Adli yardım nedir?
Avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama imkanı olmayan kişilerin dava harç ve masraflarından muaf tutulması ve kendilerine ücretsiz olarak avukatlık hizmetinin sağlanmasında “adli yardım” denir.
Kimler adli yardımdan yararlanabilir?
Yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.
Adli yardım talebi nasıl yapılır?
Dava harç ve masraflarından muaf tutulmak için Adli Yardım Talebi, dava açılacak veya açılmış olan mahkemeye yapılır. Avukat görevlendirilmesi için Adli Yardım Talebi, baroların adli yardım bürolarına veya temsilcilerine yapılır.
Baro nedir?
Avukatların meslek örgütlerine Baro denir. Otuzdan fazla avukat bulunan her il merkezinde bir Baro Başkanlığı bulunur.Yeterli sayıda avukat olan ilçelerde Baro temsilciliği vardır.
Adli yardım bürosu nedir?
Her baro merkezinde, baro yönetim kurulu tarafından belirlenip görevlendirilen, yeterli sayıda avukattan oluşan bir adli yardım bürosu bulunmaktadır. Baro Yönetim Kurulu ayrıca, baro merkezi dışında, avukat sayısı beşten fazla olan her yargı çevresinde bir avukatı, adli yardım bürosu temsilcisi olarak görevlendirir.
Hangi davalarda adli yardımdan yararlanılabilir?
Ceza davaları dışındaki her türlü dava ve takip için yani hukuk davaları ve idari davalar için adli yardım talebinde bulunulabilir.
Ceza davalarında zaten dava harcı ve masrafı talep edilmez. İfade ve sorgu sırasında herkes ücretsiz müdafi (avukat) talebinde bulunabilir.
Alt sınırı beş yıl hapis cezasından fazla olan suçlarda ve hangi suç olursa olsun 18 yaşından küçükler ile sağır ve dilsizlere, eğer ifade ve sorgu sırasında müdafi (avukat) tutacak durumda değillerse Devlet tarafından avukat atanır.
Adli yardım başvurusunda neler gereklidir.
Adli yardım talebinde bulunacak olan kişi hem maddi imkanlarının olmadığını ispatlamalı, hem de iddia ettiği konuda haklı olduğu kanaatini oluşturacak deliller sunmalıdır. Barolar adli yardım talebi halinde genellikle şunları istemektedir:
• Muhtardan alınacak fakirlik belgesi,
• Nüfus Müdürlüğü’nden alınacak ikametgâh belgesi,
• Nüfus cüzdan fotokopisi,
• Barodan alınıp resmi kurumlarca onaylatılmak üzere mali durum araştırma formu
• Dava için gerekli belgelerin fotokopisi.
Baro, başvuranın ekonomik durumu hakkında kuşkuya düştüğü takdirde, kişinin mali durumunun araştırılması için resmi ve özel kurum ve kuruluşlarla yazışma yapabilir.
Mahkemeden adli yardım talebinde bulunulduğunda
Adli yardım talebi üzerine mahkeme, talebin haklı olup olmadığını inceler ve talebin kısmen veya tamamen kabulüne ya da reddine ilişkin bir karar verir. Mahkemenin adlî yardım talebi konusunda verdiği karar kesindir. Karara karşı her hangi bir itiraz mercii yoktur. Ancak adli yardım talebi reddedilen kimse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanarak yeniden adli yardım talebinde bulunabilir.
Mahkeme adlî yardım talebini kabul ederse, verilen karara göre, yargılama harç, avans ve giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeyebilirsiniz. Adli yardım kararı, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder.
Barodan adli yardım talebinde bulunulduğunda
Maddi durumunuzun uygun olamaması nedeniyle Baronun Adli Yardım Bürosundan adli yardım talebinde bulunabilir ve ücretsiz avukat talep edebilirsiniz.
Adli Yardım Bürosu, talebi reddederse, başvuru sahibi tebliğden itibaren on gün içinde yazılı veya sözlü olarak baro başkanına başvurabilir. Baro başkanı yedi gün içinde karar verir, bu karar kesindir. Süresinde karar verilmediği taktirde talep ret edilmiş sayılır.
Baro tarafından adli yardım talebi kabul edildikten sonra
Adli yardım talebi kabul edildikten sonra Adli Yardım Bürosu, gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya birkaç avukatı görevlendirir.
Görevlendirilen avukat, görev yazısının kendine ulaşmasıyla, avukatlık hizmetlerini yerine getirmek yükümlülüğü altına girer.
Başvurucu gerekli belge ve bilgileri isteğe rağmen vermez veya vekaletname vermekten kaçınırsa görevlendirilen avukatın görev sona erer.
Eğer görevlendirilen avukat bu işi yapmaktan çekinmek isterse görevin kendisine bildirildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde o işin tarifede belirlenen ücretini baroya ödemek zorundadır.
Büro, görevlendirilen avukatın işi yürütmesiyle ilgili aşamaları izler.
Dava harç ve masraflarının ödenmesi
Baro adli yardım talebini kabul ettiğinde normalde başvuru sahibi dava harç ve masraflarını ödemek zorundadır. Buna imkanı yoksa mahkemeden dava harç ve masrfalarından muaf tutulmak için adli yardım talebinde bulunulur. Mahkeme adli yardım talebini reddederse başvuru sahibi Baro Adli Yardım Bürosuna başvurabilir.
Başvuru sahibinin yargılama giderlerini karşılayamayacağı ve iddia ettiği konu hakkında haklı olduğu kanaati oluşursa adli yardım bürosunun veya adli yardım temsilcisinin önerisi üzerine baro yönetim kurulu kararıyla harç ve masraflar adli yardım fonundan karşılanabilir. (Adli Yardım Yönetmeliği 6. Md)
Taahhütname imzalanması
Baro adli yardım talebini kabul ettiğinde; başvuru sahibinden taahhütname imzalaması istenir.
Taahhütnamede şunlar bulunur:
Davanın sonunda maddi bir yarar elde edilmesi halinde;
• Mahkemenin hükmettiği vekalet ücretinin baroya verilmesi,
• Elde edilen maddi yararın %5'ini baroya ödenmesi,
Adli yardım talebinin haksız olduğunun sonradan anlaşılması halinde;
• Görevlendirilen avukata ödenen ücretin iki katının ödenmesi,
• Yapılmış masrafların yasal faizleri ile geri verilmesi. (Adli Yardım Yönetmeliği 6. Md)
Adli yardım avukatı benden ücret almadığı için davamı ihmal eder mi?
Adli yardım avukatı ücretsiz çalışmamaktadır. Asgari ücret tarifesine göre belirlenen ücret Baro tarafından sizin adınıza ilgili avukata ödenir. Bu ücret piyasa koşullarına göre belirlenen ücretten düşüktür; ancak adli yardım servislerinde çalışan avukatlar bu durumu kabul ederek gönüllü olmuşlardır. Baro Adli Yardım Kurulları görevlendirdikleri avukatları takip ederler.
Ödemediğim dava harç ve giderleri daha sonra benden talep edilir mi?
Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Dava ya da takipte haksız çıkmanız hâlinde yargılama giderlerini ödemenize karar verilir. Mahkeme uygun görürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verebilir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmak için adli yardım talebinde bulunulabilir mi?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi için, bu mahkemenin kendi adli yardım kuralları uygulandığından Yönetmelik gereğince barolar adli yardımda bulunamaz. (Adli Yardım Yönetmeliği 7. Md)
Avukatlık ücretlerini ve diğer yargılama giderlerini karşılama imkanı olmayan kişilerin dava harç ve masraflarından muaf tutulması ve kendilerine ücretsiz olarak avukatlık hizmetinin sağlanmasında “adli yardım” denir.
Kimler adli yardımdan yararlanabilir?
Yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, haklı oldukları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler.
Adli yardım talebi nasıl yapılır?
Dava harç ve masraflarından muaf tutulmak için Adli Yardım Talebi, dava açılacak veya açılmış olan mahkemeye yapılır. Avukat görevlendirilmesi için Adli Yardım Talebi, baroların adli yardım bürolarına veya temsilcilerine yapılır.
Baro nedir?
Avukatların meslek örgütlerine Baro denir. Otuzdan fazla avukat bulunan her il merkezinde bir Baro Başkanlığı bulunur.Yeterli sayıda avukat olan ilçelerde Baro temsilciliği vardır.
Adli yardım bürosu nedir?
Her baro merkezinde, baro yönetim kurulu tarafından belirlenip görevlendirilen, yeterli sayıda avukattan oluşan bir adli yardım bürosu bulunmaktadır. Baro Yönetim Kurulu ayrıca, baro merkezi dışında, avukat sayısı beşten fazla olan her yargı çevresinde bir avukatı, adli yardım bürosu temsilcisi olarak görevlendirir.
Hangi davalarda adli yardımdan yararlanılabilir?
Ceza davaları dışındaki her türlü dava ve takip için yani hukuk davaları ve idari davalar için adli yardım talebinde bulunulabilir.
Ceza davalarında zaten dava harcı ve masrafı talep edilmez. İfade ve sorgu sırasında herkes ücretsiz müdafi (avukat) talebinde bulunabilir.
Alt sınırı beş yıl hapis cezasından fazla olan suçlarda ve hangi suç olursa olsun 18 yaşından küçükler ile sağır ve dilsizlere, eğer ifade ve sorgu sırasında müdafi (avukat) tutacak durumda değillerse Devlet tarafından avukat atanır.
Adli yardım başvurusunda neler gereklidir.
Adli yardım talebinde bulunacak olan kişi hem maddi imkanlarının olmadığını ispatlamalı, hem de iddia ettiği konuda haklı olduğu kanaatini oluşturacak deliller sunmalıdır. Barolar adli yardım talebi halinde genellikle şunları istemektedir:
• Muhtardan alınacak fakirlik belgesi,
• Nüfus Müdürlüğü’nden alınacak ikametgâh belgesi,
• Nüfus cüzdan fotokopisi,
• Barodan alınıp resmi kurumlarca onaylatılmak üzere mali durum araştırma formu
• Dava için gerekli belgelerin fotokopisi.
Baro, başvuranın ekonomik durumu hakkında kuşkuya düştüğü takdirde, kişinin mali durumunun araştırılması için resmi ve özel kurum ve kuruluşlarla yazışma yapabilir.
Mahkemeden adli yardım talebinde bulunulduğunda
Adli yardım talebi üzerine mahkeme, talebin haklı olup olmadığını inceler ve talebin kısmen veya tamamen kabulüne ya da reddine ilişkin bir karar verir. Mahkemenin adlî yardım talebi konusunda verdiği karar kesindir. Karara karşı her hangi bir itiraz mercii yoktur. Ancak adli yardım talebi reddedilen kimse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanarak yeniden adli yardım talebinde bulunabilir.
Mahkeme adlî yardım talebini kabul ederse, verilen karara göre, yargılama harç, avans ve giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeyebilirsiniz. Adli yardım kararı, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder.
Barodan adli yardım talebinde bulunulduğunda
Maddi durumunuzun uygun olamaması nedeniyle Baronun Adli Yardım Bürosundan adli yardım talebinde bulunabilir ve ücretsiz avukat talep edebilirsiniz.
Adli Yardım Bürosu, talebi reddederse, başvuru sahibi tebliğden itibaren on gün içinde yazılı veya sözlü olarak baro başkanına başvurabilir. Baro başkanı yedi gün içinde karar verir, bu karar kesindir. Süresinde karar verilmediği taktirde talep ret edilmiş sayılır.
Baro tarafından adli yardım talebi kabul edildikten sonra
Adli yardım talebi kabul edildikten sonra Adli Yardım Bürosu, gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya birkaç avukatı görevlendirir.
Görevlendirilen avukat, görev yazısının kendine ulaşmasıyla, avukatlık hizmetlerini yerine getirmek yükümlülüğü altına girer.
Başvurucu gerekli belge ve bilgileri isteğe rağmen vermez veya vekaletname vermekten kaçınırsa görevlendirilen avukatın görev sona erer.
Eğer görevlendirilen avukat bu işi yapmaktan çekinmek isterse görevin kendisine bildirildiği tarihten itibaren onbeş gün içinde o işin tarifede belirlenen ücretini baroya ödemek zorundadır.
Büro, görevlendirilen avukatın işi yürütmesiyle ilgili aşamaları izler.
Dava harç ve masraflarının ödenmesi
Baro adli yardım talebini kabul ettiğinde normalde başvuru sahibi dava harç ve masraflarını ödemek zorundadır. Buna imkanı yoksa mahkemeden dava harç ve masrfalarından muaf tutulmak için adli yardım talebinde bulunulur. Mahkeme adli yardım talebini reddederse başvuru sahibi Baro Adli Yardım Bürosuna başvurabilir.
Başvuru sahibinin yargılama giderlerini karşılayamayacağı ve iddia ettiği konu hakkında haklı olduğu kanaati oluşursa adli yardım bürosunun veya adli yardım temsilcisinin önerisi üzerine baro yönetim kurulu kararıyla harç ve masraflar adli yardım fonundan karşılanabilir. (Adli Yardım Yönetmeliği 6. Md)
Taahhütname imzalanması
Baro adli yardım talebini kabul ettiğinde; başvuru sahibinden taahhütname imzalaması istenir.
Taahhütnamede şunlar bulunur:
Davanın sonunda maddi bir yarar elde edilmesi halinde;
• Mahkemenin hükmettiği vekalet ücretinin baroya verilmesi,
• Elde edilen maddi yararın %5'ini baroya ödenmesi,
Adli yardım talebinin haksız olduğunun sonradan anlaşılması halinde;
• Görevlendirilen avukata ödenen ücretin iki katının ödenmesi,
• Yapılmış masrafların yasal faizleri ile geri verilmesi. (Adli Yardım Yönetmeliği 6. Md)
Adli yardım avukatı benden ücret almadığı için davamı ihmal eder mi?
Adli yardım avukatı ücretsiz çalışmamaktadır. Asgari ücret tarifesine göre belirlenen ücret Baro tarafından sizin adınıza ilgili avukata ödenir. Bu ücret piyasa koşullarına göre belirlenen ücretten düşüktür; ancak adli yardım servislerinde çalışan avukatlar bu durumu kabul ederek gönüllü olmuşlardır. Baro Adli Yardım Kurulları görevlendirdikleri avukatları takip ederler.
Ödemediğim dava harç ve giderleri daha sonra benden talep edilir mi?
Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Dava ya da takipte haksız çıkmanız hâlinde yargılama giderlerini ödemenize karar verilir. Mahkeme uygun görürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verebilir.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmak için adli yardım talebinde bulunulabilir mi?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi için, bu mahkemenin kendi adli yardım kuralları uygulandığından Yönetmelik gereğince barolar adli yardımda bulunamaz. (Adli Yardım Yönetmeliği 7. Md)
