FORMULA 1
Kısaltması F1 olan, Grand Prix Yarışları olarak da bilinen Formula 1; tek kişilik, açık tekerlekli otomobil yarışlarının en yüksek düzeyini oluşturan yarışlar dizisidir.
F1; bir yıl boyunca, her birine Grand Prix adı verilen ve genellikle değişik ülkelerde özel yollarda koşulan yarışlardan oluşur. Yıl sonunda toplanan puanlara göre Dünya Sürücüler Birinciliği ile Dünya Takımlar Birinciliği (Otomobil Yapımcıları Birinciliği) ödülleri verilir.
Yarışları Max Mosley'in başkanlığını yaptığı FIA (Uluslararası Otomobil Federasyonu) düzenler. F1'in geçmişinde yarışların çoğunluğu Avrupa'da yapılmış olmasına karşın, son yıllarda artan sayıda yarışlar Avrupa dışına kaydırılmaktadır. Bunda ana neden, FIA'nın gelişen yeni pazarlara açılmak istemesi olsa da, yasal düzenlemelerin AB ülkelerindeki kadar sıkı olmadığı ülkelerin çekiciliği de bu kararda etkin olmuştur. Son yıllarda AB'deki yarışlarda, sağlık gerekçeleriyle tütün ürünlerinin tanıtımlarının yasaklanması, ölümle sonuçlanan bazı kazaların yerel savcılıklarca (takımların savsaması sonucu olup olmadığının) soruşturulması, FIA'ca hoş karşılanmamıştır.
Otomobiller
Çağdaş F1 otomobilleri tek kişilik olup, sürücü yeri ile tekerlekleri açıktadır. Takımlar otomobilleri kendileri üretseler de, hemen hepsi büyük otomobil markalarının motorlarını, parçalarını kullanırlar. Formula 1' de kullanılan motorlar önceleri V tipi 3 litre, 10 silindirli ve dakikada 19.000 döngüde 900 BG güç üretirlerken, 2006 yılı için yapılan kural değişiklikleri neticesinde artık V tipi 2,4 litre, 8 silindir ve dakikada 22.000 döngüyle 700 - 750 BG güç üretmektedir. Her araba aynı motorla iki yarış bitirmek durumundadır. Hız (vites) kutusu 7 yarı otomatik hız konumundan oluşur. Sürücü bir hız konumundan ötekine direksiyondaki düğmelere basarak (debriyaja dokunmadan) geçer.
F1 otomobilleri, öteki bütün tek kişilik yarış otomobillerinden daha hızlıdırlar. ABD'de yapılan Indy yarışlarında kullanılan otomobillere oranla daha hafif ve teknolojik olarak daha gelişmişlerdir.
Kurallar
Standart ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi)
McLaren Electronic Systems ve Microsoft'un birlikte geliştirdiği; motoru, vites kutusunu ve debriyajı kontrol eden ECU tüm araçlarda standart olacak.
Her aracın üzerinde bulunan 100'den fazla sensörle data toplayan ünite, FIA'ya, çekiş kontrol ve sürücüye yardımcı diğer sistemleri yasaklanma olanağı sağladı.
Renault'ya göre, sürücülere özellikle ıslak ve kaygan zeminlerde yardım eden bu sistemlerin kaldırılması, tur başına 0.4 saniyeye kadar kayıp anlamına geliyor.
Ferrari ve Renault gibi takımlar, McLaren'in sistemi geliştiren iki gruptan biri olması dolayısıyla, İngiliz takımının sezonun ilk yarışlarında avantajlı olabileceği görüşünde.
Pilotlar, çekiş kontrol sisteminin kalkmasıyla sürüş güvenliği sorunları yaşanabileceği, geçişin artacağı ve pilotun yeteneğinin ön plana çıkacağı konusunda hemfikir.
Motor değiştirme
Yeni sezonda pilotlar, ilk motor değiştirmede gridde 10 sıra geri düşme cezası almayacak. Üst üste iki yarışa aynı motorla çıkma zorunluluğu devam ediyor. İlk değişiklikten sonraki herhangi bir motor değiştirme halinde eskisi gibi 10 sıra geriden başlama cezası uygulanacak.
Başın korunması
Yükseltilen kokpit duvarları sayesinde pilotların yandan gelecek darbelerde baş bölgesinin korunması daha iyi korunması amaçlanıyor.
2007 Avustralya Grand Prix'sindeki kazada David Coulthard'ın Red Bull'unun, Williams pilotu Alexander Wurz'un başının çok az farkla üzerinden geçmesi, FIA'yı bu konuda harekete geçirmişti.
Bio-yakıt
Yeni sezonda F1 araçlarında kullanılacak yakıtın en az yüzde 5.75'i, -Avrupa Birliği kararlarına uygun olarak- biyolojik kaynaklardan sağlanmak zorunda.
Yedek araçlar
Her takım bir yarış hafta sonunda aynı anda iki araçtan fazlasını kullanamayacak. Bu kural, takımların, garajlarında yedek araç bulunduramayacağı anlamına geliyor.
Vites kutusu
Bir vites kutusu üst üste dört yarışı çıkarmak zorunda (Cumartesi-Pazar). Değişiklik halinde pilota yarışa beş sıra geriden başlama cezası verilecek.
Pilot, kendisinin veya takımının kontrol edemeyeceği sorunlardan ötürü finiş göremezse, takip eden yarışta vites kutusunu değiştirme hakkına sahip. Aynı durum motor için de geçerli.
Sıralama
Sıralamanın bitişinden yarışın başlamasına kadar yakıt ikmali yapmak yasak. Sıralamada ilk tur 20, ikinci tur 15 dakika, 10 aracın kaldığı final turunun süresi ise 10 dakikaya indirildi. Böylece final turunun başında görülen yakıt tüketmeye yönelik amaçsız turların önüne geçilecek.
Kısaltması F1 olan, Grand Prix Yarışları olarak da bilinen Formula 1; tek kişilik, açık tekerlekli otomobil yarışlarının en yüksek düzeyini oluşturan yarışlar dizisidir.
F1; bir yıl boyunca, her birine Grand Prix adı verilen ve genellikle değişik ülkelerde özel yollarda koşulan yarışlardan oluşur. Yıl sonunda toplanan puanlara göre Dünya Sürücüler Birinciliği ile Dünya Takımlar Birinciliği (Otomobil Yapımcıları Birinciliği) ödülleri verilir.
Yarışları Max Mosley'in başkanlığını yaptığı FIA (Uluslararası Otomobil Federasyonu) düzenler. F1'in geçmişinde yarışların çoğunluğu Avrupa'da yapılmış olmasına karşın, son yıllarda artan sayıda yarışlar Avrupa dışına kaydırılmaktadır. Bunda ana neden, FIA'nın gelişen yeni pazarlara açılmak istemesi olsa da, yasal düzenlemelerin AB ülkelerindeki kadar sıkı olmadığı ülkelerin çekiciliği de bu kararda etkin olmuştur. Son yıllarda AB'deki yarışlarda, sağlık gerekçeleriyle tütün ürünlerinin tanıtımlarının yasaklanması, ölümle sonuçlanan bazı kazaların yerel savcılıklarca (takımların savsaması sonucu olup olmadığının) soruşturulması, FIA'ca hoş karşılanmamıştır.
Otomobiller
Çağdaş F1 otomobilleri tek kişilik olup, sürücü yeri ile tekerlekleri açıktadır. Takımlar otomobilleri kendileri üretseler de, hemen hepsi büyük otomobil markalarının motorlarını, parçalarını kullanırlar. Formula 1' de kullanılan motorlar önceleri V tipi 3 litre, 10 silindirli ve dakikada 19.000 döngüde 900 BG güç üretirlerken, 2006 yılı için yapılan kural değişiklikleri neticesinde artık V tipi 2,4 litre, 8 silindir ve dakikada 22.000 döngüyle 700 - 750 BG güç üretmektedir. Her araba aynı motorla iki yarış bitirmek durumundadır. Hız (vites) kutusu 7 yarı otomatik hız konumundan oluşur. Sürücü bir hız konumundan ötekine direksiyondaki düğmelere basarak (debriyaja dokunmadan) geçer.
F1 otomobilleri, öteki bütün tek kişilik yarış otomobillerinden daha hızlıdırlar. ABD'de yapılan Indy yarışlarında kullanılan otomobillere oranla daha hafif ve teknolojik olarak daha gelişmişlerdir.
Kurallar
Standart ECU (Elektronik Kontrol Ünitesi)
McLaren Electronic Systems ve Microsoft'un birlikte geliştirdiği; motoru, vites kutusunu ve debriyajı kontrol eden ECU tüm araçlarda standart olacak.
Her aracın üzerinde bulunan 100'den fazla sensörle data toplayan ünite, FIA'ya, çekiş kontrol ve sürücüye yardımcı diğer sistemleri yasaklanma olanağı sağladı.
Renault'ya göre, sürücülere özellikle ıslak ve kaygan zeminlerde yardım eden bu sistemlerin kaldırılması, tur başına 0.4 saniyeye kadar kayıp anlamına geliyor.
Ferrari ve Renault gibi takımlar, McLaren'in sistemi geliştiren iki gruptan biri olması dolayısıyla, İngiliz takımının sezonun ilk yarışlarında avantajlı olabileceği görüşünde.
Pilotlar, çekiş kontrol sisteminin kalkmasıyla sürüş güvenliği sorunları yaşanabileceği, geçişin artacağı ve pilotun yeteneğinin ön plana çıkacağı konusunda hemfikir.
Motor değiştirme
Yeni sezonda pilotlar, ilk motor değiştirmede gridde 10 sıra geri düşme cezası almayacak. Üst üste iki yarışa aynı motorla çıkma zorunluluğu devam ediyor. İlk değişiklikten sonraki herhangi bir motor değiştirme halinde eskisi gibi 10 sıra geriden başlama cezası uygulanacak.
Başın korunması
Yükseltilen kokpit duvarları sayesinde pilotların yandan gelecek darbelerde baş bölgesinin korunması daha iyi korunması amaçlanıyor.
2007 Avustralya Grand Prix'sindeki kazada David Coulthard'ın Red Bull'unun, Williams pilotu Alexander Wurz'un başının çok az farkla üzerinden geçmesi, FIA'yı bu konuda harekete geçirmişti.
Bio-yakıt
Yeni sezonda F1 araçlarında kullanılacak yakıtın en az yüzde 5.75'i, -Avrupa Birliği kararlarına uygun olarak- biyolojik kaynaklardan sağlanmak zorunda.
Yedek araçlar
Her takım bir yarış hafta sonunda aynı anda iki araçtan fazlasını kullanamayacak. Bu kural, takımların, garajlarında yedek araç bulunduramayacağı anlamına geliyor.
Vites kutusu
Bir vites kutusu üst üste dört yarışı çıkarmak zorunda (Cumartesi-Pazar). Değişiklik halinde pilota yarışa beş sıra geriden başlama cezası verilecek.
Pilot, kendisinin veya takımının kontrol edemeyeceği sorunlardan ötürü finiş göremezse, takip eden yarışta vites kutusunu değiştirme hakkına sahip. Aynı durum motor için de geçerli.
Sıralama
Sıralamanın bitişinden yarışın başlamasına kadar yakıt ikmali yapmak yasak. Sıralamada ilk tur 20, ikinci tur 15 dakika, 10 aracın kaldığı final turunun süresi ise 10 dakikaya indirildi. Böylece final turunun başında görülen yakıt tüketmeye yönelik amaçsız turların önüne geçilecek.
