BEŞİNCİ BÖLÜM
Malüllük Sigortası
Sağlanan yardım:Malüllük Sigortası
Madde 52-
Malüllük sigortasından sağlanan yardım, malüllük aylığı bağlanmasıdır.
Kimlerin malül sayılacağı:
Madde 53- (Değişik : 29.07.2003 - 4958 / 33 md. Y.T. 06.08.2003)
A) 1-a) Kurum hastanelerince düzenlenecek usulüne uygun sağlık kurulu raporları ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3’ ünü yitirdiği,
b) 34 üncü madde gereğince yapılan tedavi sonunda Kurum sağlık tesisleri sağlık kurullarınca düzenlenecek usulüne uygun rapor ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu çalışma gücünün en az 2/3’ ünü yitirdiği,
c) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60'ını yitirdiği,
Kurumca tespit edilen sigortalı malullük sigortası bakımından malul sayılır.
2- Meslek hastalığı sonucu, meslekte kazanma gücü azalma oranının tespiti Kurumun meslek hastalıkları hastanelerince yapılır.
B) Bu Kanun kapsamında ilk defa çalışmaya başladıkları tarihte mevcut hastalık ve arızası bulunanlar bu hastalık veya arızasının malul sayılmayı gerektirecek düzeyde olmadığını Kurum veya Kurum dışındaki hastanelerden işe girmeden önce alınmış, usulüne uygun sağlık raporu ve dayanağı tıbbi belgelerle kanıtlamakla yükümlüdürler. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte, malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya arızalarının bulunduğu önceden veya sonradan tespit edilen sigortalılar bu hastalık veya arızaları nedeni ile malullük sigortası yardımlarından yararlanamazlar.
Bu gibi sigortalılara malullük sigortasından evvelce ödenmiş bulunan aylıklar geri alınır.
C) Bu maddenin uygulama hükümleri çıkarılacak yönetmeliklerle düzenlenir.
Malüllük aylığından yararlanma şartları :
Madde 54-(Değişik: 06/03/1981-2422/4 md.)
Sigortalının, malüllük aylığından yararlanabilmesi için :
a) 53 üncü maddeye göre malül sayılması,
b) Toplam olarak 1800 gün veya en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, sigortalılık süresinin her yılı için ortalama olarak 180 gün malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olması,
şarttır.
Malüllük aylığının hesaplanması:
Madde 55- (Değişik : 25.08.1999 - 4447 / 5 md. - 01.01.2000)
Malüllük aylığı bağlanmasına hak kazanan sigortalıya bu Kanunun 61 inci maddesine göre bulunacak ortalama yıllık kazancının %60'ının 1/12'si oranında malüllük aylığı bağlanır. Sigortalı başka birinin bakımına muhtaç durumda ise bu oran %70'e çıkarılır. Buna göre hesaplanan malüllük aylığı 61inci maddenin son fıkrası hükümlerine göre artırılır.
Eski şekli: (Değişik: 06/03/1981-2422/5 md.)
Malüllük aylığı, aşağıdaki esaslara göre hesaplanır:
a) Malüllük aylığı bağlanmasına hak kazanan sigortalıya, bu Kanuna göre tespit edilen göstergesinin katsayı ile çarpımının % 70'i oranında malüllük aylığı bağlanır. Si*gortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda ise bu oran % 80'e çıkarılır
b) Malüllük aylığının hesabına esas alınacak gösterge, sigortalının işten ayrıldığı tarihten önceki malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş son 5 takvim yılının prim hesabına esas tutulan kazanç tutarlarına göre bulunacak ortalama yıllık kazanç esas alınarak tespit edi*lir.
5 takvim yılından daha az takvim yılında prim ödemiş olan sigortalı için ortalama yıllık kazanç, prim ödediği takvim yılları esas alınmak suretiyle hesaplanır.
c) Ereğli Kömür İşletmesi Müessesesinde çalışan münavebeli (Gruplu) sigortalılar için, yıllık kazançlarının iki katı alındıktan sonra yukarıdaki (b) fıkrasına göre ortala*ma yıllık kazanç hesabedilir. Ancak, ortalama yıllık kazan*cın hesabında esas alınan son 5 takvim yılının her birinde 180 günden fazla olan münavebeli çalışmalara ait kazanç tutarları nazara alınmaz.
(*) Bu hükmün uygulanmasında ek 20,21,22,23 ve 24 ncü maddelere bakınız.
Aylığın başlangıcı:
Madde 56-
Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrıldıktan sonra yazılı istekte bulunan ve malüllük aylığına hak kazanan sigortalının aylığının ödenmesine, kendisinin yazılı isteğinden, malül sayılmasına esas tutulan raporun tarihi yazılı isteğini takibeden takvim ayından sonraki bir tarih ise bu raporun tarihinden sonraki ay başından başlanır.
Çalışma gücünün en az üçte ikisini yitirmiş sayılan sigortalı birinci fıkraya göre aylıkların ödenmesine başlanacağı tesbit edilen tarihte hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği almakta ise malüllük aylığı geçici iş göremezlik ödeneği verilme süresinin sona erdiği tarihten sonraki ay başından başlar.
Şu kadar ki, bağlanacak ma*lüllük aylığı, sigortalının hastalık sigortasından almakta olduğu geçici iş göremezlik ödeneğinin aylık tutarından fazla ise, aradaki fark, birinci fıkraya göre tesbit edilecek tarihten başlanarak verilir.
Sigortalının kontrol muayenesi:
Madde 57-
Malüllük aylığı bağlandıktan sonra sigortalı, her zaman, başka birinin sürekli bakımına muhtaç duruma girdiğini ileri sürerek malüllük aylığının artırılmasını isteyebilir.
Malüllük aylığı bağlanan sigortalıları Kurum da her zaman kontrol muayenesine tabi tutabilir.
Gerek Kurumca yaptırılan kontrol muayenesinde, gerekse sigortalının isteği üzerine veya işe alıştırma sonunda yapılan muayenesinde yeniden tesbit edilecek malüllük durumuna göre,
malüllük aylığı :
I - Sigortalının istekte bulunması halinde:
a) Yazılı isteğini,
b) Yeni malüllük durumuna esas tutulan rapor yazılı isteğini takibeden takvim ayından sonraki bir tarihi taşımakta ise bu raporun tarihini,
II - Kurumca kontrol muayenesine veya işe alıştırmaya tabi tutulma halinde de yeni malüllük durumuna esas tutulan raporun tarihini,
Takibeden ay başında başlanarak gerekirse artırılır, azaltılır veya kesilir. Kabul edilir bir özürü olmadığı halde kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten sonraki ay başına kadar yaptırmayan sigortalının malüllük aylığı, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ay başından başlanarak kesilir. Şu kadar ki, kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten başlayarak üç ay içinde yaptıran ve malüllük halinin devam ettiği tesbit edilen sigortalının malullük aylığı, öde*menin kesildiği tarihten başlanarak verilir.
Kontrol muayenesini Kurumun yazılı bildirisinde belirtilen tarihten üç ay geçtikten sonra yaptıran ve malüllük halinin devam ettiği tesbit edilen sigortalının malüllük aylığı, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak ödenir.
Aylığın kesilmesi ve yeniden başlaması:
Madde 58-
Malüllük aylığı almakta iken sigortalı olarak çalışmaya başlayanların malullük aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihten başlayarak kesilir.
Yukarıdaki fıkraya göre malüllük aylıkları kesilenlerden işten ayrılarak malüllük aylığı verilmesi için yazılı is*tekte bulunan sigortalıya, kontrol muayenesine tabi tutulmak ve malüllüğün devam ettiği anlaşılmak şartıyla, eski malüllük aylığı, yazılı istekte bulunduğu tarihten sonraki ay başından başlanarak ödenmeye başlanır. Şu kadar ki, bu gibi sigortalılar için yazılı istek tarihlerine göre yeniden malüllük aylığı hesaplanır ve bu aylık önce bağlanan malüllük aylığından fazla ise hesaplanan yeni aylık üzerinden ödeme yapılır.
