Mızıka dersleri
Ders 1
Evet 10 delikli bir harmonikada diyatonik ses dizilisi bu sekilde olmakdadir. Dikkat edilirse ilk 3 deligin akor delikleri oldugu hemen goze carpmakdadir.Nefes uflendiginde ilk 3 delige, C(Do)-E(mi)-G(Sol) yani Do major akor u meydana gelmekdedir. Bunlarla ilgili ayrintili aciklamalar ileri derslerde vede muzik bilgisi bolumlerinde verilmektedir. ilk 3 delik i ayni anda nefes aldigimizda ise G(sol)-B(si)-D(re) seslerini meydana getiririz. Buda Sol major akorudur.Yukarida ki sekilde bir baska dikkatimizi ceken unsur ise 1-4-7-10. deliklerde karar sesimizin yani Do sesinin uflenerek olmasidir.
10 delikli harmonikamizda sesler gelisi guzel yerlestirilmemistir. ilk delik i yani akor deliklerini atlar olursak harmonikamizdan yaklasik 2 oktav ses elde edebiliriz. Bu gelisi guzel yerlestirilmemis dedik, evet bu duzeni kisaca soyle acikliyabiliriz. 4. delikten itibaren nefes vermeye basladigimizda Do, 4. delik nefes al Re, 5.delik nefes ver Mi, 5. delik nefes al Fa, evet bu duzen taaki harmonikanin son deligine kadar devam etmekdedir.Son delikde nefes aldigimizda LA sesi vede Nefes verdigimizde kara sesimize ulasabilmemiz icin bu ses Si olmasi gerekirken Do olmakdadir.
Nota bilgisini diger bolumlerde de aciklanmasina ragmen bu derslerimizdede kisa nota bilgisi verilecektir. Simdilik Bu haflerin ne anlama geldigini ogrenelim. Alfabetik harfleri kullanmamizin en buyuk sebebi bu duzenin evrensel olmasindandir.
A: la B: si C: Do D: re E: mi F: fa G: sol A: la olarak notalar harflere oturtulmustur. Bunlarin anlamani az oncede dedigim gibi ilerde anliyacaksiniz. Bu nota hesap konusunda bize cok yadimci olacaktir.
Simdi ikinci dersminize gecip harmonikada ses deligini tanimaya basliyabiliriz.
Ders 2
HARMONiKADA SES DELiGiNi TANIMAK
Evet arkadaslar baslikdan da anlisilacagi uzere ikinci dersmimizde harmonikadaki ses deligini tanimaya calisacagiz. Bu bize neler kazandiracak? Bu bize harmonikada ses cikardigimizda acaba cikardigim ses vede istedigim ses aynimi konusunda bize isik tutacak vede yardimci olacak. ilk once harmonikamizi asagidaki sekildeki gibi tutalim. yani;
1-Bas notalar sol elimize gelcek sekilde harmonikayi sol elle tutun
2-Sol elinizin isaret parmagini 2 ve 3 nolu delikleri (ki bu delikler bir onceki dersimizde gosterildi) kapayacak sekilde tutun.
3-Sag elinizin isaret parmagi ile de 5 ve 6 nolu delikleri kapayin
4-Simdi harmonikayi agziniza goturun vede 4. delige yani acik sahaya dogru hafifce ufleyin. Bu kisi birkac kez tekrarlayin ki cikan sesi hatirinizda tutabilesiniz.
Bu dersimizde ses deligini tanidik vede bu 4. deligin nasil bir ses cikardigini gorduk. Artik 3. desimize gecip Harmonikanin tutulusu vede ufleme tekniklerini ogrenebiliriz.
Ders 3
HARMONiKA TUTMAK VEDE UFLEME TEKNiKLERi
Harmonikayi iki tarafindan asagidaki sekildede goruldugu uzere bas parmak vede isaret parmaklari yardimiyla tutun. Vede bu sekilde tutmaya alisin.
Harmonikanin kalin (pes) notalari sola gelecek sekilde sol elle tutun. Sonra uygun bir sekilde agziniza goturun, isiracakmis gibi tutun.Eger dilinizi uygun sekilde yerlestirecek olursaniz 3 deligi kapatirsiniz. Bunlar 1. 2. 3. deliklerdir, 4.delikten ise ufleyin.
Dilinizi uygun sekilde harmonikaya yerlestirip uflediniz, yinede bir yerine iki nota sesi cikiyor.O halde bunun sadece bir nedeni olabilir. O da dilinizi harmonikaya cok sert yada cok yumusak dayamissinizdir. Tekrar deneyin, dilin pozisyonunu kulaga sadece tek bir ses(nota) nota duyuncaya kadar degistirin. Asagidaki sekilde harmonika pozisyonunu A konumundan B konumuna getirmeyi dikkatli izleyin.
1. 2. 3. nolu dekileri daha evvel yaptiginiz gibi dilinizle kapatin ve 4. delikten ufle ve tek bir "DO" sesi isit. Simdi,dudaklarimizin hic degistirmeden ayni delikden nefesimizi iceri cekerek "RE" sesini isitmeye calisalim. Bu egzersiz ler taaki puruzuz vede net ses elde edene kadar devam etmelidir. Hic sikilmadan bunlari tekrarlamaniz cok yarariniza olacaktir.
Bazilari birinci defada dogru sesi cikartirlar, fakat buyuk bir cogunluk dogru notayi ancak birkac kez denedikten sonra elde ederler. Bunun icin yavasça harmonikanin durumunu degistirin, dilinizin basincinida ayarlayin. Notayi temiz bir sekilde cikarincaya dek bunu tekrarlayin.
Gittikce daha iyi olacaksiniz, Harmonikayi oynatma pozisyonuna cok dikkat edin. Yani nasil tuttugun zaman acik secik tek bir nota elde edebiliyorsun, bunu hic unutmayin. Bu, calarken dikkat etmen gereken en onemli notktadir. Bunun icin sanirim biraz sikilmaya deger.Bu soylenilenleri dikkatlice okuyup uyguladikdan sonra artik 4. dersimize gecebiliriz. 4. dersimizde 4. delikden baslayan DO sesi vede dizek e yerlestirilmesi, ve ufak egzersizler gosterilecektir.
Ders 4
NOTALARIN DiZEK E YERLESTiRiLMESi
Bu bölümde notalarin yerlerinin dizek de gosterilmesi ve vurus lari ile calmaya basliyacagiz. Bu bolum size bir ****** gelebilir. Fakat usanmadan egzersizleri tamamlamalisiniz. Evet ise ilk notamiz olan DO notasi ile basliyoruz, bilindigi uzere bu nota harmonikamizdaki 4 delik e isabet etmektedir. Daha onceki derslermizde de oldugu uzere bu sesi net vede temiz bir sekilde cikarmayi ogrenmistik. 4.delik e ufleyince DO icimizce cekince ise RE sesini verebiliyoruz artik.
Bu notalarin dizekdeki yerleri asagidaki gosteriliyor
Bu gosterilen egzersileri surekeli tekrarlayin, vuruslarida icinizden sayarak ayak vurarak tekrarliyin. Bu tekrarlardan sonra Asagidaki egzersizlere gecebilirsiniz. Fakat dikkatli vede temiz calmaya dikkat edin.Do vede RE seslerinin egzerizlerini asagida gostermeye calistik.
Bu egzersizleri tam vede dikkatli calgikdan sonra artik DO-RE seslerinden farkli olarak 5 vede6 . delik olna mi-fa ve sol-la seslerini tanimaya basliyalim.Ders5 de 5. ve6. delikleri taniyacagiz. 5. ve 6. delikle ilgili alistirmalarimizi tamamladikdan sonra ogrendigimiz bu 6 ses ile basit sarkilar calabiliriz.Sut ictim, Yalanci vede Jingle Bells sarkilarini ogrenmeye basliyacagiz
Ders 5
5. ve 6. DELiGi TANIMA
(Mi-Fa ve Sol-La)
Evet daha onceden de belirttigimiz gibi bu dersimizde 5. ve 6. deligi tanimaya basliyacagiz. Diyatonik ses tabolsunda da gostermistik 5. delikde Mi-Fa 6. delikden Sol-La sesleri cikmakdadir. Bu dersimizi tamamladikdan sonra toplam ogrendigimiz ses sayisi 6 olacakdir. Do-Re-Mi-Fa-Sol-La boylelikle 5. ders in sonunda sizlere ufak bir kac sarki calmayi ogretecegim.Sutictim (Turku), Yalanci (Cocuk ezgizi), Yasasin okulumuz (Cocuk ezgizi), Jingle Bells (Amerikan ezgisi). Bu sarkilari notalari ile birlikde bu bolumde calinisi gosterilecektir. Ayrica sarkilarin notalarini download etmek veya yazici ciktisi almak icin Harmonika ile calabileceginiz sarkilar listesi bolumunden ulasabilirsiniz.
Evet dersimize baslarsak, Do ve RE seslerini cikarmayi ogrenmistik. Simdi Harmonikamizi biraz sola kaydirarak 5. delige once nefesimizi ufleyelim., sonra icimize cekelim. Boylelikle 5. delige ufledigimizde Mi icimize cektigimizde ise Fa sslerini elde etmis olacagiz. Ayni methodu 6. delik icin uygular isek , 6. delik e ufledigimizde Sol(G) icimize cektigimizde La(A) seslerini elde ederiz.Asagidaki sekilde de goruldugu uzere delikdeki seslerin dizek e yerlestirilmesi gosterilmistir.
Yukaridaki sekilde gosterildigi uzere seslerin dizek de yerlesimi bu sekildedir. Sizmdi yapmaniz gereken bolbol alistirma yapmakdir. Ama bu is icin ilkonce biraz sikilabilirsiniz, fakat yilmadan devam edin. Ve Asagidaki egzersizleri, temzi net bir sekilde calana kadar devam edin
Evet ilk egzersizleri duzgun ve temiz calmaya ozen gosterelim. Belki biraz size ****** gelebilir, fakat bunlarin cok yarari olacak. Asagida yayinladigimiz egzersizleri de duzenli ve temiz caldikdan sonra sarki calmaya gececegiz. Lutfen asagidaki alistirmayi ayak vuruslarini sayarak temiz bir sekilde calmaya calisin. Eger ayaginizi vuramiyorsaniz, yeni basladiginiz icin bunu yapamamaniz normaldir. Bunun icin bir metronom yardimi alabilirsiniz.
Evet 5. dersin alistirmalarini duzenli bir sekilde yaptikdan sonra, eger tamiz bir sekilde calmadan diger bolumlere gecmenizi tavsiye etmiyoruz. 5. Dersin sonunda 4 adet sarkiyi calabileceginizi soylemistik. Bunlardan ilkini calmaya calisalim.
SUT ICTIM (Turku)
Sut ictim dilim yandi
amanin amanin
Sut ictim dilim yandi
amanin amanin
Dokuldu kilim yandi
kiz sana hayranim
Dokuldu kilim yandi
kiz sana hayranim
Ders 6
7. DELİĞİ TANIMA
Evet bu bölümde konu başlığından da anlaşılacağı üzere 7. deliği tanıyıp bu delik üzerinde ses çıkartıp egzersizler yapmaya çalışacağız. Ama dersimize geçmeden önce bir bilgiyi hatırlatmakda fayda görüyoruz. Bu nota bilgisini ana sayfadan nota bilgisi bölümünden ayrıntılıda ogrenebilirsiniz. Bu dersimizde egzersizlerde de geçeceği için Uzatma Noktasını tanıyacağız. UZATMA NOKTASI Notanın sağına konulan noktaya uzatma noktası denir.Uzatma noktası hangi notanın sağına konulur ise o nota biçimi, kendi süresinin yarısı kadar uzatılır. Bu egzersizlerde vede genelde 4 lük vede 2 lik nota kullanıldığı için simdlik bu notaları gosteriyoruz. Asağıdaki notaları iyi inceleyiniz. Evet şimdi harmonikamız üzerinde 7. deliği tanımaya başlıyabiliriz. Aşağıdaki şekildede gösterdiğimiz gibi 7. delik den çıkan sesler dizek üstünde belirtildi. 7. Delikden Si (B) ve Do (C) sesleri çıkmaktadır.Ama bu 7. dersimize kadar çalarken yaptığımız iş, önce deliğe nefesimizi üfleyip sonra nefesimizi içimize çekerek değişik iki ayrı sesi (notayı) elde ettik. 7. Delik ayrı bir özellik taşır. Bu delikden önce nefesimizi çekince Si (B), nefesimizi üfleyincede harmonikamızın karar sesi olan Do (C) sesini elde ediyoruz. Bu DO sesi ilk dersimize başlarken öğrendiğimiz Do sesi değil, ince DO sesidir. Yani ilk dersimizde öğrendiğimiz Do sesinin bir oktav yukarısıdır. Oktav, Karar ses gibi terimleri.
7. deliğin üstündeki notaları temiz Si veDO sesi elde edene kadar tekrarlayınız. Ve elde edemediğinizi düşünüyorsanız. İlk dersimizde gosterdiğimiz gibi parmaklarınızla 4-5-6 ve 8-9-10. delikleri kapatarak sadece 7. delikteki sesi işitmeye çalışın. Sonra herzamanki teknik ile 7. deliğe üfleyiniz.
Bu dersimizde söyleneleri yerine getirdi iseniz. Ders sonuna çalabileceginiz şarkılar şunlardır.
VIENI SUL MAR (İtalyan ezgisi)
NEŞELİ GÜNLER (Richard Rodgers)
ANKARA TÜRKÜSÜ (Milli mücadele yıllarından)
DOSTLUK (Alman melodisi)
EY BÜLBÜL (Söz: A.U. Elöve, Müzik:Fr.Silcher)
VENEDİK KARNAVALI
Ders 7
8-9-10. DELİĞİ TANIMA
Artık bu dersimizde fazla bir açıklamaya gerek olmadığını zannediyoruz. Tek söyliyeceğimiz bir nokta var buraya dikkat etmeniz. 8. delik den nefes çektiğimizde D(re) sesi, nefes verdiğimizde E(mi) sesi. 9. delikte nefes çektiğimizde F(fa) nefes verdiğimizde G(sol) sesi. Vede son deligimiz olan 10. delikte nefes çektiğimizde A (la) nefes verdiğimizde harmınikamızın karar sesi yani Tonu olan C(do) notasini elde etmiş oluruz.
Artık söylenecek fazla bir sey yok.Asağıdaki sekilde tüm delikleri tekrar hatırlatmakda fayda görüyoruz.Bundan sonra yapacağınız tek sey bir sonraki bölümde Vibrato yuda ogrenip artik harmonikamızı bir ahenk ile çalmak olur.
Ders 8
VİBRATO (İleri düzey çalanlar için)
Vibrato (Titreşim): Harmonika çalmanın güzelliği yada etkisi onun "titreşimli" yada "tremolo" çalmakla olur. Bunun için harmonikamızı yukarıdaki şeklide görüldüğü gibi tutalım. Sonra sağ elimizi sol elimizin üstüne kapatalım. Tıpkı şekilde görüldüğü gibi iki el birbirini sıkıca kavrasın. Tek, uzun bir notayı sağ eli oldukça hızlır bir şekilde açıp kapayarak çıkarın. Sağ elin avuç içi tıpkı bir menteşe vazifesi görsün. Çıkan sesi dinleyin. Bu dalgalı ve hoş bir ses olacaktır
