• ÇTL sistemimiz sıfırlandı ve olumlu değişiklikler yapıldı. Detaylar için: TIKLA

Geçici vergi nedir???

-araz-

EYVALLAH...
V.I.P
Geçici Vergi: Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin cari vergilendirme dönemlerinde gelir ve kurumlar vergisine mahsuben üçer aylık kazançları üzerinden hesaplanıp ödendiği bir peşin vergidir.

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kazançların vergilendirilmesiyle ilgili süreçlerden birini oluşturmaktadır. Devlet, bir takvim yılı boyunca işletmelerin elde etmiş oldukları kazançlardan bir yıl sonra vergi alacağını tahsil eder.
Geçici Vergi Ödemesi Gerekenler:
- Basit usulde vergilendirilenler hariç ticari kazanç sahipleri, serbest meslek erbabı ve kurumlar vergisi mükellefleri geçici vergi ödemek zorundadırlar.
- Adi ortaklıklar ve kollektif şirketler ile adi komandit şirketler ortaklık olarak gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmadıklarından geçici vergi mükellefi de değildirler. Ancak, adi ortaklıklar ile kollektif şirketlerde ortakların, komandit şirketlerde komandite ortakların şirketten aldıkları kazançlar, şahsi ticari veya mesleki kazanç sayıldığından geçici verginin konusuna girmektedir.
- Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcisi bulunan dar mükellefiyete tabi kurumlar, bu faaliyetleri dolayısıyla geçici vergi ödeyeceklerdir.

Geçici Vergi Beyan Şekli ve Zamanı: Hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler için geçici vergi dönemleri:

Birinci dönem:............ Ocak-Şubat-Mart,
İkinci dönem:............. Nisan-Mayıs-Haziran,
Üçüncü dönem:........... Temmuz-Ağustos-Eylül,
Dördüncü dönem:........ Ekim-Kasım-Aralık.

Geçici vergi üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve onyedinci günü akşamına kadar ödenir.
 
GEÇİCİ VERGİ

Geçici vergi ticari kazanç sahipleri ile serbest meslek erbabının cari vergilendirme dönemi içinde ödemiş bulundukları ve ilgili dönemin gelir vergisine mahsup edilen bir peşin vergileme sistemidir.
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120’nci maddesinde hüküm altına alınmış bulunan geçici vergileme sisteminde geçici verginin hesaplanması, Gelir Vergisi Kanununun ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre altışar aylık kazançları üzerinden hesaplanır. Ancak Bakanlar Kurulunun madde hükmünde yer alan yetkisi uyarınca vergilendirme dönemi en son 2000/1514 sayılı Kararname ile l.1.2001 tarihinden itibaren üçer ay olarak tespit edilmiş bulunmaktadır.
Geçici verginin beyan süresi de, en son 5615 sayılı yasa ile, “üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın on dördüncü günü akşamına kadar beyan edileceği” şeklinde belirlenmiş olup, ödeme süresi de on yedinci günü akşamına kadar şeklinde tespit edilmiştir.
Ticari kazancın zarar şeklinde olması durumunda geçici vergi de söz konusu olmamaktadır.
Gelir vergisi ile ilgili özellik arz eden diğer hususları da şu şekilde sıralamak mümkündür;

a)Geçici verginin hesaplanmasında ticari kazancın tespiti ile ilgili hükümler uygulanır.

Geçici verginin hesaplanmasında müteakip dönem kazançları daha önceki dönem kazançlarını da ihtiva edecek şekilde tespit edilir. Örneğin ilk dönemin kazancı Ocak, Şubat ve Mart aylarına ilişkin 3 aylık kazanç olup, ikinci dönemin kazancı tespit edilirken ilk dönemin kazancına Nisan, Mayıs ve Haziran ayları kazançları eklenmek suretiyle altı aylık kazanç tespit edilir. Üçüncü dönemin kazancı tespit edilirken ilk altı aylık kazanç tutarı ile birlikte 9 aylık kazanç ve dördüncü dönemin kazancı da ilk dokuz aylık kazanç tutarının ilâvesi ile birlikte 12 aylık olarak tespit edilir. Dönemlerden birinde zarar oluşması durumunda menfi olarak dikkate alınır. Örneğin ilk üç aylık kazanç tutarı 5 milyon lira ve sonraki üç ay içinde 3 milyon lira zarar elde edilmiş olması halinde ikinci dönem kazancı 2 milyon lira olarak tespit edilecektir.

b)Geçici verginin oranı gelir vergisi tarifesinin ilk gelir dilimine isabet eden orandır.

Hesaplanan dönemsel geçici vergi matrahına gelir vergisi tarifesinin ilk gelir dilimine isabet eden oran uygulanmak suretiyle geçici vergi hesaplanır.

c)Geçici vergi beyanname ile beyan edilir.

Hesaplanan geçici vergi üç aylık dönemi takip eden ikinci ayın on dördüncü günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine beyan edilerek on yedinci günü akşamına kadar ödenir. Daha önceki dönemlere ilişkin ödenmiş bulunan geçici vergi, hesaplanan vergiden mahsup edilir. Örneğin ikinci dönemin kazancı içinde ilk döneme ilişkin kazancın da bulunması nedeniyle hesaplanan verginin içinde ilk döneme ilişkin vergi de yer almaktadır. Bu nedenle de ilk döneme ilişkin geçici vergi mükerrer vergilendirmeyi önlemek maksadıyla mahsup edilir. Aynı mekanizma takip eden dönemler için de söz konusu olmaktadır.

d)Basit usulde vergilendirilen ticaret erbabının kazançları ile 42’nci maddeye göre kazancı tespit olunan yıllara sari inşaat ve onarım işlerinden sağlanan kazançlar ve noterlik görevini ifa edenlerin bu faaliyetlerinden elde edilen kazançları geçici vergi uygulamasına tabi bulunmamaktadır.

Yukarıda belirtilen mükelleflerin geçici vergi uygulamasına tabi olmadıkları kanun maddesinde ifade edilmiş bulunmaktadır. Dolayısıyla söz konusu faaliyetler ile uğraşan mükellefler geçici vergi hesaplamayacak ve ödemeyeceklerdir.

e)Dönem içinde tevkif suretiyle ödenen vergi geçici vergiden mahsup edilir.

İlgili vergilendirme dönemi içinde tevkifat yapılmak suretiyle ödenmiş bulunan vergiler geçici vergiden mahsup edilir. Örneğin bir serbest meslek erbabının Ocak-Mart dönemine ilişkin geçici vergisi 2 milyon lira olarak hesaplanmış ve bu dönem içinde hasılatlarından 94’ncü madde gereği 2,5 milyon lira gelir vergisi kesintisi yapılmış ise, anılan mükellef bu dönem itibariyle geçici vergi ödemeyeceği gibi, mahsup edilemeyen 500 bin lira vergi de bir sonraki dönemde hesaplanan geçici vergiden indirim konusu yapılacaktır.

f)Geçici vergi yıllık beyanname ile beyan edilen kazanç üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.

Bir takvim yılı itibariyle ödenmiş bulunan geçici vergi, yıllık beyanname ile beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan vergiye mahsup edilir. Yapılan mahsup sonrası kalan geçici vergi bulunması durumunda bu vergi öncelikle mükellefin varsa vergi borçlarına mahsup edilir. Vergi borcu yoksa veya mahsup sonrası hâla kalan geçici vergi bulunması halinde artakalan kısım mükellefe iade edilir.
 
Geri
Top