D Vitamini ve Yararları

D Vitamini ve Yararları

D Vitamini yağda eriyen vitaminlerdendir. Daha çok iki şekilde bulunur.Bunlardan aktif ergosterol, kalsiferol ve D2 vitamini gibi adlarla da bilinen ergokalsiferol ışınlanmış mayalarda bulunur.Aktif 7-dehidrokolesterol ve D3 vitamini gibi adlarla da anılan kolesalsiferol ise insan derisinde güneş ışığı ile temas sonucu meydana gelir ve daha çok balık yağında ve yumurta sarısında bulunur. Isıya karşı sabit ve pişirilmeye dayanıklıdır.Yüksek miktarlarda alınması toksik reaksiyonlara (zehirlenme) neden olabilir.

Vücuttaki Fonksiyonları

* İnce barsaklardan kalsiyum ve fosforun emilimini düzenleyerek kemik büyümesi, sertleşmesi ve tamiri üzerinde etkili olur.
* Raşitizmi önler
* Böbrek hastalıklarında düşük kan kalsiyumu seviyesini düzenler.
* Postoperatif kas kasılmalarını önler.
* Kalsiyumla birlikte kemik gelişimini kontrol eder.
* Bebekler ve çocuklarda kemik ve dişlerin normal gelişme ve büyümesini sağlar.

Henüz kanıtlanmamış olası etkileri:

Artrit, yaşlanma belirtileri ,sivilce,alkolizm, kistik fibrozis uçuk ve herpes zoster tedavisi, kolon kanserinin önlenmesi.

Vitamin D alınımına dikkat edilmesi gereken durumlar:

* Güneş ışığı bakımından yetersiz bölgelerde yaşayan çocuklar.
* Yetersiz gıda alan ve fazla kalori yakan kişiler
* 55 yaşın üzerindekiler, özellikle menapoz sonrası kadınlar.
* Emziren ve hamile kadınlar.
* Alkol veya uyuşturucu kullananlar.
* Kronik hastalığı olanlar, uzun süredir stress altında olanlar, yakın geçmişte ameliyat geçirmiş olanlar.
* Mide-barsak kanalının bir kısmı ameliyat ile alınmış olanlar.
* Ağır yaralanma ve yanığı olan kişiler.

Eksiklik Belirtileri

* Raşitizm Çocuklarda D vitamini eksikliği ile oluşan hastalık)Çarpık bacaklar, kemik veya eklem yerlerinde deformasyonlar, diş gelişiminde gerilik, kaslarda zayıflık, yorgunluk, bitkinlik.
* Osteomalazi (yetişkinlerde D vitamini eksikliği ile oluşan hastalık) kaburga kemiklerinde,omurganın alt kısmında, leğen kemiğinde, bacaklarda ağrı, kas zayıflığı ve spazmları, çabuk kırılan kemikler.

Aşırılık ve Zehirlenme Belirtileri

* Yüksek kan basıncı
* Mide bulantısı ve kusma
* Düzensiz kalp atışı
* Karın ağrısı
* İştah kaybı
* Zihinsel ve fiziksel gelişme geriliği
* Damar sertliğine eğilim
* Böbrek hasarları

Güneş koruyucular bizi güneş ışınlarının zararlı etkilerinden koruyorsa da, bu önemli vitamini aldığımıza emin olmalıyız. Aşağıda D vitamini hakkında aklımızda kalması gereken 8 özellik var:

1. Güneşin altında 20 dakika kalmak size 20,000 IU D vitamini kazandırır. Güneş koruyucuları vitamin emilimini engelleyebilir, bu yüzden güneş koruyucu uygulamadan önce yeterince güneşte kaldığınıza emin olun ve onu güneş yanığı olmadan önce uygulayın.

2. D vitamini aynı zamanda yağlı balıklardan (somon, tuna balığı, uskumru), yumurta ve mantardan da alabilirsiniz. Süt ürünleri D vitamini ile kuvvetlendirilmiş olduklarını iddia etseler de, bunlardaki D vitamininden daha az emilen D 2 vitaminidir.

3. D vitamini aynı zamanda hormon olan tek vitamindir. D vitamini aslında bir tür steroid hormonudur, bu yüzden iltihap ve ağrı giderme etkileri vardır. Çalışmalar, bir otoimun hastalık olan romatoid artrit de D vitamini seviyesi ile ağrı arasındaki bağlantı olduğunu göstermiştir.

4. Yağda eriyen bir vitamindir, böylece vücudunuz onu depo edebilir ve suda eriyen vitamin C ve vitamin B gibi kullanılmadığı zaman vücuttan atılmaz.

5. Amerika’da yetişkin ve çocukların yüzde yetmişinde ve dünya genelinde 1 milyon kişide D vitamini eksikliği var. Daha önce bahsedildiği gibi 20,000 IU D vitamini alabilmek için güneşte 20 dakika kalmak gerekiyor. Çoğunlukla kapalı alanlarda geçirdiğimiz yoğun hayat tarzımız ile, birçoğumuza eksiklik olduğuna şaşırmamalıyız.

6. D vitamini üreme, kalp sağlığı, sinir sağlığı, bağışıklık sistemi ve daha fazla durumları etkileyen 200′den fazla genin yapısında rol oynar. Bu genlerin bazıları hücre değişimini ve büyümeyi düzenler. D vitamini eksikliği göğüs ve prostat kanseri gibi birçok kanser türü ile bağlantılıdır.

7. Bazı ilaçlar D vitamininin emilimini artırır veya azaltabilir.

• D vitaminini artıranlar:
o Östrojen ikamesi
o Tiazid grubu diüretikler

• D vitaminini azaltanlar:
o Antiasitler
o Yüksek kan basıncı için kullanılan kalsiyum kanal blokerleri
o Orlistat gibi bazı zayıflama ilaçları (Alli)
o Antikonvülzan ilaçlar
o Prednizon gibi steroidler

8. Kandaki D vitamini değerinizi öğrenmek için doktorunuzdan 25-hidroksi D vitamini testi isteyebilirsiniz. Optimal seviyeler 45 ng/dl’nin üstündedir. Değerlerinizi ölçmenin en uygun zamanı sonbahardır, çünkü yaz güneşine maruz kaldıktan sonraya denk geliyor ve hala eksiklik varsa kış boyu depolarınızı doldurabilirsiniz. Vücudunuzda bu vitaminin bulunması iyidir çünkü iyi bir bağışıklık sistemi uyarıcısıdır.


Yazar: Dr. Thalia Farshchian, N.D.