Doğal Kaynaklar ve Kalkınma
Doğada kendiliğinden oluşmuş,insan aklı ve tekniğinin ürünü olmayan,meydana gelme aşamalarında insanın herhangi bir rolünün olmadığı bütün zenginlik kaynakları doğal kaynak olarak adlandırılır.
Dünya üzerinde yapılan pek çok beşeri faaliyetin temelinde doğal kaynaklar vardır.Örneğin tarım aslında beşeri bir faaliyettir.Ancak faaliyetin esas kaynağı doğal bir kaynak olan tarım topraklarıdır.
Doğal Kaynakların Sınıflandırılması
Doğal kaynakların sınıflandırılması tükenebilen ve tükenmeyen doğal kaynaklar şeklinde olmaktadır.Tükenebilen doğal kaynakların başlıcaları petrol,doğal gaz,kömür ve madenler vs.dir.
Tükenmeyen doğal kaynaklar kendi aralarında daimi kaynaklar ve belli şartlar dahilinde kendini yenileyebilen kaynaklar şeklinde ikiye ayrılır.Daimi kaynaklar ;rüzgar,dalga,su ve güneştir.Belli şartlar dahilinde kendini yenileyebilen kaynaklar ise ;orman,jeotermal enerji,toprak ve havadır.
Doğal Kaynak ve Ekonomi İlişkisi
Büyük sermaye ve doğal kaynaklara sahip ülkeler doğal kaynaklardan etkin biçimde faydalanma yollarını aramaktadır.Örneğin Rusya Federasyonu zengin petrol,doğal gaz ve demir yataklarını verimli biçimde kullanmaktadır.
Zengin doğal kaynaklara sahip bazı ülkeler teknik bilgi ve sermaye bakımından yetersiz oldukları için yeterince gelişememişlerdir.Örneğin Afrika’nın en çok petrol üreten ülkelerinden olan Nijerya’da halkın geliri ve yaşam standartları oldukça düşüktür.
Doğal kaynaklar yönünden fakir,ancak sermaye,iş gücü ve teknoloji açısından zengin ülkeler dışarıdan hammadde alıp bu açıklarını kapatmaktadır.Örneğin Japonya doğal kaynaklar yönüyle fakir olmasına rağmen bu açığını bu şekilde kapatmaktadır.
Geri kalmış ve doğal kaynak yönünden fakir olan ülkeler ise zaten yetersiz olan kaynaklarından teknik ve sermaye eksikliği yüzünden yeterince yararlanamamaktadır.Bu ülkelere Moğolistan örnek verilebilir.
Dünya nüfusunun artışı ve sanayideki teknik gelişmeler doğal kaynaklara olan ihtiyacı her geçen gün artırmaktadır.Nüfus artışı Pazar alanları oluştururken teknik icatlar ve üretim hızının artması farklı doğal kaynaklara yönelme ihtiyacını artırmıştır.Sınırsız olan insan ihtiyaçları sınırlı düzeydeki doğal kaynakların işletilmesi ile karşılanmaya çalışılmaktadır.
Doğal Kaynaklar ve Kalkınma
Yetişmiş insan gücünün olmadığı bir yerde doğal kaynaklar bir anlam ifade etmez.Çünkü kaynakları çıkartan,şekillendiren,başka kaynaklarla birleştirerek yeni kaynak üreten ve bütün bunları kendi ihtiyaçları için kullanan insandır.İnsan varoluşundan bugüne kadar doğal kaynaklardan yararlanmıştır.
Sanayi İnkılabıyla doğal kaynakların önemi daha da artmıştır.Teknik icatlar ve gelişmeler kaynakların kullanımını daha da kolaylaştırmıştır.Bazı toplumlarda ulaşılan refah düzeyi doğal kaynakların en akılcı biçimde kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Doğal kaynaklar ülkelerin en önemli ekonomik güçleridir.Kalkınma modellerinin öncelikle öz kaynaklarına dayandıran ve eksiklerini dış kaynaklarla destekleyen ülkeler kalkınma sürecini istikrarlı bir şekilde alabilmişlerdir.
