Türk Cumhuriyetleri Bayrakları
Azerbaycan
Kazakistan
Kırgızistan
Kuzey Kıbrıs
Özbekistan
Türkiye
Türkmenistan
Azerbaycan
Kazakistan
Kırgızistan
Kuzey Kıbrıs
Özbekistan
Türkiye
Türkmenistan
Türkiye
Türkiye, resmî adıyla Türkiye Cumhuriyeti başkenti Ankara olan ve Eski Dünya karaları denilen Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarının birbirine en çok yaklaştığı noktada bulunan ülkedir. Ülke topraklarının bir bölümü Anadolu Yarımadası'nda, bir bölümü ise Balkan Yarımadası'nın uzantısı olan Trakya'da bulunur. Ülkenin üç yanı Akdeniz, Karadeniz ve bu iki denizi birbirine bağlayan Boğazlar ile Marmara Denizi ve Ege Denizi ile çevrilidir. Komşuları Yunanistan, Bulgaristan, Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan (Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti) ile, İran, Irak ve Suriye'dir.
Azerbaycan
Azerbaycan Türkleri 1918-1920′de Kafkasya kurultayını toplamış ve 28 Mayıs 1918′de milli Azerbaycan devletini kurmuşlardır. 1920′de ise Kafkasya ötesi Sosyalist Sovyet Cumhuriyetlerine katılmak zorunda kalmışlardır. 20 Ocak 1990′da bağımsızlık yanlısı Azerbaycan Türkleri’ne Rus Ordusu tarafından saldırılmış, yüzlerce Azerbaycan genci Rus tanklarının altında ezilerek hayatlarını kaybetmişlerdir. Bu olay her yıl düzenlenen törenlerle anılmaktadır. Azerbaycan, 30 Ağustos 1991 tarihinde bağımsızlığını ilân etmiştir. Azeriler Kafkasya bölgesinin en büyük Türk topluluğunu oluşturmaktadırlar. Aynı zamanda Kafkasya’daki Türk halklarının kültür seviyesi en yüksek Türk toplumudur. Kafkaslarda milli uyanışın merkezi Azerbaycan ve özellikle Bakü kentidir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) veya Kıbrıs Türk Devleti Akdeniz'de yer alan en büyük üçüncü ada ve Anadolu yarımadasının 65 km güneyindeki Kıbrıs adasının kuzey kısmında yer alan uluslararası camiada yalnızca Türkiye tarafından tanınan Türk devleti. Eskiden Pakistan ve Bangladeş de KKTC'yi tanımaktaydı; fakat sonra tanımaktan vazgeçmişlerdir.
Kuzeyde Dipkarpaz, batıda Güzelyurt, güneyde de Akıncılar'a doğru KKTC toprakları yayılır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Rum Kesimi toprakları arasında Birleşmiş Milletler'in kontrol bölgesi bulunmaktadır.
Kazakistan
Kazakistan, batıda Hazar Gölünden, doğuda Çin sınırına kadar uzanan çok geniş bir alanı kaplar (12.714.300 km2). (Bkz. Hrt.26) Başkenti Astana olup nüfusu 17 milyon kadardır. Nüfusun %47’si Kazak Türklerinden oluşmaktadır. Buradaki diğer Türk grupları ise Tatarlar, Özbekler alır. Önemli merkezleri Almaatı, Çimkune ve Kuscanaydır.
Ülkeden ovalar be platolar geniş yer kaplar. Altay ve Tanrı Dağları ülkenin dağlık kesimini oluşturur. Güneyinde çöller vardır. İklimi karasal bitki örtüsü bozkırdır. Ormanlar dağların yüksek kesimlerindedir.
Ülkenin yarısından fazlası tarıma elverişlidir. Başlıca ürünleri tahıllar, pamuk, şeker pancarı, ayçiçeği ve meyve ve sebzelerdir.
Başlıca akarsuları, Seyhan, İrtiş ve Ural’dır. Gölleri ise Aral ve Balkaş’tır.
Ülkede zengin maden yatakları vardır. Başlıcaları ham petrol, kömür, doğalgaz, demir ve bakırdır. Ünlü uzay araştırma merkezleri vardır( Baykonur).
Kazakistan ile Türkiye arasındaki ekonomik ve kültürel ilişkiler her geçen gün gelişmektedir.
Türkmenistan
Türkmenistan Hazar Gölü’nün doğusunda Kazakistan ve Özbekistan’ın güneyinde yer alır.(Bkz. Hrt. 26) Kapladığı alan 488.000 km2 dir. Başkenti Aşkabattır. Diğer önemli merkezi ise Merv’dir. Nüfusu 4.4 milyon olan ülkenin büyük çoğunluğunu Türkmenler oluşturur.
Ülkenin büyük bir bölümü düzlüklerle kaplıdır. Orta kesimini Karakum Çölü kaplar.
İklimi karasaldır. Yağışlar çok azdır. Düzlüklerde ve bozkırlar, bunun dışındaki yerlerde de çöl bitki hakimdir. Ülkenin önemli akarsuları Ceylan ve Wurgap’tır.
Akarsu bağları ve vahalar tarımın yapıldığı alanlardır. Başlıca ürünleri ise tahıllar, pamuk, sebze ve meyvedir. Hayvancılık çok yaygındır. Küçük baş hayvancılık yapılır.
Petrol, kurşun, krom, kükürt yer altı kaynaklarıdır. Sanayisi, petrol ve pamuğa Türkiye ve Türkmenistan arasındaki ilişkiler gelişmektedir. Türkiye ham deri ve pamuk satın almaktadır ve tekstil ürünleri ve tarımsal ilaçlar satmaktadır.
Özbekistan
Tanrı Dağları’ndan Aral Gölü’ne kadar uzanan bölgede bulunmaktadır. (Bkz. Hrt. 26) yüzölçümü 447.400 km2’dir. Başkenti Taşkent’tir. Önemli merkezleri Buhara ve Semerkant’tır. Nüfusu 22.4 milyondur. Çoğunluğunu Özbekler oluşturur.
Ülkenin büyük bölümü düzlüklerle kaplıdır. Turan Ovası en önemlisidir. Kızılkum Çölü geniş bir alan kaplar. Tanrı Dağları dağlık kesimi oluşturur.
İklimi karasaldır. Kurak bölgelerde bozkır, batıdaki dağlık alanlarda orman ve iç bölgelerde çöl bitkileri hakimdir. Önemli akarsuları Seyhun ve Ceyhun’dur.
Fergana Havzası ve Ceyhun boyları tarım alanlarıdır. Önemli tarım ürünleri pamuk, tütün, mısır, pirinç, şeker pancarı ve tahıllardır. Pamuk üretiminde dünyanın sayılı ülkeleri arasındadır. Hayvancılıkta önemli yer tutar.
Önemli yer altı kaynakları doğalgaz, petrol, kömür ve altındır. Ülkede tekstil ve makine sanayileri gelişmiştir.
Türkiye ve Özbekistan arasındaki ilişkiler gelişmiştir. Türkiye Özbekistan’ı tıbbi aletler, elektrikli ev aletleri, ulaşım araçları satmakta ve pamuk, işlenmiş deri ve kimyasal ürünler almaktadır.
Kırgızistan
Özbekistan’ın doğusunda, Kazakistan’ın güneyinde yer alır. (Bkz. Hrt.26) 198.500 km2 olan küçük bir ülkedir. Başkenti Bişkek’tir. Nüfusu 4.4. milyon olan ülkenin büyük çoğunluğunu Kırgız Türkleri oluşturur. Yönetim şekli Cumhuriyet’tir.
Yeryüzü şekilleri bakımından dağlık bir ülkedir. Bu dağlar Tanrı dağları’nın uzantılarıdır. Fergana Havzası’nın bir kısmı bu ülkede yer alır.
İklimi karasaldır. Yaz kuraklığı fazla, bitki örtüsü bozkırdır.
Başlıca akarsuları, Seyhun, Narin ve Kızılsu ‘dur. En büyük gölü ise Issık Gölü’dür.
Ekonomisi daha çok tarıma dayanır. Ülkede daha çok şeker pancarı pamuk, tütün ve tahıllar üretilmektedir. Küçük baş hayvancılık yapılmaktadır. İpek böcekçiliği önemli bir faaliyettir. Kömür, petrol, doğalgaz başlıca yer altı kaynaklarıdır.
Kırgızların kendilerine özgü köklü bir kültürleri vardır. Manas Destanı en ünlü eserleridir.
Ülkemiz ile Kırgızistan arasındaki ekonomik ve kültürel ilişkiler hergeçen gün gelişmektedir.
