İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’nden araştırmacılar, Mannan Bağlayıcı Protein (MBL2) gen B varyantına sahip olan kişilerin yeni tip corona virüse karşı daha savunmasız olduğunu tespit etti. Bilim insanları, bu genotipe sahip olan insanların şiddetli hastalığa yakalanma riskinin 10 kat, yoğun bakıma alınma olasılıklarının ise yaklaşık 3 kat daha yüksek olduğu açıkladı. Konuya ilişkin ntv.com.tr’ye açıklama yapan Öğretim Görevlisi Doktor Alpay Medetalibeyoğlu, "Bu genotipe sahip olan kişilerin yeni tip corona virüse yakalandıklarında yeterli bağışıklık yanıt oluşturma konusunda daha savunmasız olduğunu gördük. Çalışmamız, genetik ile hastalığın şiddeti arasındaki ilişikiyi açıkça ortaya koyan bir araştırma olma özelliğine sahip. Bununla birlikte, aşılama çalışmalarında bu gen varyasyonuna sahip olan kişilerin öncelikli olmasını öneriyoruz” dedi.
Tüm dünyada 2 milyonu aşkın kişinin ölümüne yol açan corona virüs pandemisiyle ilgili bilimsel çalışmalar ülkemizde ve küresel çapta hız kesmeden devam ediyor. Bu kapsamda İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden bilim insanları genetik faktörler ile Covid-19’un şiddeti arasında bağlantıyı kanıtlayarak alanında önemli bir çalışmaya imza attı.
Covid-19’un bazı genç hastalarda altta yatan herhangi bir faktör olmaksızın ölümcül bir seyir izlediği; yan sağlık sorunları olan bazı yaşlılarda ise çok hafif seyrettiği gözlemlendi.
Araştırmacılar, durumun insanların genetik yapısından kaynaklanabileceğini fark etti.
Buradan yola çıkarak genetik faktörlerin Covid-19 hastalığının seyri arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmacılar, insanların DNA’sındaki genetik kodlardan birini oluşturan kodon 54 nükleik asit dizisindeki Mannan Bağlayıcı Protein (MBL2) gen B varyantının Covid-19 enfeksiyonu daha kötü hale getirip getirmediğini araştırdı.
284 KİŞİNİN GENETİK KODU ANALİZ EDİLDİ
284 Covid-19 hastasının genetik kodu incelendi ve veriler 100 sağlıklı kişiden oluşan kontrol grubunun örnekleriyle karşılaştırıldı. Covid-19 hastaları klinik özelliklerine göre alt gruplara ayrıldı ve geçirdikleri diğer hastalıklar analiz edildi. Tüm hastaların ve kontrol grubunda yer alan kişilerin DNA'ları, MBL2 geninindeki A ve B varyasyonu açısından incelendi.
B GENOTİPİ COVİD-19 HASTALARINDA 10 KAT DAHA YAYGIN
Sonuçlar karşılaştırıldı, MBL2 geninin B genotipinin kontrol grubunda, Covid-19 vakaları arasında daha yaygın olduğunu açıkladı.
Buna göre MBL2 geninin B genotipine Covid-19 hastalarında 10,9 oranında daha sık rastlanırken, kontrol grubunda bu oran sadece yüzde 1’di. Diğer taraftan, yaş, cinsiyet ve MBL2 genetik varyantlarına göre ayarlanmış çok değişkenli analizler, A genotipine referans sahip Covid-19 hastaları ile karşılaştırıldığında, B veya B genotiplerine sahip hastaların şiddetli hastalık riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Şiddetli hastalık için olasık oranı sırasıyla: B genotip için 5,3, A genotipi için 2,9 olarak açıklandı.
YOĞUN BAKIMA ALINMA OLASILIĞI 3 KAT DAHA FAZLA
Bununla birlikte, bilim insanları B genotipine sahip insanların aynı zamanda yoğun bakıma alınma oranlarının da daha fazla olduğunu keşfetti. Yoğun bakıma alınma olasılığının B genotipi için 19,6, AB genotipi için ise 6,9 olduğu görüldü.
Öte yandan, 28 günlük mortalite veya sekonder bakteriyel enfeksiyon gelişimi açısından genotip varyantları arasında anlamlı bir fark görülmedi.
"AŞILAMA ÇALIŞMALARI ESNASINDA B GENOTİPİNE SAHİP OLAN BİREYLERE ÖNCELİK VERİLMESİNİ TAVSİYE EDİYORUZ"
Konuya ilişkin ntv'ye açıklama yapan Öğretim Görevlisi Uzman Dr. Alpay Medetalibeyoğlu, “ Çalışmamız genetik faktörler ile Covid-19 hastalığı arasındaki şiddeti ortaya koydu. Kodon 54'teki MBL2 geninin, daha düşük MBL2 seviyeleri ile ilişkili olan B varyantlarının varlığı, bazı açılardan Covid-19’un daha şiddetli bir klinik seyri için yüksek bir risk oluşturabilir. Bu genotipe sahip olan kişilerin bağışıklığının hastalığı yenecek düzeyde olmadığını, ya da Covid-19 hastalarının ana ölüm nedenlerinden virüsün hücre içinde çoğalmasına ve yeterli bağışıklık yanıt oluşturma konusunda daha savunmasız olduğunu gördük. Bulgularımızın gelecekte MBL proteininin potansiyel tedavi edici maddeler olarak kullanılmasını öneriyor. Bununla birlikte aşılama çalışmaları esnasında B varyantlı bireylere öncelik verilmesini de tavsiye ediyoruz” ifadelerini kullandı.
MLB2 GENİ NEDİR?
MLB2 temel bağışıklık proteinlerinden biri enfeksiyon varlığında karaciğerden salgılanıyor. Vücuda giren ve hastalık yapıcı virus bakteri ve mantarlara bağlanarak bağışıklık sistemi tarafından yakalanmasını sağlıyor.
Dahiliye Uzmanı Alpay Medetalibeyoğlu, Geriatri Uzmanı Gülistan Bahat, Dahiliye Uzmanı Naci Şenkal, Dahili Uzmanı Doç Dr. Murat Köse, Genetik Uzmanı Doç Dr. Gözde Yeşil Sayın, Fizyoloji Uzmanı Prof Dr. Ümmühan İsoğlu Alkaç, Dahiliye Uzmanı Prof Dr. Tufan Tükek ve Tıbbi Biyolog Prof Dr. Sacide Pehlivan'ın yer aldığı çalışma "Infection, Genetics and Evolution" bilim dergisinde yayınlandı.
