Çocukları eğlendirirken hayal dünyalarını genişleten çizgi filmlerin arka yüzünde ne var ?
Çizgi filmler, çocukları eğlendirirken hayal dünyalarını da genişletiyor; onların dünyalarında ‘rahatlatma’ rolü kadar ‘öğretme’ rolünü de üstleniyorlar. VKV Amerikan Hastanesi’nden Uzman Psikolog Aslı Akkan, bütün bu olumlu etkilerin belli hususlar göze alınmadığı taktirde olumsuza çevrilebileceğini söylüyor. Yapılan araştırmalar çocukların 18 aylıktan itibaren televizyondan gelen uyarana kısa süreli de olsa ilgi gösterdiğini ancak ‘izleyici’ olarak adlandırmalarının ancak 2.5 yaşlarından sonra olduğunu gösteriyor. Psikolog Aslı Akkan, yaş gruplarına göre çocukların çizgi filmlerden nasıl etkilendiğini şöyle açıklıyor:
2.5 yaş itibariyle çocuklar gördükleri (izledikleri) olay ve davranışları taklit etme yetisine de sahip olurlar.
3 - 6 yaş arası çocuklar da ise bu rolün önemi daha da artar çünkü araştırmalar bu yaş grubu çocuklarının televizyon ve dolayısıyla çizgi film izlerken artık ‘anlam’ arayışı içinde olduklarını ortaya çıkartmaktadırlar.
6 - 11 yaş grubu çocukları içinse izledikleri programın içeriği ve programın onlar üstünde yaptığı etkileri daha fazlalaşır çünkü bu yaş grubu çocuklarda dikkat, odaklanma ve süreç takiplerini sağlayan bilişsel fonksiyonlar oluşmaktadır.
12 - 17 yaş aralığında ise mantık ve muhakeme yetileri gelişmeye başlayan çocuklar daha öncelerine göre bu program içeriklerinden daha az olumlu ve/veya olumsuz etkilenmektedirler.
4 OLUMSUZ ETKİ
1) Şiddete Yöneltme: Araştırmalara göre şiddet içerikli çizgi film izleyen çocukların diğer yaşıtlarına göre daha fazla kavga ettikleri, daha gergin ve agresif oldukları gözlemlenmiştir. Yine bu çocukların ebeveyn ve büyükleriyle ilişkilerinde daha gergin, sabırsız ve asi oldukları ortaya çıkmıştır.
2) Bilişsel Fonksiyonları Köreltme (azaltma): 2004 yılında yapılan bir araştırma günde ortalama 3 - 4 saat televizyon ve dolayısıyla çizgi film izleyen çocukların dikkat dikkat eksikliği ve hiperaktivite rahatsızlığı geliştirme olasılıklarının diğerlerine göre % 30 ile % 40 daha fazla olduğunu ortaya koymaktadır.
3) Gerçeklikten Kopma: Yapılan araştırmalar eğer dikkat edilmez ve engel olunmaya çalışılmaz ise izlenen çizgi film karakterlerinin her geçen gün çocuğun dünyasına yerleşmeye başlayacaklarına ve çocuğu gerçeklikten koparıp ciddi adaptasyon sorunu yaşatacağına işaret etmektedir.
4) Güvenli Davranış Azalması ve Risk Artışı: Özellikle 12 yaş öncesinde ve muhakeme yetisi henüz gelişmemiş çocuklar gerçekle ‘hayal ürünü’ arasındaki belirlemeyi yapmakta zorlanıp (hatta yapamayıp) ciddi güvenlik sorunları yaşayabilirler.
YAPILMASI GEREKENLER
Çocuklarının izledikleri televizyon ve çizgi film saatlerini kontrol altında tutup belli bir program dahilinde yapabilirler.
Çocuklarının izledikleri çizgi filmleri belli aralıklarla onlarla izleyebilir ve içerikleri hakkında birkaç cümlelik de olsa yorumlar yapıp tartışabilirler.
Çok siddet ve öfke içeren çizgi filmlerin izlenmesini engelleyebilirler.
Farklı hobi ve uğraşlara yönlendirmeli ve televizyonu (ya da çizgi filmleri) çocuklarının hayatlarının odak noktası olmasını engelleyebilirler.
Güneş
Çizgi filmler, çocukları eğlendirirken hayal dünyalarını da genişletiyor; onların dünyalarında ‘rahatlatma’ rolü kadar ‘öğretme’ rolünü de üstleniyorlar. VKV Amerikan Hastanesi’nden Uzman Psikolog Aslı Akkan, bütün bu olumlu etkilerin belli hususlar göze alınmadığı taktirde olumsuza çevrilebileceğini söylüyor. Yapılan araştırmalar çocukların 18 aylıktan itibaren televizyondan gelen uyarana kısa süreli de olsa ilgi gösterdiğini ancak ‘izleyici’ olarak adlandırmalarının ancak 2.5 yaşlarından sonra olduğunu gösteriyor. Psikolog Aslı Akkan, yaş gruplarına göre çocukların çizgi filmlerden nasıl etkilendiğini şöyle açıklıyor:
2.5 yaş itibariyle çocuklar gördükleri (izledikleri) olay ve davranışları taklit etme yetisine de sahip olurlar.
3 - 6 yaş arası çocuklar da ise bu rolün önemi daha da artar çünkü araştırmalar bu yaş grubu çocuklarının televizyon ve dolayısıyla çizgi film izlerken artık ‘anlam’ arayışı içinde olduklarını ortaya çıkartmaktadırlar.
6 - 11 yaş grubu çocukları içinse izledikleri programın içeriği ve programın onlar üstünde yaptığı etkileri daha fazlalaşır çünkü bu yaş grubu çocuklarda dikkat, odaklanma ve süreç takiplerini sağlayan bilişsel fonksiyonlar oluşmaktadır.
12 - 17 yaş aralığında ise mantık ve muhakeme yetileri gelişmeye başlayan çocuklar daha öncelerine göre bu program içeriklerinden daha az olumlu ve/veya olumsuz etkilenmektedirler.
4 OLUMSUZ ETKİ
1) Şiddete Yöneltme: Araştırmalara göre şiddet içerikli çizgi film izleyen çocukların diğer yaşıtlarına göre daha fazla kavga ettikleri, daha gergin ve agresif oldukları gözlemlenmiştir. Yine bu çocukların ebeveyn ve büyükleriyle ilişkilerinde daha gergin, sabırsız ve asi oldukları ortaya çıkmıştır.
2) Bilişsel Fonksiyonları Köreltme (azaltma): 2004 yılında yapılan bir araştırma günde ortalama 3 - 4 saat televizyon ve dolayısıyla çizgi film izleyen çocukların dikkat dikkat eksikliği ve hiperaktivite rahatsızlığı geliştirme olasılıklarının diğerlerine göre % 30 ile % 40 daha fazla olduğunu ortaya koymaktadır.
3) Gerçeklikten Kopma: Yapılan araştırmalar eğer dikkat edilmez ve engel olunmaya çalışılmaz ise izlenen çizgi film karakterlerinin her geçen gün çocuğun dünyasına yerleşmeye başlayacaklarına ve çocuğu gerçeklikten koparıp ciddi adaptasyon sorunu yaşatacağına işaret etmektedir.
4) Güvenli Davranış Azalması ve Risk Artışı: Özellikle 12 yaş öncesinde ve muhakeme yetisi henüz gelişmemiş çocuklar gerçekle ‘hayal ürünü’ arasındaki belirlemeyi yapmakta zorlanıp (hatta yapamayıp) ciddi güvenlik sorunları yaşayabilirler.
YAPILMASI GEREKENLER
Çocuklarının izledikleri televizyon ve çizgi film saatlerini kontrol altında tutup belli bir program dahilinde yapabilirler.
Çocuklarının izledikleri çizgi filmleri belli aralıklarla onlarla izleyebilir ve içerikleri hakkında birkaç cümlelik de olsa yorumlar yapıp tartışabilirler.
Çok siddet ve öfke içeren çizgi filmlerin izlenmesini engelleyebilirler.
Farklı hobi ve uğraşlara yönlendirmeli ve televizyonu (ya da çizgi filmleri) çocuklarının hayatlarının odak noktası olmasını engelleyebilirler.
Güneş
