Yeryüzündeki ekosistem tipleri genel olarak üç büyük ekosisteme ayrılmıştır.
Kara, deniz ve tatlı su ekosistemleri.
Bu ortamlarda yaşayan canlılar özel etkileşimlerle birbirlerine bağlıdırlar.
A. Tatlı Su Ekosistemleri
Bunlar akarsular (dere, çay ve nehirler) ve durgun sular (göl, gölet ve barajlar) olmak üzere iki gruba ayrılırlar.Bu sular arasında daima bir geçiş gözlenir.
1. Akarsu Ekosistemleri
Bir akarsunun kaynağı ile döküldüğü yere kadar olan bölümleri arasında ekolojik yönden farklıklar vardır.Bu nedenle bu bölgelerde yaşayan canlılarda farklı farklıdır.
2. Durgun (Lentik) Sular
Durgun suların en önemli bölümünü göller oluşturur. Bu sular fiziksel ve kimyasal yapıları bakımından büyük farklılıklar içerirler.
Göl Ekosistemi
Göller ekolojik özellikleri bakımından Bentik ve Limnetik (Pelajik) olmak üzere iki kısma ayrılırlar.
Bentik bölge kıyı çizgisinden gölün en derin bölgesine kadar tüm dipleri içerir.
Limnetik bölge ise göl çukurunu dolduran ve bentik bölgeyi örten su kütlesinden oluşmuştur.
Bentik Bölge
Bentik bölge derinlik ve içerdiği bitki türlerine göre 4 bölüme ayrılır.
a. Supralittoral zon: Gölün su dışında kalan sahil kısmı,
b. Littoral zon: 10m. derinliğe kadar olan bitkili dip kısım
c. Sublittoral zon: 10 m. den itibaren bitkilerin ortadan kalktığı bölgeye kadar olan dip kısım.
d. Derin zon: Bitkisiz derin kısımlar.
Limnetik Bölge
Gölün su kütlesi kısmıdır. Dikey yöndeki sıcaklık farklılaşmalarına göre 3 tabakaya ayrılır. Bu bölgede yaşayan organizmalar ekolojik özelliklerine göre 4 gruba ayrılırlar;
a. Plankton: Pasif olarak yer değiştiren organizmalara verilen addır. Göllerde yaşayan formlara algler, protozoonlar, Rotiferler ve krustaseler (Cladocera, Copepoda, Ostracoda) verilebilir.
b. Nekton: Aktif olarak yer değiştirebilen organizmalardır. Özellikle çeşitli balık türleri ile temsil edilmişlerdir.
c. Nöston: Yaşamlarını gölün zemin kısmında sürdüren organizmalardır. Bu faunanın çoğunluğunu çeşitli böcek grupları (Veliidae, Gerridae, Gyrinidae) oluşturur.
d. Plöston: Göl sularının yüzeyinde rüzgar etkisiyle yer değiştirebilen organizmalardır.
B. Deniz Ekosistemleri
Hidrosferin ~%98ini oluşturan okyanuslar ve denizler yeryüzeyinin ~%71ini kapsarlar. Ortalama derinlik 4 bin civarıdır. En derin nokta ~ 12 bin m dir. Deniz ortamı ekolojik yönlerden (Bentik, Pelajik, ışık dağılışı vs.) sınıflandırılabilir.
C. Kara Ekosistemleri
Karasal ekosistemler birbirine benzer hayvan ve bitki topluluklarını içeren geniş coğrafik bölgelere ayrılmışlardır.
Kara, deniz ve tatlı su ekosistemleri.
Bu ortamlarda yaşayan canlılar özel etkileşimlerle birbirlerine bağlıdırlar.
A. Tatlı Su Ekosistemleri
Bunlar akarsular (dere, çay ve nehirler) ve durgun sular (göl, gölet ve barajlar) olmak üzere iki gruba ayrılırlar.Bu sular arasında daima bir geçiş gözlenir.
1. Akarsu Ekosistemleri
Bir akarsunun kaynağı ile döküldüğü yere kadar olan bölümleri arasında ekolojik yönden farklıklar vardır.Bu nedenle bu bölgelerde yaşayan canlılarda farklı farklıdır.
2. Durgun (Lentik) Sular
Durgun suların en önemli bölümünü göller oluşturur. Bu sular fiziksel ve kimyasal yapıları bakımından büyük farklılıklar içerirler.
Göl Ekosistemi
Göller ekolojik özellikleri bakımından Bentik ve Limnetik (Pelajik) olmak üzere iki kısma ayrılırlar.
Bentik bölge kıyı çizgisinden gölün en derin bölgesine kadar tüm dipleri içerir.
Limnetik bölge ise göl çukurunu dolduran ve bentik bölgeyi örten su kütlesinden oluşmuştur.
Bentik Bölge
Bentik bölge derinlik ve içerdiği bitki türlerine göre 4 bölüme ayrılır.
a. Supralittoral zon: Gölün su dışında kalan sahil kısmı,
b. Littoral zon: 10m. derinliğe kadar olan bitkili dip kısım
c. Sublittoral zon: 10 m. den itibaren bitkilerin ortadan kalktığı bölgeye kadar olan dip kısım.
d. Derin zon: Bitkisiz derin kısımlar.
Limnetik Bölge
Gölün su kütlesi kısmıdır. Dikey yöndeki sıcaklık farklılaşmalarına göre 3 tabakaya ayrılır. Bu bölgede yaşayan organizmalar ekolojik özelliklerine göre 4 gruba ayrılırlar;
a. Plankton: Pasif olarak yer değiştiren organizmalara verilen addır. Göllerde yaşayan formlara algler, protozoonlar, Rotiferler ve krustaseler (Cladocera, Copepoda, Ostracoda) verilebilir.
b. Nekton: Aktif olarak yer değiştirebilen organizmalardır. Özellikle çeşitli balık türleri ile temsil edilmişlerdir.
c. Nöston: Yaşamlarını gölün zemin kısmında sürdüren organizmalardır. Bu faunanın çoğunluğunu çeşitli böcek grupları (Veliidae, Gerridae, Gyrinidae) oluşturur.
d. Plöston: Göl sularının yüzeyinde rüzgar etkisiyle yer değiştirebilen organizmalardır.
B. Deniz Ekosistemleri
Hidrosferin ~%98ini oluşturan okyanuslar ve denizler yeryüzeyinin ~%71ini kapsarlar. Ortalama derinlik 4 bin civarıdır. En derin nokta ~ 12 bin m dir. Deniz ortamı ekolojik yönlerden (Bentik, Pelajik, ışık dağılışı vs.) sınıflandırılabilir.
C. Kara Ekosistemleri
Karasal ekosistemler birbirine benzer hayvan ve bitki topluluklarını içeren geniş coğrafik bölgelere ayrılmışlardır.
- Tundralar
- Dağlar
- Ormanlar
- Savanlar
- Stepler
- Çöller
