteriden aldığı emri gerçekleştirmek üzere başka kuruluşa yönlendirilmesi faaliyetini yürütecek olan kurumlardan aracı kurumlar için istenen ve 810 bin TL olan özsermayenin 3 katı yani 2.4 milyon TL, müşterilerden gelen emirlerin doğrudan kabul edilmesi ve/veya gerçekleştirilmesi faaliyetini yürütmek isteyen aracı kurumlar ise 10 katı kadar yani 8.1 milyon TL özsermaye bulundurmak zorunda.
FOREKS İŞLEMİ NEDİR?
Forex İngilizce Foreign Exchange kelimelerinin kısaltmasıdır, ülkelerin para birimlerinin değişim piyasası. Yani bir ülkenin para birimi karşılığında diğer bir ülkenin para biriminin alındığı veya satıldığı piyasa anlamına geliyor. Piyasanın ana katılımcıları bankalar ve broker şirketleri ancak bireysel yatırımcılar da aracı kurumlar üzerinden hesap açarak bu işlemleri yapabiliyor. Ağırlıklı olarak Euro/dolar paritesindeki yükseleceğini ya da düşeceğini öngörüp yapılan işlemlerde, paritedeki en küçük bir harekette kaldıraçtan dolayı büyük paralar kaybedilebiliyor.
HT EKONOMİ
