Batik sanatı(kumaş boyama)

Kumaş boyama tekniği

Günün stresinden kurtulmak mı istiyorsunuz? Biraz el beceriniz varsa birbirinden güzel ve kullanışlı bir çok ürün ortaya çıkarabilirsiniz. Günlük yaşamda dışa vurmaya pek fırsatınız olmayan yaratıcılığınızı geliştirin ve bir yandan da yeteneğiniz konusunda kendinizi sınayın

Malzemeler; Kumaş, fırça, parşömen kağıdı, kalem, kumaş boyası, palet, su kabı.

Yapılışı
Kumaşı düz bir alana yerleştirin. Boyanacak yerin alt kısmına kalın bir kağıt parçası koyun (altına boya geçmemesi için). Kullanacağınız renkten bir miktar alıp paletin üzerine koyun. Boya eğer kıvamında değilse az miktarda su ekleyebilirsiniz. Boyayacağınız alan geniş ise kalın fırça, dar bir alan ise ince fırça ile boyayın. Boyama esnasında fırça darbelerini hep aynı yönde yapmalısınız yoksa dalgalı bir görüntü oluşabilir. Başka bir renge geçerken mutlaka fırçanızı su ile temizleyin, aksi takdirde kullanacağınız diğer rengin tonunda farklılaşma görülecektir.

Kopyalama yöntemi ise şu aşamalardan oluşur;
Kumaş üzerine hazırlanan desen kağıdı iğnelenir. Kumaş ile desen arasına karbon kağıdı yerleştirilir. Desenin üstünden kalemle çizilerek model kumaşa çizilir. ****lik yaldızla desenin üzerinden kontür çizilir. Kontürün içi kumaş boyası ile renklendirilir.

Neler yapabiliriz?
Kırlent, oda takımları, gözlük kılıfı, masa örtüsü, perde, mutfak takımı, fular, Bluz, eşarp, abajur, mendil, pano, çanta, kumaştan yapılmış terlik ayakkabı, tahtadan yapılan takılar...

Boyama tekniği;

Kumaş boyasında farklı teknikler kullanarak değişik sonuçlar elde edebiliriz. Örneğin kontür tekniği; kullandığımız desenin kenarındaki çizgilerin üzerinden fırça ile hat olarak geçirilmesidir.

Tonlayarak boyama: Bir rengin farklı tonlarını kullanarak olur. Genelde en açık tonundan koyuya doğru yapılan boyama tekniğidir.

Düz boyama: Seçtiğimiz deseni istediğimiz renkle boyayarak uygulanır. İstenirse kullanılan rengin koyu tonuyla çerçeve de yapılabilir.

Bir de tüm bu tekniklerden yararlanarak farklı türde bir boyama şekli de uygulayabilirsiniz.

Sırma & Maraş işi
Maraş işi boyamanın en büyük özelliği tek yüzlü bir işleme olmasıdır. Desenin altı özel olarak hazırlanan karton ile kabartılıp yedi kat sırma desen üzerinden atlatılarak kenarlarda içlik ile karşılıklı tutturulur. Aynı işlem yanyana uygulanarak işlenir.

Renk seçimi ve uyumu
Renk uyumu desenin ön plana çıkması açısından çok önemlidir. Bu yüzden birbiriyle uyumlu renkler seçilmelidir. Bunun yanında renkleri aynı oranda kullanmak ürüne monoton bir hava verecektir. Birbirine uyumlu farklı renkleri farklı oranlarda kullanmak desene canlılık katacaktır. Açık ve koyu renkleri birarada kullanarak bunu sağlayabiliriz. Alanlı çalışmalarda desenin içi genellikle açık renklerin hakim olacağı şekilde doldurulmalıdır.

Boyama hakkında dikkat edilmesi gereken noktalar

Kumaş üzerine deseni çizdikten sonra renk denemesi yapmadan boyaya geçmeyin. Kumaş üzerinde seçtiğiniz renk beklediğiniz tonda çıkmayabilir. Bunun için boyamanın hemen öncesinde minik bir kumaş üzerinde renginizi test edebilirsiniz. Beklediğiniz ton çıktığı takdirde bu rengi gönül rahatlığıyla esas kumaşınızın üzerinde uygulayabilirsiniz.

Boyama yaparken kumaş kalın ise boyayı fazla miktarda sürmelisiniz. Kabartma boya kullanırken boya çok çabuk kuruduğu için hızlı bir şekilde çalışmanız gerekecektir. Boyayı eşit miktarda ve düzgünce sürmelisiniz. Boyanan yüzeyin üzerine tekrar boya sürmemelisiniz.

• Boyama yapılacak kumaş temiz olmalı ve kırışık olmamalı
• Farklı markaların boyalarını karıştırarak bir arada kullanmamalıyız.
• İlk aşamada kolay ve küçük işler denemelisiniz.
• Boyalar kullanılmadan önce mutlaka çalkalamalısınız.
• Sık sık yıkanacak kumaşları az kabartmalısınız.
• Sık sık yıkanacak kumaşlarda pul, sim işi az kullanmamalısınız.
• Kabartma boyalara her kullanımdan önce 2 damla su ilave etmelisiniz.
• Kenar kesiminde kumaşın dağılmaması için kumaşın tersine tırnak cilası sürebilirsiniz.
• Boyama yapılacak kumaşın altına lüzumsuz pamuklu bir bez veya karton koyabilirsiniz

KULLANILAN MALZEMELER:
Kumaş, fırça, parşömen kağıdı, kalem, kumaş boyası, palet, su kabı.

YAPILIŞI:
Kumaş düz bir alana yerleştirilir. Boyanacak yerin alt kısmına altına boya geçmemesi için kalın bir kağıt parçası konulur. Kullanılacak boya bir miktar alınıp, paletin üzerine konulur. Boya eğer kıvamında değilse, az miktarda su eklenebilir. Boyanacak alana uygun kalın veya ince fırça ile boyanır. Boyama sırasında fırça darbeleri hep aynı yönde yapılmalıdır. Yapılmadığında dalgalı bir görüntü oluşabilir. Başka bir renge geçerken fırça mutlaka temizlenmelidir, temizlenmediğinde kullanılacak diğer rengin tonunda farklılaşma görülecektir.

KOPYALAMA YÖNTEMİ :
Kumaş üzerine hazırlanan desen kağıdı iğnelenir. Kumaş ile desen arasına karbon kağıdı yerleştirilir. Desenin üstünden çizilerek, kumaşa çizilir. ****lik yaldızla desenin üzerinden kontur çizilir. Konturün içi kumaş boyası ile renklendirilir.

RENKLER VE UYUMU:
Renk uyumu desenin ön plana çıkması açısından çok önemlidir. Bu yüzden birbiriyle uyumlu renkler seçilmelidir. Bunun yanında renkleri aynı oranda kullanmak ürüne monoton bir hava verecektir. Birbirine uyumlu farklı renkleri, farklı oranlarda kullanmak desene canlılık katacaktır. Açık ve koyu renkleri bir arada kullanarak bunu sağlayabiliriz. Alanlı çalışmalarda desenin içi genellikle açık renklerin hakim olacağı şekilde doldurulmalıdır.

Renkler Nasıl Elde Edilir?
Kırmızı + Sarı = Turuncu
İki Kat Kırmızı + Mavi= Mor
Kırmızı + 2 Kat Mavi= Eflatun
Kırmızı + Mavi + Siyah = Bordo
Sarı + Siyah = Sütlü Kahverengi
Mavi + Yeşil = Cam Göbeği
Kırmızı + Sarı + Beyaz = Yavruağzı
Mavi + Siyah = Lacivert
Sarı + Yeşil = Açık Yeşil
Yeşil + Kırmızı = Kına Yeşili
Mavi + Beyaz + Siyah = Duman Rengi

BOYAMA HAKKINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR:

Kumaş üzerine deseni çizdikten sonra renk denemesi yapmadan boyaya geçilmelidir. Kumaş üzerinde seçilen renk beklenilen tonda çıkmayabilir. Bunun için boyamanın hemen öncesinde minik bir kumaş üzerinde renk test edilmelidir. Beklenilen ton çıktığı takdirde bu renk, esas kumaşın üzerinde uygulanabilir.

Boyama yaparken kumaş kalın ise boya fazla sürülmelidir. Kabartma boya kullanılırken boya çok çabuk kuruduğu için hızlı bir şekilde çalışma gerekir. Boyayı eşit miktarda ve düzgünce sürülmelidir. Boyanan yüzeyin üzerine tekrar boya sürülmelidir.

Boyama yapılacak kumaş temiz olmalı ve kırışık olmamalıdır.
Farklı markaların boyalarını karıştırarak bir arada kullanılmamalıdır.
İlk aşamada kolay ve küçük işler denenmelidir.
Boyalar kullanılmadan önce mutlaka çalkalanmalıdır.
Sık sık yıkanacak kumaşlarda pul, sim işi az kullanılmalıdır.
Kabartma boyalara her kullanımdan önce 2 damla su ilave edilmelidir.
Kenar kesiminde kumaşın dağılmaması için kumaşın tersine cilası sürülebilir.
Boyama yapılacak kumaşın altına lüzumsuz pamuklu bir bez veya karton konulabilir.

Kumaş boyamada kullanılan başlıca malzemeler kumaş, kumaş boyaları, fırça, parşömen kağıdı, palet, kasnak ve su kabıdır.

Kumaş: Boyamada kullanılacak kumaş her tür kumaş olabilir, fakat boyanın kalıcı olması isteniyorsa seçilen kumaşın naylon oranının az olması ve emici bir kumaş olmasına dikkat edilmelidir. Boyamaya başlamadan önce kumaş yıkanmalıdır.

Kumaş boyaları: Genel olarak kumaş boyaları adıyla geçen malzemeler çok çeşitlidir ve aralarında kumaşa uygulanan farklı karışımlar da bulunmaktadır. Boyaların tümü su bazlı kimyasal karışımlardır.

Öncelikle renklendirme amaçlı boyalara değinmek gerekir. Bu boyalar fırçayla kumaşa tatbik edilen, düz renk boyalardır. Kendi aralarında renk karışımları yapılarak farklı renk tonları elde edilebilir. ****lik ve opak boya olarak iki çeşidi vardır.Genel olarak her boyama uygulamasında kullanılır.

Yaldızlı boyalar, kenar konturlarda ve Maraş işi uygulamasında kullanılan boyalardır. Altın, gümüş, bakır rengi yaldızlı boyaların yanı sıra diğer renklerde de yoğun parlaklık veren yaldızlı boya çeşitleri de bulunur.

Kabartma boyası, kumaşa uygulandığı alanda kabarma sağlayan bir tür karışımdır. Fırçayla kumaşa sürülen bu boya, kuruduktan sonra tersinden ütülendiğinde kabarır.

Kleber adı verilen diğer bir karışımsa, oyma yapılacak ürünlerde kullanılır. Bir tür tutkaldır. Kesilen kumaş kenarlarının dağılmasını engeller. Oyulacak alanların kenarına kumaşın tersinden fırçayla sürülür.

Boyutlu boyalar ise, ince uçlu tüplerdedir ve bu ince uçlardan sıkılarak kumaş üzerine kontur çekmede kullanılır. Bu boyaların, yaldızlı ve düz, her rengi mevcuttur.

Boyamanın kalıcı olması için, kullanılacak boyaların kaliteli olmasına dikkat edilmelidir.

Fırça: Kumaş boyamada kullanılan fırçalar diğer boyama türlerinde kullanılan fırçalardan farklıdır. Mili metrik ölçüleri vardır. Bu fırçalar inceden kalına doğru 0, 00, 000, 1, 2 ve 3 olarak numaralandırılmışlardır. Desende boyanacak alan genişse veya çekilecek kontur kalınsa, kalın uçlu bir fırça, dar bir alan boyanacaksa veya ince kontur çekilecekse ince uçlu bir fırça seçilmelidir. Fırçaların uzun ömürlü olması için her kullanımdan sonra su kabında yıkanması ve kurulanması gerekir.

Parşömen kağıdı: Dayanıklı ve hafif saydam olan bu kağıt, kumaş boyamaya başlarken kullanılacak ilk malzemelerden biridir. Uygulanacak desen, önce örnek üzerinden parşömen kağıdına kurşun kalemle çizerek kopyalanır daha sonra kumaşa aktarılır.

Palet: Kullanılan boyalarda farklı renkler elde etmek için boyaların üzerinde fırça ile karıştırıldığı levhanın adıdır.

Kasnak: Kasnak, kumaşın içine yerleştirildiği, kumaşı gergin ve sabit tutan âletin adıdır. Genelde ipek, tafta veya saten gibi kumaşların boyama esnasında kaymasını engellemek için kullanılır.

Su kabı: Su kabı, içindeki suyla fırçayı her kullanımdan sonra yıkamak için kullanılır.

kumaş boyama desenleri