Analık Sigortası – Sağlanan Yardımlar ve Şartları
1-Yasal Düzenleme:
Analık hali ile ilgili düzenlemeler; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 15 ila 18, 22 ve 23 üncü maddelerinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin eski 42 ila 44 ve 48, yeni 38 ila 40 ve 44 üncü maddelerinde yer almaktadır. Ayrıca konuya ilişkin olarak Kısa Vadeli Sigorta Kolları Uygulama Tebliği 28.09.2008 tarih - 27011 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
2-Sosyal Güvenlik Reformu İle Gelen Değişiklikler:
2.1-SSK sigortalıları için işverenden % 1 oranında analık sigortası primi kesilmekteydi. Yeni dönemde analık sigortası nedeniyle prim kesilmeyecek, genel sağlık sigortası için prim kesilecek.
2.2-4/b kapsamındaki sigortalı kadın veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşi de analık sigortasından, dolayısıyla da emzirme yardımından yararlanacak.
3-Genel Açıklamalar:
01.10.2008 tarihinde 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile genel sağlık sigortası uygulaması hayata geçtiğinden, Kanunun 63 üncü maddesi uyarınca, genel sağlık sigortalısının ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin iş kazası ile meslek hastalığı, hastalık ve analık sonucu tıbben gerekli görülen sağlık hizmetleri genel sağlık sigortası tarafından karşılanacaktır.
4-Sağlanan Yardımlar ve Şartları:
Analık sigortasından aşağıdaki yardımlar sağlanır;
4.1-Sigortalı kadına analık haline bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
Sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla;
Doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için,
Erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için,
geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Yukarıda belirtilen sürelerde kadının işyerinde çalışması halinde iş göremezlik ödeneği kesilir.
4.2-Emzirme ödeneği verilmesi.
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılardan; kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine, her çocuk için yaşaması şartıyla doğum tarihinde geçerli olan ve Kurum Yönetim Kurulunca belirlenip Bakan tarafından onaylanan tarife üzerinden emzirme ödeneği verilir.
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
a-4/a kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
b-4/b kapsamında olanlar için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması,
şarttır.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan 9 uncu maddeye göre sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere üçyüz gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortası haklarından yararlanır.
4/b kapsamında sigortalı sayılanlara analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği, genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla yatarak tedavi süresince veya yatarak tedavi sonrası bu tedavinin gereği olarak istirahat raporu aldıkları sürede ödenir. Ancak bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre doğum öncesi ve doğum sonrası çalışmadığı sürelerde geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenebilmesi için yatarak tedavi şartı aranmaz.
Sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde 17 nci maddeye göre hesaplanacak günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir.
Sigortalının, geçici iş göremezlik ödeneği almasına esas istirahat raporu süresi içinde, sigortalılık hâlinin herhangi bir nedenle sona ermesi hâlinde istirahat süresince geçici iş göremezlik ödeneği ödenmeye devam edilir.
4/b kapsamındaki sigortalıların analığı hâlinde geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenebilmesi için gerekli 90 günlük prim gün sayısının hesabında, Kanunun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Kanuna tabi analık sigortası için bildirilmiş prim ödeme gün sayıları ile Kanunun yürürlük tarihinden sonra ödenen kısa vadeli sigorta kolları prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.
5-Sorumluluk Halleri:
5.1-İşveren Yönünden:
5.1.1-5510 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca; sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce (yani işçinin sigortalı işe giriş bildirgesi verilmeksizin sigortasız olarak çalıştırıldığı sırada) meydana gelen, analık hali sonucu ilgili sigortalının geçici iş göremezlik ödeneği Kurumca ödenir. Ancak burada belirtilen hallerde, Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masraflar işverenden tahsil edilir. Eğer sigortalının analığı halinde, sigortalının bildirilmesi gereken (sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmesi gereken) yasal süre henüz geçmemiş ise, bildirge sigortalının hastalanmasından sonra verilmiş olsa bile işveren yukarıdaki sorumluluktan kurtulur.
5.1.2-Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin eski 95, 89 uncu maddesi gereğince; işveren, geçici veya sürekli görevle yurt dışında görevlendirdiği ya da yurtdışına götürdüğü sigortalının, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde, Kurum tarafından işe el konuluncaya kadar, Kanuna göre hak kazandığı geçici iş göremezlik ödeneğini ödemekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesindeki gecikmeden dolayı işveren, gerek Kurumun gerekse sigortalının uğrayacağı her türlü zarardan sorumludur. Kurum, Kanuna uygun olarak yapılan ve belgelere dayanan geçici iş göremezlik ödenekleri tutarını işverene öder.
5.2-Sigortalı Yönünden:
5510 sayılı Kanunun 22 nci maddesi uyarınca;
Ceza sorumluluğu olmayanlar ile kabul edilebilir bir mazereti olanlar hariç, sigortalının analık nedeniyle hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere uymaması sonucu tedavi süresinin uzamasına veya iş göremezlik oranının artmasına neden olması halinde, uzayan tedavi süresi veya artan iş göremezlik oranı esas alınarak geçici iş göremezlik ödeneğinin dörtte birine kadarı Kurumca eksiltilir.
isvesosyalguvenlik.com
