~meLek~
GalataSaray'ım
Tedavide geç kalınması durumunda gastrit mide ülseri ve mide kanamasına neden olabilir. Kronik gastritin bazı türleri eğer mide astarında incelme ve astar hücrelerinde değişikliklere yol açarsa mide kanserine bile yol açabilir.
TESTLER VE TEŞHİS
Doktorunuz tıbbi geçmişinizle ilgili bilgileri aldıktan ve muayene ettikten sonra gastrit varlığından şüpheleniyorsa sizden bir dizi test isteyebilir. Bu testleri aynı zamanda belirtilerin kesin nedeni tespit etmek için de isteyebilir. Yapılabilecek testler aşağıdaki gibi olabilir:
• H. pylori için testler. Doktorunuz H. pylori bakterisinin vücudunuzda mevcut olup olmadığını belirlemek için testler önerebilir. Hangi testin uygulanacağı durumunuza bağlıdır. H. pylori bakterisi kan testi dışkı testi veya nefes testi ile tespit edilebilir. Nefes testi için radyoaktif karbon içeren küçük bir bardak berrak tatsız sıvı içilir. H. pylori bakterisi test için mideye gönderilen sıvıyı bozar. Daha sonra mühürlü bir torbanın içine kusmanız istenir. Eğer H. pylori bakterisi ile enfekte olmuşsanız nefes örneğiniz radyoaktif karbon içerecektir.
• Üst sindirim sisteminin kapsamlı incelenmesi (endoskopi). Endoskopi sırasında doktorunuz ucunda bir lens (endoskop) bulunan bir esnek dar hortum ile boğazınızdan aşağıya doğru iner. Bu test ile yemek borusu mide ve ince bağırsağın içi görüntülenmiş olur. Görüntüler bilgisayara bağlı bir monitör aracılığıyla görünür. Doktorunuz Endoskopi kullanarak sindirim sisteminizde inflamasyon (iltihap) belirtilerini arar. Eğer şüpheli alanlarla karşılaşılırsa laboratuar muayenesi için küçük doku örnekleri (biyopsi) çıkarabilir. Biyopside mide astarında H. pylori bakterisinin varlığı tespit edilebilir.
• Üst sindirim sisteminin röntgeni. Baryum yutma veya üst gastrointestinal serisi olarak da adlandırılan bu testte X-ışınları yemek borusu mide ve ince bağırsaktaki anomalileri belirlemek için kullanılır. Röntgen sırasında sindirim sistemini görünür yapan baryum içeren beyaz ve metalik bir sıvı yutulur. Bu sıvı yardımıyla midede ülser veya gastritler daha kolay görünür hale gelir.
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Gastrit tedavisi spesifik nedenlere bağlıdır. Ağrı kesicilerin veya alkolün yol açtığı akut gastrit bu maddelerin kullanımının durdurulması ile rahatlamaktadır. H. pylori enfeksiyonunun neden olduğu kronik gastrit ise bakterilerin ortadan kaldırılması ile tedavi edilir. Çoğu gastrit tedavisinde belirtileri azaltmak ve mide asidinde iyileşme sağlamak için ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Gastrit tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar şunlardır:
• H. pylori bakterisini öldürmek için kullanılan ilaçlar. Eğer sindirim yolunda H. pylori bakterisi bulunursa doktorunuz bakteriyi öldürmek için antibiyotik ilaç kombinasyonları önerebilir. Reçete edilen antibiyotik türleri ülkelere göre farklılık gösterebilmektedir. H. pylori tedavisi için kullanılan antibiyotiklerden bazıları “amoksisilin klaritromisin metronidazol ve tetrasiklin” etken maddelerini içerir. Gastrite neden olan bakterilerin türüne ve miktarına bağlı olarak iki hafta boyunca antibiyotik almanız gerekebilir.
• Asit üretimini bloke eden ilaçlar. Proton pompa inhibitörleri olarak adlandırılan ilaçlar asit üreten hücreleri kontrol ederek asit üretimini azaltırlar. Reçeteli ve reçetesiz bu ilaçlara “omeprazole lansoprazol rabeprazol esomeprazol dexlansoprazole ve pantoprazol” etken maddeli ilaçlar örnek verilebilir. Proton pompa inhibitörlerinin özellikle yüksek dozlarda uzun süreli kullanımı kalça el bileği ve omurga kırıkları riskini artırabilir. Bir kalsiyum takviyesinin bu riski azaltıp azalmayacağını doktorunuza sorabilirsiniz.
• Asit üretimini azaltan ilaçlar. Ayrıca histamin (H-2) blokerleri olarak da adlandırılan asit blokerleri sindirim yoluna salınan asit miktarını azaltarak gastritin rahatlamasını ve yaraların iyileşmesini sağlar. Bu ialaçların reçeteli ya da reçetesiz olanları mevcuttur. “Ranitidin famotidin simetidin ve nizatidin” etken maddeli asit blokerleri örnek olarak yazılabilir.
• Mide asidini nötralize eden antasitler. Doktorunuz ilaç olarak antiasit de önerebilir. Antasitler mevcut mide asidini nötralize ederek ağrıda hızlı şekilde rahatlama sağlayabilir. İçerdiği ana maddelere bağlı olarak kabızlık veya ishal gibi yan etkiler görülebilir.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ VE EV İLAÇLARI
Aşağıdaki bazı öneriler belirtilerinizde rahatlama sağlayabilir:
• Daha küçük ve daha sık öğünler yiyin. Eğer sık sık hazımsızlık yaşıyorsanız mide asidinin etkilerini hafifletmek için daha küçük ve daha sık öğünler yiyebilirsiniz.
• Rahatsız edici gıdalardan kaçının. Mideyi tahriş eden özellikle baharatlı asidik kızartılmış veya yağlı yiyeceklerden kaçının.
• Alkol tüketimini sınırlayınız. Aşırı derecede alkol kullanımı mide mukoza zarının tahrişine sebep olabilir. Eğer erkek iseniz günde iki kadın iseniz günde bir içki ile kendinizi sınırlayın.
• Ağrı kesicileri az kullanmaya çalışınız. Düzenli olarak alınan Asetaminofen ve diğer ağrı kesicilerin sizin için iyi bir seçenek olup olmadığını doktorunuza sorunuz. Bu ilacın midenizde rahatsızlık oluşturma ihtimali daha azdır.
• Stresinizi kontrol edin. Stres gastrit belirtilerini daha kötü hale getirebilir. Günlük yaşamda stres kaçınılmaz olabilir ama onunla başa çıkmayı öğrenebilirsiniz. Eğer vücudunuzu rahatlatma konusunda sorunlar yaşıyorsanız meditasyon yoga veya tai chi gibi sakinleştirici faaliyetler denemeyi düşünebilirsiniz. Dini ibadetler de manevi rahatlama sağlamaktadır.
ÖNLEME
H. pylori enfeksiyonunun önlenmesi:
H. pylori bakterisinin insandan insana nasıl geçtiği tam net olmamakla birlikte gıda ve su yoluyla bulaştığına dair bazı kanıtlar mevcuttur. H. pylori enfeksiyonlarından kendinizi korumak için sık sık ellerinizi sabunlu su ile yıkamalı ve tam pişmiş gıdalarla beslenmelisiniz.
TESTLER VE TEŞHİS
Doktorunuz tıbbi geçmişinizle ilgili bilgileri aldıktan ve muayene ettikten sonra gastrit varlığından şüpheleniyorsa sizden bir dizi test isteyebilir. Bu testleri aynı zamanda belirtilerin kesin nedeni tespit etmek için de isteyebilir. Yapılabilecek testler aşağıdaki gibi olabilir:
• H. pylori için testler. Doktorunuz H. pylori bakterisinin vücudunuzda mevcut olup olmadığını belirlemek için testler önerebilir. Hangi testin uygulanacağı durumunuza bağlıdır. H. pylori bakterisi kan testi dışkı testi veya nefes testi ile tespit edilebilir. Nefes testi için radyoaktif karbon içeren küçük bir bardak berrak tatsız sıvı içilir. H. pylori bakterisi test için mideye gönderilen sıvıyı bozar. Daha sonra mühürlü bir torbanın içine kusmanız istenir. Eğer H. pylori bakterisi ile enfekte olmuşsanız nefes örneğiniz radyoaktif karbon içerecektir.
• Üst sindirim sisteminin kapsamlı incelenmesi (endoskopi). Endoskopi sırasında doktorunuz ucunda bir lens (endoskop) bulunan bir esnek dar hortum ile boğazınızdan aşağıya doğru iner. Bu test ile yemek borusu mide ve ince bağırsağın içi görüntülenmiş olur. Görüntüler bilgisayara bağlı bir monitör aracılığıyla görünür. Doktorunuz Endoskopi kullanarak sindirim sisteminizde inflamasyon (iltihap) belirtilerini arar. Eğer şüpheli alanlarla karşılaşılırsa laboratuar muayenesi için küçük doku örnekleri (biyopsi) çıkarabilir. Biyopside mide astarında H. pylori bakterisinin varlığı tespit edilebilir.
• Üst sindirim sisteminin röntgeni. Baryum yutma veya üst gastrointestinal serisi olarak da adlandırılan bu testte X-ışınları yemek borusu mide ve ince bağırsaktaki anomalileri belirlemek için kullanılır. Röntgen sırasında sindirim sistemini görünür yapan baryum içeren beyaz ve metalik bir sıvı yutulur. Bu sıvı yardımıyla midede ülser veya gastritler daha kolay görünür hale gelir.
TEDAVİ VE İLAÇLAR
Gastrit tedavisi spesifik nedenlere bağlıdır. Ağrı kesicilerin veya alkolün yol açtığı akut gastrit bu maddelerin kullanımının durdurulması ile rahatlamaktadır. H. pylori enfeksiyonunun neden olduğu kronik gastrit ise bakterilerin ortadan kaldırılması ile tedavi edilir. Çoğu gastrit tedavisinde belirtileri azaltmak ve mide asidinde iyileşme sağlamak için ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Gastrit tedavisinde yaygın olarak kullanılan ilaçlar şunlardır:
• H. pylori bakterisini öldürmek için kullanılan ilaçlar. Eğer sindirim yolunda H. pylori bakterisi bulunursa doktorunuz bakteriyi öldürmek için antibiyotik ilaç kombinasyonları önerebilir. Reçete edilen antibiyotik türleri ülkelere göre farklılık gösterebilmektedir. H. pylori tedavisi için kullanılan antibiyotiklerden bazıları “amoksisilin klaritromisin metronidazol ve tetrasiklin” etken maddelerini içerir. Gastrite neden olan bakterilerin türüne ve miktarına bağlı olarak iki hafta boyunca antibiyotik almanız gerekebilir.
• Asit üretimini bloke eden ilaçlar. Proton pompa inhibitörleri olarak adlandırılan ilaçlar asit üreten hücreleri kontrol ederek asit üretimini azaltırlar. Reçeteli ve reçetesiz bu ilaçlara “omeprazole lansoprazol rabeprazol esomeprazol dexlansoprazole ve pantoprazol” etken maddeli ilaçlar örnek verilebilir. Proton pompa inhibitörlerinin özellikle yüksek dozlarda uzun süreli kullanımı kalça el bileği ve omurga kırıkları riskini artırabilir. Bir kalsiyum takviyesinin bu riski azaltıp azalmayacağını doktorunuza sorabilirsiniz.
• Asit üretimini azaltan ilaçlar. Ayrıca histamin (H-2) blokerleri olarak da adlandırılan asit blokerleri sindirim yoluna salınan asit miktarını azaltarak gastritin rahatlamasını ve yaraların iyileşmesini sağlar. Bu ialaçların reçeteli ya da reçetesiz olanları mevcuttur. “Ranitidin famotidin simetidin ve nizatidin” etken maddeli asit blokerleri örnek olarak yazılabilir.
• Mide asidini nötralize eden antasitler. Doktorunuz ilaç olarak antiasit de önerebilir. Antasitler mevcut mide asidini nötralize ederek ağrıda hızlı şekilde rahatlama sağlayabilir. İçerdiği ana maddelere bağlı olarak kabızlık veya ishal gibi yan etkiler görülebilir.
YAŞAM TARZI DEĞİŞİKLİKLERİ VE EV İLAÇLARI
Aşağıdaki bazı öneriler belirtilerinizde rahatlama sağlayabilir:
• Daha küçük ve daha sık öğünler yiyin. Eğer sık sık hazımsızlık yaşıyorsanız mide asidinin etkilerini hafifletmek için daha küçük ve daha sık öğünler yiyebilirsiniz.
• Rahatsız edici gıdalardan kaçının. Mideyi tahriş eden özellikle baharatlı asidik kızartılmış veya yağlı yiyeceklerden kaçının.
• Alkol tüketimini sınırlayınız. Aşırı derecede alkol kullanımı mide mukoza zarının tahrişine sebep olabilir. Eğer erkek iseniz günde iki kadın iseniz günde bir içki ile kendinizi sınırlayın.
• Ağrı kesicileri az kullanmaya çalışınız. Düzenli olarak alınan Asetaminofen ve diğer ağrı kesicilerin sizin için iyi bir seçenek olup olmadığını doktorunuza sorunuz. Bu ilacın midenizde rahatsızlık oluşturma ihtimali daha azdır.
• Stresinizi kontrol edin. Stres gastrit belirtilerini daha kötü hale getirebilir. Günlük yaşamda stres kaçınılmaz olabilir ama onunla başa çıkmayı öğrenebilirsiniz. Eğer vücudunuzu rahatlatma konusunda sorunlar yaşıyorsanız meditasyon yoga veya tai chi gibi sakinleştirici faaliyetler denemeyi düşünebilirsiniz. Dini ibadetler de manevi rahatlama sağlamaktadır.
ÖNLEME
H. pylori enfeksiyonunun önlenmesi:
H. pylori bakterisinin insandan insana nasıl geçtiği tam net olmamakla birlikte gıda ve su yoluyla bulaştığına dair bazı kanıtlar mevcuttur. H. pylori enfeksiyonlarından kendinizi korumak için sık sık ellerinizi sabunlu su ile yıkamalı ve tam pişmiş gıdalarla beslenmelisiniz.
