Yüksek vites, düşük devir, sabit hız...
Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Otomotiv Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kadir Aydın, ''Araçlarda yüksek vites, düşük devir, sabit hız mantığı en temel yakıt tüketim uygulamasıdır'' dedi.
Aydın, yaptığı açıklamada, içten yanmalı motorlara karşı artan talep karşısında otomotiv sanayisinin, günümüzde en ileri teknoloji ile üretim gerçekleştiren sektörlerden birisi haline geldiğini söyledi.
Enerji kaynaklarının verimli kullanılmasından çevresel faktörlere, ekonomiden konfora kadar tüm konuları kapsayan otomotiv alanı içinde en dikkati çeken noktanın, yakıtlar ve yakıt ekonomisi olduğunu belirten Aydın, günümüzde sadece fosil kökenli yakıtlar değil, aynı zamanda alternatif enerji kaynaklarından elde edilen yakıtların da kullanıldığını kaydetti.
Aydın, hidrojen enerjisi, güneş enerjisi, atıklar, yağlı tohumlar gibi birçok kaynağın, yakıt üretimi için bilim insanları tarafından araştırıldığını ve kullanıldığını belirterek, ''Artan petrol fiyatları ile otomobil kullanıcılarının en temel konusu bugün kuşkusuz yakıt ekonomisi. Yakıt ekonomisi sağlamak amacıyla yakıt katkı maddeleri ve piyasada bulunan ekonomi cihazları otomobil kullanıcıları tarafından denenmekte. Ayrıca, ekonomik sürüş teknikleri günlük hayatımızda sıklıkla uyguladığımız konular arasında yerini aldı'' dedi.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Yakıt ekonomisi için dikkat edilmesi gereken hususlar olduğunu anlatan Aydın, şunları söyledi:
''Ancak bir otomobilden kullanıcı olarak beklentilerimizi de net olarak belirlememiz gerekiyor. Otomobil kullanıcılarının birçoğu araçlarında yüksek performans olmasını ister. Özellikle hızlı ivmelenme, yokuşlarda rahat hareket kabiliyeti gibi performans konuları, otomobil kullanıcıları için önemli başlıklar olsa da, bunlar aynı zamanda yakıt tüketimini artıran unsurlardır. Performans ve yakıt ekonomisi birbirine zıt iki konudur. Bir araçtan hem performans, hem de daha az yakıt tüketmesini beklemek akılcı değildir. Kullanıcılar tarafından performansa yönelik aracın dizaynında ve motorlarında sonradan yapılan değişiklikler (modifiye) yakıt tüketimine olumsuz yansır. Aracın özellikle aerodinamik yapısı ve motorun güç artışına yönelik yapılan bu teknik değişiklikler performans ve yakıt tüketimini artırır.''
DÜŞÜK YAKIT TÜKETİMİ İÇİN UYARILAR
Aydın, içten yanmalı motorlarda yakıt tüketimini azaltmak için benzinli ya da dizel hangi motor olursa olsun, tavsiye edilen en önemli kullanım şeklinin, en kısa zamanda yüksek viteslere ulaşarak aracın seyrini sağlamak olduğunu söyledi.
Normal seyirde, örneğin 3'ncü vitesten 4'ncü vitese geçmek için hangi devirde vites atılmasının önemli olduğunu ifade eden Aydın, ''Yani ekonomi mi, yoksa spor modunda mı bir kullanış olacağı tamamen sürücüye bağlı. Aracın seyrini etkilemeyecek en ideal ve düşük devirlerde vites değiştirmek muhakkak surette yakıt ekonomisi sağlayacaktır'' dedi.
Aydın, bunun sürüş tarzı haline dönüştürülmesi halinde aradaki farkın çok geçmeden görülebileceğini belirterek, şöyle konuştu:
''Eğer tercihimiz örneğin 2 bin devir değil de 3 bin ya da 3 bin 500 devirde motor hızında vites değişikliği olursa, burada hızlı bir ivmelenme sağlamak mümkün olacaktır. Ancak yakıt tüketimimiz bir o kadar artacaktır. Kontrollü vites geçişi önemli. Özetle, araçlarda yüksek vites düşük devir sabit hız mantığı en temel yakıt tüketim uygulamasıdır. Araç hızı arttığında, araca yönelik hava direnci de artacağından yüzde 10 ve yüzde 20 arasında yakıt tüketimi fazlalaşmaktadır.''
ANİ FRENDEN KAÇININ
Araçta tasarruf için bir diğer konunun da frenleme olduğunu, üretilen enerjiyi hareket etmek için kullanacakken, ani fren ile bunun kaybedilebileceğine işaret eden Aydın, şunları söyledi:
''Günlük hayattan buna bir örnek vermek gerekirse, 200 metre ileride trafik ışıklarında kırmızı ışığın yandığını gördüğümüz halde halen gaza basıp enerji üretir ve ışıklara yaklaştığımızda sert fren ile durmaya çalıştığımız anlarda, aslında ilerlemek için üretmiş olduğumuz ve daha fazla mesafe gidebileceğimiz enerjimizi frenleme ile kaybetmiş oluyoruz. Bu nedenle trafik şartlarını göz önünde bulundurarak ani frenlemelerden kaçınmak, yakıt tüketiminizi azaltır.
KLİMANIN AÇILMASI
Araçlarda bulunan konfor donanımları da aracın yakıt tüketimini etkilemektedir. Klima bunların başında gelmektedir. Unutulmaması gereken şey, araç üzerinde çalışan herhangi bir parça, enerjisini doğrudan ya da dolaylı olarak motor ana milinde üretilmiş olan güçten almaktadır. Dolayısıyla aracınız seyir halinde iken klimanın açılması, klima kompresörü ve donanımlarının ana milden güç çekeceği anlamına gelir. Bu durumda tekerleklere iletilmesi gereken gücü sağlamak amacı ile kaybedilen güç ekstra yakıt ile sağlanmaktadır.
SUNROOF AÇIKSA?
Sunroof ve pencerelerin açık olması, hava direncini artıracağından yakıt tüketimini de artıracaktır. Kullanıcıların dikkat etmesi gereken bir diğer husus ise lastik havalarıdır. Eğer lastik havaları standart değerlerden düşük olursa, yol ile olan temas yüzeyi artacağından, sürtünme artacaktır. Bu nedenle aracı istenilen seviyede hareket ettirebilmek için yakıt tüketimi artacaktır. Düzenli olarak araçlarda lastik havalarının kontrolü yapılmalıdır. Ayrıca araçların bakımlarının düzenli olarak yapılması, yukarıda sıralanan konuların etkinliğini artıracaktır.''
EKONOMİ CİHAZLARI VE MODİFİYE
Aydın, piyasada çeşitli markalarda satılan ekonomi cihazları veya malzemelerinin kimisinin manyetik alan etkili, kimisinin ise hava akışını etkileyen tiplerde olduğunu söyledi.
Hava akışını düzenleyici bu cihazların emme manifolduna monte edilerek silindir içerisine giren havanın hızını ve yönünü değiştirerek türbülans oluşturduğunu belirten Aydın, ''Bu hava yakıtın iyi bir karışım oluşturmasını sağlamaktadır. Ancak ekonomi cihazların çoğu, modern motorlarda değil, daha eski teknoloji motorlarda az da olsa avantajlar sağlamaktadır'' dedi.
Aydın, performansa yönelik yapılan modifiye çalışmalarının, ekonomik yakıt tüketimine ters bir işlem olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
''Hız ve güç istenilen yerde yakıt tüketimi daima artar. Her ne kadar aerodinamik olarak aracın hava sürtünme direnci düşse de, motorda yapılan değişikliklerle ekstra güç talebi yakıt tüketimini artırmaktadır. Günümüzde kullanılan araçların hemen hepsi, elektronik kontrol ünitesine sahip araçlardır. Halk dilinde beyin olarak tanımlanan bu parçada mevcut yazılım ile araç üzerindeki tüm elektronik sistemler çalıştırılır ve kontrol altında tutulur. Elektronik kontrol ünitesindeki çip üzerinde yapılan değişiklikle ekstra güç ve tork elde etmek mümkün olmaktadır. Ancak gücün ve torkun arttığı yerde yakıt tüketimi de artar.''
AA
Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Otomotiv Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Kadir Aydın, ''Araçlarda yüksek vites, düşük devir, sabit hız mantığı en temel yakıt tüketim uygulamasıdır'' dedi.
Aydın, yaptığı açıklamada, içten yanmalı motorlara karşı artan talep karşısında otomotiv sanayisinin, günümüzde en ileri teknoloji ile üretim gerçekleştiren sektörlerden birisi haline geldiğini söyledi.
Enerji kaynaklarının verimli kullanılmasından çevresel faktörlere, ekonomiden konfora kadar tüm konuları kapsayan otomotiv alanı içinde en dikkati çeken noktanın, yakıtlar ve yakıt ekonomisi olduğunu belirten Aydın, günümüzde sadece fosil kökenli yakıtlar değil, aynı zamanda alternatif enerji kaynaklarından elde edilen yakıtların da kullanıldığını kaydetti.
Aydın, hidrojen enerjisi, güneş enerjisi, atıklar, yağlı tohumlar gibi birçok kaynağın, yakıt üretimi için bilim insanları tarafından araştırıldığını ve kullanıldığını belirterek, ''Artan petrol fiyatları ile otomobil kullanıcılarının en temel konusu bugün kuşkusuz yakıt ekonomisi. Yakıt ekonomisi sağlamak amacıyla yakıt katkı maddeleri ve piyasada bulunan ekonomi cihazları otomobil kullanıcıları tarafından denenmekte. Ayrıca, ekonomik sürüş teknikleri günlük hayatımızda sıklıkla uyguladığımız konular arasında yerini aldı'' dedi.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
Yakıt ekonomisi için dikkat edilmesi gereken hususlar olduğunu anlatan Aydın, şunları söyledi:
''Ancak bir otomobilden kullanıcı olarak beklentilerimizi de net olarak belirlememiz gerekiyor. Otomobil kullanıcılarının birçoğu araçlarında yüksek performans olmasını ister. Özellikle hızlı ivmelenme, yokuşlarda rahat hareket kabiliyeti gibi performans konuları, otomobil kullanıcıları için önemli başlıklar olsa da, bunlar aynı zamanda yakıt tüketimini artıran unsurlardır. Performans ve yakıt ekonomisi birbirine zıt iki konudur. Bir araçtan hem performans, hem de daha az yakıt tüketmesini beklemek akılcı değildir. Kullanıcılar tarafından performansa yönelik aracın dizaynında ve motorlarında sonradan yapılan değişiklikler (modifiye) yakıt tüketimine olumsuz yansır. Aracın özellikle aerodinamik yapısı ve motorun güç artışına yönelik yapılan bu teknik değişiklikler performans ve yakıt tüketimini artırır.''
DÜŞÜK YAKIT TÜKETİMİ İÇİN UYARILAR
Aydın, içten yanmalı motorlarda yakıt tüketimini azaltmak için benzinli ya da dizel hangi motor olursa olsun, tavsiye edilen en önemli kullanım şeklinin, en kısa zamanda yüksek viteslere ulaşarak aracın seyrini sağlamak olduğunu söyledi.
Normal seyirde, örneğin 3'ncü vitesten 4'ncü vitese geçmek için hangi devirde vites atılmasının önemli olduğunu ifade eden Aydın, ''Yani ekonomi mi, yoksa spor modunda mı bir kullanış olacağı tamamen sürücüye bağlı. Aracın seyrini etkilemeyecek en ideal ve düşük devirlerde vites değiştirmek muhakkak surette yakıt ekonomisi sağlayacaktır'' dedi.
Aydın, bunun sürüş tarzı haline dönüştürülmesi halinde aradaki farkın çok geçmeden görülebileceğini belirterek, şöyle konuştu:
''Eğer tercihimiz örneğin 2 bin devir değil de 3 bin ya da 3 bin 500 devirde motor hızında vites değişikliği olursa, burada hızlı bir ivmelenme sağlamak mümkün olacaktır. Ancak yakıt tüketimimiz bir o kadar artacaktır. Kontrollü vites geçişi önemli. Özetle, araçlarda yüksek vites düşük devir sabit hız mantığı en temel yakıt tüketim uygulamasıdır. Araç hızı arttığında, araca yönelik hava direnci de artacağından yüzde 10 ve yüzde 20 arasında yakıt tüketimi fazlalaşmaktadır.''
ANİ FRENDEN KAÇININ
Araçta tasarruf için bir diğer konunun da frenleme olduğunu, üretilen enerjiyi hareket etmek için kullanacakken, ani fren ile bunun kaybedilebileceğine işaret eden Aydın, şunları söyledi:
''Günlük hayattan buna bir örnek vermek gerekirse, 200 metre ileride trafik ışıklarında kırmızı ışığın yandığını gördüğümüz halde halen gaza basıp enerji üretir ve ışıklara yaklaştığımızda sert fren ile durmaya çalıştığımız anlarda, aslında ilerlemek için üretmiş olduğumuz ve daha fazla mesafe gidebileceğimiz enerjimizi frenleme ile kaybetmiş oluyoruz. Bu nedenle trafik şartlarını göz önünde bulundurarak ani frenlemelerden kaçınmak, yakıt tüketiminizi azaltır.
KLİMANIN AÇILMASI
Araçlarda bulunan konfor donanımları da aracın yakıt tüketimini etkilemektedir. Klima bunların başında gelmektedir. Unutulmaması gereken şey, araç üzerinde çalışan herhangi bir parça, enerjisini doğrudan ya da dolaylı olarak motor ana milinde üretilmiş olan güçten almaktadır. Dolayısıyla aracınız seyir halinde iken klimanın açılması, klima kompresörü ve donanımlarının ana milden güç çekeceği anlamına gelir. Bu durumda tekerleklere iletilmesi gereken gücü sağlamak amacı ile kaybedilen güç ekstra yakıt ile sağlanmaktadır.
SUNROOF AÇIKSA?
Sunroof ve pencerelerin açık olması, hava direncini artıracağından yakıt tüketimini de artıracaktır. Kullanıcıların dikkat etmesi gereken bir diğer husus ise lastik havalarıdır. Eğer lastik havaları standart değerlerden düşük olursa, yol ile olan temas yüzeyi artacağından, sürtünme artacaktır. Bu nedenle aracı istenilen seviyede hareket ettirebilmek için yakıt tüketimi artacaktır. Düzenli olarak araçlarda lastik havalarının kontrolü yapılmalıdır. Ayrıca araçların bakımlarının düzenli olarak yapılması, yukarıda sıralanan konuların etkinliğini artıracaktır.''
EKONOMİ CİHAZLARI VE MODİFİYE
Aydın, piyasada çeşitli markalarda satılan ekonomi cihazları veya malzemelerinin kimisinin manyetik alan etkili, kimisinin ise hava akışını etkileyen tiplerde olduğunu söyledi.
Hava akışını düzenleyici bu cihazların emme manifolduna monte edilerek silindir içerisine giren havanın hızını ve yönünü değiştirerek türbülans oluşturduğunu belirten Aydın, ''Bu hava yakıtın iyi bir karışım oluşturmasını sağlamaktadır. Ancak ekonomi cihazların çoğu, modern motorlarda değil, daha eski teknoloji motorlarda az da olsa avantajlar sağlamaktadır'' dedi.
Aydın, performansa yönelik yapılan modifiye çalışmalarının, ekonomik yakıt tüketimine ters bir işlem olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
''Hız ve güç istenilen yerde yakıt tüketimi daima artar. Her ne kadar aerodinamik olarak aracın hava sürtünme direnci düşse de, motorda yapılan değişikliklerle ekstra güç talebi yakıt tüketimini artırmaktadır. Günümüzde kullanılan araçların hemen hepsi, elektronik kontrol ünitesine sahip araçlardır. Halk dilinde beyin olarak tanımlanan bu parçada mevcut yazılım ile araç üzerindeki tüm elektronik sistemler çalıştırılır ve kontrol altında tutulur. Elektronik kontrol ünitesindeki çip üzerinde yapılan değişiklikle ekstra güç ve tork elde etmek mümkün olmaktadır. Ancak gücün ve torkun arttığı yerde yakıt tüketimi de artar.''
AA
