Atıklar Hayatı Öldürmesin
Üretim ve kullanım faaliyetleri sonucu ortaya çıkan, insan sağlığı ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesi sakıncalı olan her türlü madde atık olarak adlandırılır
Bunu, ihtiyaçlarımızı karşılamak için kullandığımız maddelerin, o an için kullanılmayan veya kullanıldıktan sonra atılan kısmı olarak da betimleyebiliriz.
Sanayide, ulaşımda, tarımda, turizmde, inşaat sektöründe, üretim yaparken, hizmet verirken, çok sayıda madde ve malzeme biçim değiştirir. Bu faaliyetler için enerji sağlarken ve enerji kullanırken, gaz, sıvı ve katı halde çeşitli atıklar ve artıklar ortaya çıkar. Bu atıkların bir bölümü nihai olarak bertaraf edilirken, bir bölümü geri kazanılarak, yeniden kullanılabilir.
Türkiye’den veriler
TÜİK 2004 yılı verilerine göre ülkemizde 34 milyon ton belediye atığı ve 17.5 milyon ton imalat sanayi atığı üretilmektedir. Kişi başına üretilen atık miktarı günde 2 kilogramı bulmakta, her insan yılda ağırlığının 10 katı kadar atık üretmektedir. Ülkemizde üretilen atıkların yüzde 50’sinden fazlası geri kazanılabilir özelliklere sahiptir. Ülkemizde yılda 2 milyon ton tehlikeli atık üretilmektedir. Türkiye’nin tek tehlikeli atık bertaraf tesisi olan İZAYDAŞ bu atıkların yüzde 5’ini bertaraf edecek kapasiteye sahiptir. İZAYDAŞ’ın yılda 35 bin ton yakma, 65 bin ton depolama kapasitesi vardır. İstanbul’da üretilen yıllık 750 bin ton tehlikeli atığın yüzde 1’i İZAYDAŞ’a gönderilmektedir. Geri dönüşüm yoluyla enerji kullanımında yüzde 95 tasarruf sağlanır. Keza 1 ton kağıt için harcanan 7 kwh enerji, 1 ton geri dönüştürülmüş kağıtta 2 kwh’ya inmektedir. Ülkemizdeki geri dönüştürülebilir atık maddelerin (organik maddeler hariç) yüzde 25-30’unun bireysel toplayıcılar ya da sokak toplayıcıları tarafından ekonomiye kazandırıldığı tahmin edilmektedir. Ülkemizde atıkların yüzde 70 oranındaki çok önemli bir bölümü akarsular aracılığıyla denizlere boşalmakta ve doğaya bırakılmaktadır.
İşte zehirli liste!
Madenlerin aranması, çıkarılması, fiziki ve kimyasal işleme tabi tutulması sırasında ortaya çıkan atıklar.
Tarım, bahçıvanlık, deniz ürünleri üretimi, ormancılık, avcılık ve balıkçılık, gıda hazırlama ve işleme sonucu ortaya çıkan atıklar.
Ahşap işleme, sunta ve mobilya üretimi, selüloz, kağıt ve karton üretiminden kaynaklanan atıklar.
Deri kürk ve tekstil endüstrisi atıkları.
Petrol arıtma, doğal gaz saflaştırma ve kömürün pirolitik işlenmesinden kaynaklanan atıklar.
İnorganik (organik olmayan) kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar.
Organik kimyasal işlemden kaynaklanan atıklar.
Astarların (boyalar, vernikler ve vitrifiye emayeler) yapışkanlar, yalıtıcılar ve baskı mürekkeplerinin üretim, formülasyon tedarik ve kullanımından (İFTK) kaynaklanan atıklar.
Fotoğraf endüstrisinin atıkları.
Isıl işlemlerin atıkları.
Metal ve diğer materyallerin kimyasal yüzey işlemi ve kaplanması ve demir madeni dışındaki hidro-metalürjinin yol açtığı atıklar.
Metallerin ve plastiklerin biçimlenmesi ve fiziki ve mekanik yüzey işlenmesi atıkları.
Yağ ve sıvı yakıt atıkları (yenebilir yağlar, 05 ve 12 hariç).
Organik çözücüler, soğutucu ve itici gaz atıkları.
Aksi belirtilmemiş ise ambalaj maddeleri, absorbanslar, silme bezleri, filtre malzemesi ve koruyucu giysi atıkları.
Patlayıcı maddeler, radyoaktif atıklar, mezbaha atıkları, dışkı, kadavra.
Üretim ve kullanım faaliyetleri sonucu ortaya çıkan, insan sağlığı ve çevreye zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı biçimde alıcı ortama verilmesi sakıncalı olan her türlü madde atık olarak adlandırılır
Bunu, ihtiyaçlarımızı karşılamak için kullandığımız maddelerin, o an için kullanılmayan veya kullanıldıktan sonra atılan kısmı olarak da betimleyebiliriz.
Sanayide, ulaşımda, tarımda, turizmde, inşaat sektöründe, üretim yaparken, hizmet verirken, çok sayıda madde ve malzeme biçim değiştirir. Bu faaliyetler için enerji sağlarken ve enerji kullanırken, gaz, sıvı ve katı halde çeşitli atıklar ve artıklar ortaya çıkar. Bu atıkların bir bölümü nihai olarak bertaraf edilirken, bir bölümü geri kazanılarak, yeniden kullanılabilir.
Türkiye’den veriler
TÜİK 2004 yılı verilerine göre ülkemizde 34 milyon ton belediye atığı ve 17.5 milyon ton imalat sanayi atığı üretilmektedir. Kişi başına üretilen atık miktarı günde 2 kilogramı bulmakta, her insan yılda ağırlığının 10 katı kadar atık üretmektedir. Ülkemizde üretilen atıkların yüzde 50’sinden fazlası geri kazanılabilir özelliklere sahiptir. Ülkemizde yılda 2 milyon ton tehlikeli atık üretilmektedir. Türkiye’nin tek tehlikeli atık bertaraf tesisi olan İZAYDAŞ bu atıkların yüzde 5’ini bertaraf edecek kapasiteye sahiptir. İZAYDAŞ’ın yılda 35 bin ton yakma, 65 bin ton depolama kapasitesi vardır. İstanbul’da üretilen yıllık 750 bin ton tehlikeli atığın yüzde 1’i İZAYDAŞ’a gönderilmektedir. Geri dönüşüm yoluyla enerji kullanımında yüzde 95 tasarruf sağlanır. Keza 1 ton kağıt için harcanan 7 kwh enerji, 1 ton geri dönüştürülmüş kağıtta 2 kwh’ya inmektedir. Ülkemizdeki geri dönüştürülebilir atık maddelerin (organik maddeler hariç) yüzde 25-30’unun bireysel toplayıcılar ya da sokak toplayıcıları tarafından ekonomiye kazandırıldığı tahmin edilmektedir. Ülkemizde atıkların yüzde 70 oranındaki çok önemli bir bölümü akarsular aracılığıyla denizlere boşalmakta ve doğaya bırakılmaktadır.
İşte zehirli liste!
Madenlerin aranması, çıkarılması, fiziki ve kimyasal işleme tabi tutulması sırasında ortaya çıkan atıklar.
Tarım, bahçıvanlık, deniz ürünleri üretimi, ormancılık, avcılık ve balıkçılık, gıda hazırlama ve işleme sonucu ortaya çıkan atıklar.
Ahşap işleme, sunta ve mobilya üretimi, selüloz, kağıt ve karton üretiminden kaynaklanan atıklar.
Deri kürk ve tekstil endüstrisi atıkları.
Petrol arıtma, doğal gaz saflaştırma ve kömürün pirolitik işlenmesinden kaynaklanan atıklar.
İnorganik (organik olmayan) kimyasal işlemlerden kaynaklanan atıklar.
Organik kimyasal işlemden kaynaklanan atıklar.
Astarların (boyalar, vernikler ve vitrifiye emayeler) yapışkanlar, yalıtıcılar ve baskı mürekkeplerinin üretim, formülasyon tedarik ve kullanımından (İFTK) kaynaklanan atıklar.
Fotoğraf endüstrisinin atıkları.
Isıl işlemlerin atıkları.
Metal ve diğer materyallerin kimyasal yüzey işlemi ve kaplanması ve demir madeni dışındaki hidro-metalürjinin yol açtığı atıklar.
Metallerin ve plastiklerin biçimlenmesi ve fiziki ve mekanik yüzey işlenmesi atıkları.
Yağ ve sıvı yakıt atıkları (yenebilir yağlar, 05 ve 12 hariç).
Organik çözücüler, soğutucu ve itici gaz atıkları.
Aksi belirtilmemiş ise ambalaj maddeleri, absorbanslar, silme bezleri, filtre malzemesi ve koruyucu giysi atıkları.
Patlayıcı maddeler, radyoaktif atıklar, mezbaha atıkları, dışkı, kadavra.
