Teknoloji ve tıp uzun yıllardır el ele çalışmaktadır. İlaç ve tıp alanındaki ilerlemeler milyonlarca hayat kurtarmış ve daha fazlasının yaşam kalitesini artırmıştır. Zaman ilerledikçe ve sağlık hizmetlerindeki yeni teknolojiler geliştikçe, gelecekte nasıl tıbbi keşifler olacağını tahmin etmek mümkün değildir. İşte 2024 yılının en yenilikçi 10 tıbbi teknolojisi:
mRNA'nın potansiyelinin aşıların ötesine geçmesi beklenmektedir. mRNA neredeyse her proteini kodlayabildiğinden, aynı temel yaklaşım, vücutta ilaç benzeri bir tepki oluşturarak çok çeşitli tedavilerin geliştirilmesine olanak sağlayabilir. Vücut dışında üretilen antikorlar gibi birçok protein bazlı tedavi son derece başarılı olmuştur, ancak aynı zamanda oldukça maliyetlidir. mRNA teknolojisinden yararlanmak, insan vücudunu protein üretmeye yönlendirerek geliştirme sürelerini ve maliyetlerini düşürebilir.
Sanal gerçekliğin tıp alanında hala keşfedilmemiş birçok potansiyeli vardır. Ancak, tıbbi atılımlar için ana odak alanları önleyici sağlık hizmetleri, rehabilitasyon, destekli yaşam, kanser tedavisi ve cerrahidir.
Nöroteknoloji şu anda sağlık hizmetlerinde, beynin elektriksel aktivitesi tarafından üretilen manyetik alanları kaydeden beyin görüntüleme için kullanılmaktadır. Nörostimülasyon, beyin aktivitesini etkilemek için beyin ve sinir sistemini uyarır ve nöro cihazlar, bir implant kullanarak beyin aktivitesini izleyen veya düzenleyen gelişmekte olan bir teknolojidir.
Yapay zeka ayrıca erken evre kalp hastalığını izlemek için de kullanılmakta, sağlık hizmeti sağlayıcılarının potansiyel olarak yaşamı tehdit eden sorunları daha erken ve daha tedavi edilebilir aşamada tespit etmelerine olanak tanımaktadır. Ayrıca, klinisyenlerin daha kapsamlı tedavi programları geliştirmelerine yardımcı olarak hastaların hastalıklarını daha iyi kontrol etmelerini sağlamaktadır.
CRISPR'ın genetik anormallikleri düzeltme, hastalık tedavisi ve yayılmasını sınırlama, tarımsal büyüme ve dayanıklılığı artırma gibi çok sayıda potansiyel uygulaması vardır.
Tele-sağlık ve teletıp son iki yılda giderek daha yaygın hale gelmiştir ve 2022'de sanal bakım toplantıları için teknoloji, 1:1 doktor-hasta video konferansının ötesine geçecektir.
Teknolojik ilerlemeler sadece vücuda giyilen cihazlarla sınırlı değildir; vücut içi tabletler ve implantlar da geliştirilmektedir. Şimdiye kadar, vücut içinden çalışan bu mikro bilgisayarlar, kalp ve beyin gibi organların işlevlerine yardımcı olmak için kullanılmıştır.
Bazı uygulamalar, bir hasta terapist görmeden önce hasta kabullerini tamamlayabilir ve ilk tanıyı koyabilir. Sonuç olarak, yapay zeka destekli araçlar ruh sağlığı tedavilerinin nasıl verildiğini değiştirmektedir.
Woebot gibi yapay zeka destekli sohbet robotları, hastalara bilişsel davranışçı terapi (BDT) taktiklerini uygulamada yardımcı olabilirken, Ellipsis gibi ses tanıma yazılımları bir hastanın sesini ve konuşma kalıplarını duygusal sıkıntı belirtileri için analiz edebilir.
1) mRNA Teknolojisi
mRNA teknolojisi, son zamanlarda yeni Covid-19 aşılarında kullanılmasıyla dikkat çekmiştir. mRNA aşıları, olağanüstü etkinlikleri, hızlı geliştirilmeleri ve düşük üretim maliyeti potansiyelleri nedeniyle standart aşı stratejisine alternatif sunmaktadır.mRNA'nın potansiyelinin aşıların ötesine geçmesi beklenmektedir. mRNA neredeyse her proteini kodlayabildiğinden, aynı temel yaklaşım, vücutta ilaç benzeri bir tepki oluşturarak çok çeşitli tedavilerin geliştirilmesine olanak sağlayabilir. Vücut dışında üretilen antikorlar gibi birçok protein bazlı tedavi son derece başarılı olmuştur, ancak aynı zamanda oldukça maliyetlidir. mRNA teknolojisinden yararlanmak, insan vücudunu protein üretmeye yönlendirerek geliştirme sürelerini ve maliyetlerini düşürebilir.
2) Sanal Gerçeklik
Sanal gerçeklik bir süredir hayatımızda. Ancak şu anda stresten anksiyeteye, demanstan otizme kadar çeşitli psikiyatrik bozuklukları ve durumları tedavi etmek ve yönetmek için kullanılmaktadır. Yetenekleri sadece ruh sağlığı bozukluklarıyla sınırlı değildir; hastaların ağrı hakkındaki tutumlarını ve algılarını değiştirerek etkili ağrı yönetimi için de kullanılmaktadır.Sanal gerçekliğin tıp alanında hala keşfedilmemiş birçok potansiyeli vardır. Ancak, tıbbi atılımlar için ana odak alanları önleyici sağlık hizmetleri, rehabilitasyon, destekli yaşam, kanser tedavisi ve cerrahidir.
3) Nöroteknoloji
Nöroteknoloji, yaşamın birçok yönünü önemli ölçüde iyileştirme potansiyeline sahiptir. Halihazırda tıp ve sağlık endüstrilerinde kullanılmaktadır, ancak eğitim, işyeri yönetimi, ulusal güvenlik ve spor alanlarında da birçok potansiyel uygulaması bulunmaktadır.Nöroteknoloji şu anda sağlık hizmetlerinde, beynin elektriksel aktivitesi tarafından üretilen manyetik alanları kaydeden beyin görüntüleme için kullanılmaktadır. Nörostimülasyon, beyin aktivitesini etkilemek için beyin ve sinir sistemini uyarır ve nöro cihazlar, bir implant kullanarak beyin aktivitesini izleyen veya düzenleyen gelişmekte olan bir teknolojidir.
4) Yapay Zeka
2024'te, sağlık ortamını dönüştüren en ilgi çekici teknolojilerden biri olan yapay zeka, hastalıkları erken tespit etmede ve hızlı bir şekilde doğru tanı koymada son derece faydalı olduğunu kanıtlamıştır. Örneğin, meme kanseri bakımında yapay zeka, mamografi incelemelerinin 30 kat daha hızlı ve %99 doğrulukla yapılmasına olanak tanıyarak gereksiz biyopsi ihtiyacını azaltmaktadır.Yapay zeka ayrıca erken evre kalp hastalığını izlemek için de kullanılmakta, sağlık hizmeti sağlayıcılarının potansiyel olarak yaşamı tehdit eden sorunları daha erken ve daha tedavi edilebilir aşamada tespit etmelerine olanak tanımaktadır. Ayrıca, klinisyenlerin daha kapsamlı tedavi programları geliştirmelerine yardımcı olarak hastaların hastalıklarını daha iyi kontrol etmelerini sağlamaktadır.
5) 3D Baskı
3D yazıcılar, piyasadaki en trend teknolojilerden biri haline gelmiştir. Sağlık hizmetlerinde bu devrim niteliğindeki yazıcılar, ameliyat için implant ve eklem üretmek için kullanılabilir. 3D baskılı protezler, tamamen kişiselleştirilmiş olmaları ve dijital yeteneklerin bir bireyin özelliklerini milimetresine kadar eşleştirmesine olanak tanıması nedeniyle giderek daha popüler hale gelmektedir. Bu, benzeri görülmemiş konfor ve hareket seviyeleri sağlar.6) Hassas Tıp
Tıbbi teknoloji ilerledikçe, belirli hastalara daha özel hale gelmektedir. Hassas tıp, her hastanın genetiğini, çevresini ve yaşam tarzını dikkate alır. Örneğin, bir kanser hastasını tedavi etmek için hassas tıp kullanıldığında, tedaviyi hastanın benzersiz genetik yapısına göre kişiselleştirmek mümkündür. Bu kişiselleştirilmiş tıp, tümörlere hastanın genetiğine bağlı olarak saldırdığı, gen değişiklikleri oluşturduğu ve kanser ilacını daha verimli bir şekilde yok ettiği için diğer tedavi yöntemlerinden önemli ölçüde daha etkilidir.7) CRISPR
CRISPR (Kümelenmiş Düzenli Aralıklı Kısa Palindromik Tekrarlar), en gelişmiş gen düzenleme teknolojisidir. Bakteriyel hücrelerdeki istilacı virüs bağışıklık sistemlerinin doğal mekanizmalarından yararlanır ve enfekte olmuş DNA iplikçiklerini "koparabilir". DNA'nın bu şekilde kesilmesi, hastalıkları tedavi etme şeklimizi değiştirebilir. Kanser ve HIV gibi sağlığımıza yönelik en ciddi risklerden bazıları, genleri değiştirerek birkaç yıl içinde yenilebilir.CRISPR'ın genetik anormallikleri düzeltme, hastalık tedavisi ve yayılmasını sınırlama, tarımsal büyüme ve dayanıklılığı artırma gibi çok sayıda potansiyel uygulaması vardır.
8) Teletıp (Telemedicine)
Tele-sağlık ve teletıp, 2020'de Covid-19 pandemisi başladığından beri popülerlik kazanmıştır. Teletıp uzaktan klinik hizmetleri ifade ederken, tele-sağlık uzaktan klinik olmayan hizmetleri içerir. Pandemi sonrasında daha fazla insan yeni bir çalışma ve yaşam tarzını benimsemiştir. Bu eğilimin devam etmesi beklenmektedir ve küresel teletıp pazarının 2026 yılına kadar 68,36 milyar dolardan 218,49 milyar dolara yükselmesi öngörülmektedir.Tele-sağlık ve teletıp son iki yılda giderek daha yaygın hale gelmiştir ve 2022'de sanal bakım toplantıları için teknoloji, 1:1 doktor-hasta video konferansının ötesine geçecektir.
9) Sağlık Giyilebilir Cihazları
Giyilebilir cihazlara olan talep, 2000 yılında Bluetooth'un ortaya çıkmasıyla son yıllarda artmıştır. İnsanlar, telefonlarıyla eşleştirdikleri giyilebilir cihazları adımlarını, fiziksel uygunluklarını ve kalp atış hızlarını uyku düzenlerine kadar takip etmek için kullanmaktadır. Ayrıca, sanayileşmiş dünyanın nüfusunun büyük bir kısmı yaşlandıkça, giyilebilir cihazlar hastaların formlarını izlemelerine ve geliştirmelerine yardımcı olarak diyabet ve kardiyovasküler hastalık gibi kronik hastalıkları önlemeye yardımcı olabilir.Teknolojik ilerlemeler sadece vücuda giyilen cihazlarla sınırlı değildir; vücut içi tabletler ve implantlar da geliştirilmektedir. Şimdiye kadar, vücut içinden çalışan bu mikro bilgisayarlar, kalp ve beyin gibi organların işlevlerine yardımcı olmak için kullanılmıştır.
10) Ruh Sağlığı Teknolojisi
Depresyonun 2030 yılına kadar küresel olarak hastalık yükünün başlıca kaynağı olması beklenmektedir, bu da yeni tedavilere olan ihtiyacı her zamankinden daha kritik hale getirmektedir. Geçtiğimiz yıl, hastaların devam eden ruh sağlığı ihtiyaçlarına yardımcı olabilecek birçok yeni teknoloji ortaya çıkmıştır.Bazı uygulamalar, bir hasta terapist görmeden önce hasta kabullerini tamamlayabilir ve ilk tanıyı koyabilir. Sonuç olarak, yapay zeka destekli araçlar ruh sağlığı tedavilerinin nasıl verildiğini değiştirmektedir.
Woebot gibi yapay zeka destekli sohbet robotları, hastalara bilişsel davranışçı terapi (BDT) taktiklerini uygulamada yardımcı olabilirken, Ellipsis gibi ses tanıma yazılımları bir hastanın sesini ve konuşma kalıplarını duygusal sıkıntı belirtileri için analiz edebilir.
