Arap Harfleri
harfin adı
harfin yazılışı
1
ألف
ا
15
ضاد
ض
2
باء
ب
16
طاء
ط
3
تاء
ت
17
ظاء
ظ
4
ثاء
ث
18
عين
ع
5
جيم
ج
19
غين
غ
6
حاء
ح
20
فاء
ف
7
خاء
خ
21
قاف
ق
8
دال
د
22
كاف
ك
9
ذال
ذ
23
لام
ل
10
راء
ر
24
ميم
م
11
زاي
ز
25
نون
ن
12
سين
س
26
هاء
ه
13
شين
ش
27
واو
و
14
صاد
ص
28
ياء
ي
Harflerin İsimleri ve Mahreçleri (Çıkış Yerleri)
Her dil ses bilgisi (telaffuz–fonetik), biçimbilgisi (sarf-morfoloji) ve sözdizimi (nahiv-sentaks) olmak üzere 3 bölümde incelenir. Arapçanın doğru olarak telaffuzu sarf ve nahiv kadar önemli olduğundan, harflerin telaffuzunu başlangıçtan doğru öğrenmek gerekir.
Harf, müzikte nota gibidir. Nota, nasıl belli bir sesi gösterirse, harf de belli, tek, diğer harflerden ayrı bir sesi gösterir.
ا / ء– ELİF, HEMZE – (a/e/i/u) : Mahreci (çıkış noktası) gırtlak köküdür. Hemze ses telleri kapanıp şiddetli açılarak çıkarılan sert bir sestir. A ile E arasında bir sestir. Ağız Türkçedeki E sesi çıkarılırken açıldığından biraz fazla açılırsa, bu ses doğru olarak çıkar. Elif harekelerden esre’yi aldığında İ; ötreyi aldığında U; fethayı aldığında E sesini verir. Elif harfi harekeli olduğunda hemze adını alır.
ب – BE – (b) : Dudaklar sıkılıp çabucak açılarak çıkarılan bir sestir. Türkçedekinden biraz daha farklıdır. Daha patlamalı bir sestir.
ت – TE – (t) : Dil, üst dişlerin yarısının birazcık yukarısına yavaşça dokundurularak çıkarılan ince bir sestir.
ث – SE – (s) : Dilin, üst ve alt dişlerin arasına sokulmasıyla çıkarılan yumuşak, ıslıklı, ince ve peltek bir sestir. Bu ses Türkçede bulunmamaktadır.
ج – CÎM – (c) : Bu ses, dilin, üst dişlerin az gerisinde damağa değdirilmesiyle çıkarılır.
ح – HA – (h) : Boğaz tamamen açıkken ses telleri sıkıştırılarak boğazı biraz sıkmak suretiyle gırtlaktan çıkarılır. Kalın bir sestir. Yorgunken nefes nefese kaldığımızda çıkan kalın H sesidir. Bu sesi çıkarıp çıkarmadığımızdan emin olabilmek için baş parmağımızı gırtlağımıza hafifçe bastırırız, eğer gırtlak kıpırdayıp yukarı doğru hareket ederse sesi doğru olarak çıkartıyoruz, demektir. Türkçede olmayan bir sestir.
خ – HA/HI – (h) : Boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir. Kalın bir sestir. Bu ses çıkarılırken de gırtlak hafifçe oynar ve yukarı doğru hareket eder. Türkçede olmayan bir sestir. ح ile karıştırılmamalıdır, zira ikisi tamamen farklı seslerdir.
د – DÂL – (d) : Dil üst dişlerin ucuna değdirilerek sert bir solukla çıkarılan D sesidir. İnce bir sestir.
ذ – ZÂL – (z) : Peltek, ince bir sestir. Dil, üst ve alt dişler arasına sıkıştırılarak şiddetle soluk verilirse bu ses çıkar. Türkçede olmayan bir sestir.
ر – RÂ – (r) : Türkçedeki R sesi gibidir, ancak Türkçedeki R dilin, üst diş etlerine yaklaştırılmasıyla çıkarılır. Arapçada bu ses çıkarılırken dil, damağa daha yakındır. Üstün ve ötrede kalın, esrede ince okunur.
ز– ZÂY – (z) : Dişler hafifçe sıkılarak çıkarılan Z sesidir. ذ sesinden farklı olarak keskin ince bir sestir.
س – SÎN – (s) : Dişler arasından çıkarılan ıslıklı, keskin S sesidir. ث sesinden farklı olarak keskin ince bir sestir.
ش– ŞÎN – (ş) : Dil, üst diş etlerine belli belirsiz dokundurularak dişler arasından çıkarılan bir sestir.
ص – SÂD – (s) : Dişler sıkılıp dil, damağa iyice yaklaştırılarak çıkarılan dolgun, tok bir sestir. س ile karıştırılmamalıdır. Daimâ kalın bir sestir. Bu ses Türkçede bulunmamaktadır.
ض – DÂD – (z) : Dil, sağ veya sol üst azı dişinin üzerine getirilerek çıkarılan çok kalın D ile kalın L veya çok kalın Z arasında tok, dolgun, kalın bir sestir. Bilindiği kadarıyla yalnızca Arapçada olan bir sestir. Bu yüzden Araplar, Arapçaya Lugatu’t-Dâd (Dâd Dili) da derler.
ط– TÂ/TI – (t) : Dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına bastırılıp kaldırılırsa bu ses çıkar. ط kalın, dolgun bir T sesidir. ت ya da ض ile karıştırılmamalıdır. Türkçede olmayan bir sestir. Daimâ kalındır.
ظ – ZÂ/ZI – (z) : Dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına iyice yaklaştırılır, soluk verilirse çıkan vızıltılı, kalın ses ظ harfinin gösterdiği sestir. Türkçede olmayan bir sestir. Daimâ kalındır.
ع – ‘AYN – (a / i / u) : Ses telleri sıkıştırılarak gırtlaktan çıkarılan bir sestir. Bu sesi çıkardığımızdan emin olabilmek için baş parmağımızı gırtlağımızın üzerine koyarız, eğer gırtlak kıpırdayıp yukarı doğru hareket ederse çıkan ses doğru sestir. ع sesini hemze sesiyle karıştırmamak gerekir, zira ikisi birbirinden tamamen farklıdır. Türkçede olmayan bir sestir.
غ – ĞAYN – (ğ) : Dil kökü damağa doğru yaklaştırılarak, dilin ucu da yumuşak damağa yapıştırılarak dilin kökünden çıkarılan tok, dolgun bir sestir. Türkçedeki Ğ sesine benzer.
ف – FE – (f) : Üst dişlerin alt dudağa hafifçe değdirilmesiyle çıkan F sesidir. İnce bir sestir.
ق – KÂF – (k) : Dil kökünden çıkarılan çok kalın, son derece tok bir KA sesidir. Türkçede olmayan bir sestir. Kuvvetli ve kalın bir sestir.
ك – KEF – (k) : Dil ortası ile yumuşak damaktan çıkarılan bu ses, Türkçedeki KE sesinden biraz daha kalındır. Kuvvetli ve ince bir sestir.
ل – LÂM – (l) : Dil ucunun iki yanının, üst-ön dişetlerine dokundurulması suretiyle çıkar. İnce bir sestir. Türkçedeki L sesi gibidir.
م – MÎM – (m) : Dudaklar kapatılır, genizden ses verilir, dudaklar açılınca çıkan M sesidir. İnce bir sestir.
ن – NÛN – (n) : Dil üst dişlerin diplerine dokunurken genizden gelen N sesidir. İnce bir sestir.
و – VÂV– (v) : Dudaklar yuvarlaklaştırılıp ileriye doğru uzatılması suretiyle kalın bir V sesi çıkarılır. İngilizcedeki W (double v) sesidir. Bu ses Türkçede yoktur, V sesi ile karıştırılmamalıdır. Türkçedeki V sesi üst dişlerin alt dudaklara dokundurulmasıyla çıkarılır, oysa bu sesin dişlerle ilgisi yoktur.
ه – HE – (h) : Boğazın, göğüsle birleştiği noktadan çıkar. Ses yolu açıkken göğüsten gelip gırtlaktan çıkarılan H sesidir. حsesinden farklı olup ince bir sestir.
ي – YE – (y) : Yumuşak damaktan çıkarılan Y sesidir. Dil ortasını, üst damağa dokundurmak suretiyle çıkar. İnce bir sestir.
Harflerin Başta, Ortada ve Sonda Yazılışları
Arapçada 28 harf vardır. Yazı, sağdan sola doğru yazılır. Arapçadaki sesleri gösteren bu harfler, yalnız başlarına veya bir kelime içindeki yerlerinin başta, ortada, sonda olmasına göre değişik biçimlerde yazılırlar. Harflerin 22 si hem kendisinden önceki, hem de kendisinden sonraki harflerle bitişir, 6 sı ise yalnız kendisinden önceki harfle bitişir, kendisinden sonra gelen, yani solundaki harfle bitişmez.
adı:
yazılışı:
başta:
ortada:
sonda:الألِفُ
ا
………ا………
…………ـا………
………ـا………
البَاَءُ
ب
……بـ……
………ـبـ……
……ـب………
التَّاءُ
ت
……تـ………
………ـتـ……
……ـت………
الثَّاءُ
ث
……ثـ………
………ـثـ……
……ـث………
الجِيمُ
ج
…جـ………
……ـجـ……
……ـج………
الحَاءُ
ح
…حـ……
……ـحـ……
……ـح………
الخَاءُ
خ
…خـ………
……ـخـ……
……ـخ………
الدَّالُ
د
……د………
………ـد………
……ـد………
الذّالُ
ذ
……ذ………
………ـذ………
……ـذ………
الرَّاءُ
ر
………ر………
………ـر………
……ـر………
الزَّاي
ز
………ز………
………ـز………
………ـز………
السِّينُ
س
……سـ……
……ـسـ……
……ـس……
الشِّينُ
ش
……شـ……
……ـشـ……
……ـش……
الصّادُ
ص
…صـ……
……ـصـ……
……ـص……
الضَّادُ
ض
…ضـ……
……ـضـ……
……ـض……
الطّاءُ
ط
……طـ……
……ـطـ……
……ـط……
الظَّاءُ
ظ
……ظـ……
……ـظـ……
……ـظ……
العَيْنُ
ع
……عـ……
………ـعـ……
………ـع………
الغَيْنُ
غ
……غـ……
………ـغـ……
………ـغ………
الفَاءُ
ف
……فـ……
……ـفـ……
………ـف……
القَافُ
ق
……قـ……
………ـقـ……
………ـق………
الكَافُ
ك
……كـ……
……ـكـ……
………ـك……
اللاّمُ
ل
………لـ……
………ـلـ……
………ـل……
المِيمُ
م
……مـ……
……ـمـ……
………ـم………
النُّونُ
ن
……نـ………
………ـنـ……
………ـن………
الوَاوُ
و
……و………
………ـو………
………ـو………
الهَاءُ
ه
……هـ……
………ـهـ……
………ـه………
harfin adı
harfin yazılışı
1
ألف
ا
15
ضاد
ض
2
باء
ب
16
طاء
ط
3
تاء
ت
17
ظاء
ظ
4
ثاء
ث
18
عين
ع
5
جيم
ج
19
غين
غ
6
حاء
ح
20
فاء
ف
7
خاء
خ
21
قاف
ق
8
دال
د
22
كاف
ك
9
ذال
ذ
23
لام
ل
10
راء
ر
24
ميم
م
11
زاي
ز
25
نون
ن
12
سين
س
26
هاء
ه
13
شين
ش
27
واو
و
14
صاد
ص
28
ياء
ي
Harflerin İsimleri ve Mahreçleri (Çıkış Yerleri)
Her dil ses bilgisi (telaffuz–fonetik), biçimbilgisi (sarf-morfoloji) ve sözdizimi (nahiv-sentaks) olmak üzere 3 bölümde incelenir. Arapçanın doğru olarak telaffuzu sarf ve nahiv kadar önemli olduğundan, harflerin telaffuzunu başlangıçtan doğru öğrenmek gerekir.
Harf, müzikte nota gibidir. Nota, nasıl belli bir sesi gösterirse, harf de belli, tek, diğer harflerden ayrı bir sesi gösterir.
ا / ء– ELİF, HEMZE – (a/e/i/u) : Mahreci (çıkış noktası) gırtlak köküdür. Hemze ses telleri kapanıp şiddetli açılarak çıkarılan sert bir sestir. A ile E arasında bir sestir. Ağız Türkçedeki E sesi çıkarılırken açıldığından biraz fazla açılırsa, bu ses doğru olarak çıkar. Elif harekelerden esre’yi aldığında İ; ötreyi aldığında U; fethayı aldığında E sesini verir. Elif harfi harekeli olduğunda hemze adını alır.
ب – BE – (b) : Dudaklar sıkılıp çabucak açılarak çıkarılan bir sestir. Türkçedekinden biraz daha farklıdır. Daha patlamalı bir sestir.
ت – TE – (t) : Dil, üst dişlerin yarısının birazcık yukarısına yavaşça dokundurularak çıkarılan ince bir sestir.
ث – SE – (s) : Dilin, üst ve alt dişlerin arasına sokulmasıyla çıkarılan yumuşak, ıslıklı, ince ve peltek bir sestir. Bu ses Türkçede bulunmamaktadır.
ج – CÎM – (c) : Bu ses, dilin, üst dişlerin az gerisinde damağa değdirilmesiyle çıkarılır.
ح – HA – (h) : Boğaz tamamen açıkken ses telleri sıkıştırılarak boğazı biraz sıkmak suretiyle gırtlaktan çıkarılır. Kalın bir sestir. Yorgunken nefes nefese kaldığımızda çıkan kalın H sesidir. Bu sesi çıkarıp çıkarmadığımızdan emin olabilmek için baş parmağımızı gırtlağımıza hafifçe bastırırız, eğer gırtlak kıpırdayıp yukarı doğru hareket ederse sesi doğru olarak çıkartıyoruz, demektir. Türkçede olmayan bir sestir.
خ – HA/HI – (h) : Boğazı hırıldatmak suretiyle çıkarılan bir sestir. Kalın bir sestir. Bu ses çıkarılırken de gırtlak hafifçe oynar ve yukarı doğru hareket eder. Türkçede olmayan bir sestir. ح ile karıştırılmamalıdır, zira ikisi tamamen farklı seslerdir.
د – DÂL – (d) : Dil üst dişlerin ucuna değdirilerek sert bir solukla çıkarılan D sesidir. İnce bir sestir.
ذ – ZÂL – (z) : Peltek, ince bir sestir. Dil, üst ve alt dişler arasına sıkıştırılarak şiddetle soluk verilirse bu ses çıkar. Türkçede olmayan bir sestir.
ر – RÂ – (r) : Türkçedeki R sesi gibidir, ancak Türkçedeki R dilin, üst diş etlerine yaklaştırılmasıyla çıkarılır. Arapçada bu ses çıkarılırken dil, damağa daha yakındır. Üstün ve ötrede kalın, esrede ince okunur.
ز– ZÂY – (z) : Dişler hafifçe sıkılarak çıkarılan Z sesidir. ذ sesinden farklı olarak keskin ince bir sestir.
س – SÎN – (s) : Dişler arasından çıkarılan ıslıklı, keskin S sesidir. ث sesinden farklı olarak keskin ince bir sestir.
ش– ŞÎN – (ş) : Dil, üst diş etlerine belli belirsiz dokundurularak dişler arasından çıkarılan bir sestir.
ص – SÂD – (s) : Dişler sıkılıp dil, damağa iyice yaklaştırılarak çıkarılan dolgun, tok bir sestir. س ile karıştırılmamalıdır. Daimâ kalın bir sestir. Bu ses Türkçede bulunmamaktadır.
ض – DÂD – (z) : Dil, sağ veya sol üst azı dişinin üzerine getirilerek çıkarılan çok kalın D ile kalın L veya çok kalın Z arasında tok, dolgun, kalın bir sestir. Bilindiği kadarıyla yalnızca Arapçada olan bir sestir. Bu yüzden Araplar, Arapçaya Lugatu’t-Dâd (Dâd Dili) da derler.
ط– TÂ/TI – (t) : Dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına bastırılıp kaldırılırsa bu ses çıkar. ط kalın, dolgun bir T sesidir. ت ya da ض ile karıştırılmamalıdır. Türkçede olmayan bir sestir. Daimâ kalındır.
ظ – ZÂ/ZI – (z) : Dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına iyice yaklaştırılır, soluk verilirse çıkan vızıltılı, kalın ses ظ harfinin gösterdiği sestir. Türkçede olmayan bir sestir. Daimâ kalındır.
ع – ‘AYN – (a / i / u) : Ses telleri sıkıştırılarak gırtlaktan çıkarılan bir sestir. Bu sesi çıkardığımızdan emin olabilmek için baş parmağımızı gırtlağımızın üzerine koyarız, eğer gırtlak kıpırdayıp yukarı doğru hareket ederse çıkan ses doğru sestir. ع sesini hemze sesiyle karıştırmamak gerekir, zira ikisi birbirinden tamamen farklıdır. Türkçede olmayan bir sestir.
غ – ĞAYN – (ğ) : Dil kökü damağa doğru yaklaştırılarak, dilin ucu da yumuşak damağa yapıştırılarak dilin kökünden çıkarılan tok, dolgun bir sestir. Türkçedeki Ğ sesine benzer.
ف – FE – (f) : Üst dişlerin alt dudağa hafifçe değdirilmesiyle çıkan F sesidir. İnce bir sestir.
ق – KÂF – (k) : Dil kökünden çıkarılan çok kalın, son derece tok bir KA sesidir. Türkçede olmayan bir sestir. Kuvvetli ve kalın bir sestir.
ك – KEF – (k) : Dil ortası ile yumuşak damaktan çıkarılan bu ses, Türkçedeki KE sesinden biraz daha kalındır. Kuvvetli ve ince bir sestir.
ل – LÂM – (l) : Dil ucunun iki yanının, üst-ön dişetlerine dokundurulması suretiyle çıkar. İnce bir sestir. Türkçedeki L sesi gibidir.
م – MÎM – (m) : Dudaklar kapatılır, genizden ses verilir, dudaklar açılınca çıkan M sesidir. İnce bir sestir.
ن – NÛN – (n) : Dil üst dişlerin diplerine dokunurken genizden gelen N sesidir. İnce bir sestir.
و – VÂV– (v) : Dudaklar yuvarlaklaştırılıp ileriye doğru uzatılması suretiyle kalın bir V sesi çıkarılır. İngilizcedeki W (double v) sesidir. Bu ses Türkçede yoktur, V sesi ile karıştırılmamalıdır. Türkçedeki V sesi üst dişlerin alt dudaklara dokundurulmasıyla çıkarılır, oysa bu sesin dişlerle ilgisi yoktur.
ه – HE – (h) : Boğazın, göğüsle birleştiği noktadan çıkar. Ses yolu açıkken göğüsten gelip gırtlaktan çıkarılan H sesidir. حsesinden farklı olup ince bir sestir.
ي – YE – (y) : Yumuşak damaktan çıkarılan Y sesidir. Dil ortasını, üst damağa dokundurmak suretiyle çıkar. İnce bir sestir.
Harflerin Başta, Ortada ve Sonda Yazılışları
Arapçada 28 harf vardır. Yazı, sağdan sola doğru yazılır. Arapçadaki sesleri gösteren bu harfler, yalnız başlarına veya bir kelime içindeki yerlerinin başta, ortada, sonda olmasına göre değişik biçimlerde yazılırlar. Harflerin 22 si hem kendisinden önceki, hem de kendisinden sonraki harflerle bitişir, 6 sı ise yalnız kendisinden önceki harfle bitişir, kendisinden sonra gelen, yani solundaki harfle bitişmez.
adı:
yazılışı:
başta:
ortada:
sonda:الألِفُ
ا
………ا………
…………ـا………
………ـا………
البَاَءُ
ب
……بـ……
………ـبـ……
……ـب………
التَّاءُ
ت
……تـ………
………ـتـ……
……ـت………
الثَّاءُ
ث
……ثـ………
………ـثـ……
……ـث………
الجِيمُ
ج
…جـ………
……ـجـ……
……ـج………
الحَاءُ
ح
…حـ……
……ـحـ……
……ـح………
الخَاءُ
خ
…خـ………
……ـخـ……
……ـخ………
الدَّالُ
د
……د………
………ـد………
……ـد………
الذّالُ
ذ
……ذ………
………ـذ………
……ـذ………
الرَّاءُ
ر
………ر………
………ـر………
……ـر………
الزَّاي
ز
………ز………
………ـز………
………ـز………
السِّينُ
س
……سـ……
……ـسـ……
……ـس……
الشِّينُ
ش
……شـ……
……ـشـ……
……ـش……
الصّادُ
ص
…صـ……
……ـصـ……
……ـص……
الضَّادُ
ض
…ضـ……
……ـضـ……
……ـض……
الطّاءُ
ط
……طـ……
……ـطـ……
……ـط……
الظَّاءُ
ظ
……ظـ……
……ـظـ……
……ـظ……
العَيْنُ
ع
……عـ……
………ـعـ……
………ـع………
الغَيْنُ
غ
……غـ……
………ـغـ……
………ـغ………
الفَاءُ
ف
……فـ……
……ـفـ……
………ـف……
القَافُ
ق
……قـ……
………ـقـ……
………ـق………
الكَافُ
ك
……كـ……
……ـكـ……
………ـك……
اللاّمُ
ل
………لـ……
………ـلـ……
………ـل……
المِيمُ
م
……مـ……
……ـمـ……
………ـم………
النُّونُ
ن
……نـ………
………ـنـ……
………ـن………
الوَاوُ
و
……و………
………ـو………
………ـو………
الهَاءُ
ه
……هـ……
………ـهـ……
………ـه………
