En genel anlamda düşüncenin ya da bilişin bilimi. Bilişel bilim terimi genellikle ' ruhbilim, dilbilim, insanbilim ve felsefe alanları arasında kalan, düşüncenin yapısını, beynin işlevini ve yapay zekâ gibi. konuları ele alan disiplinlerarası araştırmaları nitelemek üzere kullanılır.
Bu alanda, bilişsel süreçler bilgiişlem mantığıyla değerlendirilir; böylelikle düşüncenin, en azından zihnin bilişsel bölümünün, bir çeşit bilgisayar gibi düşünülebileceği ileri sürülür.
Ortodoks bilişsel bilim, düşünce süreçlerini, Jerry Fodor 'un "düşünce dili" savıyla aynı çizgide, bilgi işlem. kurallarıyla uyum içindeki belli bir içerik ve biçim aracılığıyla nesneleri yönlendiren süreçler olarak görür.
Kökleri 1950 ortalarına uzanan bilişsel bilimin kurumlaşması, Bilişsel Bilim Derneği'nin kurulması ve Bilişsel Bilim Dergisi'nin yayım hayatına atılmasıyla 1970' lerde başlar. O tarihlerden günümüze Kuzey Amerika ve Avrupa'da yetişmişi aşkın üniversitede bu alanla ilgili program ya da ders açılmıştır. Türkiye'de de Orta Doğıı Teknik Üniversitesi Enformatik Enstitüsü'ne bağlı lisansüstü düzeyde eğitim veren Bilişsel Bilim Programı bulunmaktadır.
İnsanın, zihnin nasıl çalıştığını anlama çabası en azından Platon ve Aristoteles gibi ilkçağ Yunan fılozoflarının zamanından beri canlılığını koruyan bir çabadır. Bu durum XIX. yüzyıla değin sürüp gitmiştir.
Wilhelm Wundt 'un zihinsel işlemleri açıklamak üzere yapağı laboratuvar çalışmaları ruhbilimde deneyci akım güçlendirdi. Ne var ki, bu olumlu gidiş, davranışçıliğın ağır baskısıyla zihnin varlığını yadsımaya dek varacak bir dönüşüme uğrayacaktır. 1956'da özellikle Kuzey Amerika'daki düşünsel onam önemli oranda değişir: George Miller , insanın düşünce kapasitesinin çoğunlukla kısa vadeli bellek olarak adlandırılabilecek bir bellekle sınırlı olduğunu gösteren bir dizi çalişma onaya koyar. Bu sıralarda çok sayıda işlemi kısa sürede yapan makineler olarak bilgisiyarlar piyasaya çıkarken, John McCanhy, Marvın Finsky, Allen Newell ve Herbert. Simon yapay zekâ alanının kuruculuğunu üstlenmişlerdir.
Öte yandan Noam Chomsky ise davranışçı dil varsayımlarını yadsıyarak, dilin kuralları olan bir zihinsel dilbilgisiyle öğrenildiğini ilerı sürer..
Bilişsel bilimin bulgularının felsefe açısından önemini., bunların bilgikuramı, metafizik ve ahlâk felsefesi alanlarındaki geleneksel sorunları anlamada kolaylıklar sağlamasında aramak gerekir..
Felsefe Sözlüğü- A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları
Bu alanda, bilişsel süreçler bilgiişlem mantığıyla değerlendirilir; böylelikle düşüncenin, en azından zihnin bilişsel bölümünün, bir çeşit bilgisayar gibi düşünülebileceği ileri sürülür.
Ortodoks bilişsel bilim, düşünce süreçlerini, Jerry Fodor 'un "düşünce dili" savıyla aynı çizgide, bilgi işlem. kurallarıyla uyum içindeki belli bir içerik ve biçim aracılığıyla nesneleri yönlendiren süreçler olarak görür.
Kökleri 1950 ortalarına uzanan bilişsel bilimin kurumlaşması, Bilişsel Bilim Derneği'nin kurulması ve Bilişsel Bilim Dergisi'nin yayım hayatına atılmasıyla 1970' lerde başlar. O tarihlerden günümüze Kuzey Amerika ve Avrupa'da yetişmişi aşkın üniversitede bu alanla ilgili program ya da ders açılmıştır. Türkiye'de de Orta Doğıı Teknik Üniversitesi Enformatik Enstitüsü'ne bağlı lisansüstü düzeyde eğitim veren Bilişsel Bilim Programı bulunmaktadır.
İnsanın, zihnin nasıl çalıştığını anlama çabası en azından Platon ve Aristoteles gibi ilkçağ Yunan fılozoflarının zamanından beri canlılığını koruyan bir çabadır. Bu durum XIX. yüzyıla değin sürüp gitmiştir.
Wilhelm Wundt 'un zihinsel işlemleri açıklamak üzere yapağı laboratuvar çalışmaları ruhbilimde deneyci akım güçlendirdi. Ne var ki, bu olumlu gidiş, davranışçıliğın ağır baskısıyla zihnin varlığını yadsımaya dek varacak bir dönüşüme uğrayacaktır. 1956'da özellikle Kuzey Amerika'daki düşünsel onam önemli oranda değişir: George Miller , insanın düşünce kapasitesinin çoğunlukla kısa vadeli bellek olarak adlandırılabilecek bir bellekle sınırlı olduğunu gösteren bir dizi çalişma onaya koyar. Bu sıralarda çok sayıda işlemi kısa sürede yapan makineler olarak bilgisiyarlar piyasaya çıkarken, John McCanhy, Marvın Finsky, Allen Newell ve Herbert. Simon yapay zekâ alanının kuruculuğunu üstlenmişlerdir.
Öte yandan Noam Chomsky ise davranışçı dil varsayımlarını yadsıyarak, dilin kuralları olan bir zihinsel dilbilgisiyle öğrenildiğini ilerı sürer..
Bilişsel bilimin bulgularının felsefe açısından önemini., bunların bilgikuramı, metafizik ve ahlâk felsefesi alanlarındaki geleneksel sorunları anlamada kolaylıklar sağlamasında aramak gerekir..
Felsefe Sözlüğü- A.Baki Güçlü; Erkan Uzun; Serkan Uzun; Ü.Hüsrev Yoksal-Bilim ve Sanat Yayınları
