HALI NASIL DOKUNUR

kAşİf

Düşünmek lazım..
Özel üye
Halı nasıl dokunur?
Ev dekorunun vazgeçilmezi olan halı çoğunlukla yer örtüsü olarak kullanılır ama bazı evlerde duvar panosu olarak da asılır. Peki, halı nasıl dokunur?

Halı, insanların rahat ve sıcak bir zemin arayışı sonucu ortaya çıkan ve ev dekorasyonunda önemli yer tutan bir malzemedir. Tarihi ise insanlık tarihi kadar eskidir.
Peki halı nasıl yapılır?
Halı, normal kumaş dokusunun yüzeyinde ilme iplikleriyle zemin dokusunu kapatan hav yüzeyli dokulardır. İlme iplikleri el yardımıyla çözgüler etrafında bağlantı oluşturularak elde edilir. Hav yüzeyini oluşturacak bu iplikler daha sonra kirkit adı verilen alet yardımıyla dokuya sıkıştırılarak halı yüzeyi oluşturulur.
El halıları tezgahlarda dokunur. Tezgah; alt kısmı yere oturtulan, üst kısmı oynayabilen ve çeşitli kısımları ola
halidokuma_-300x200.jpg
n büyükçe bir kasnaktır. Birbirine geçme kalın sırıklardan yapılmıştır. Halı tezgahına yukarıdan aşağıya doğru yün iplikleri tarak dişleri gibi sıkı bir şekilde gerilmiş bulunur. Halı bu ipliklerin üzerine dokunur. Bunlara çözgü denir. Çözgü ipliklerinin bir kısmı önde, bir kısmı arkada 2 yüzey meydana getirecek şekilde gerilmiştir. Aralarına enlemesine olarak varagele adı verilen değnek konulmuştur. Bu değnek, iplikler arasında aşağı yukarı indirilerek bulunduğu yerdeki arka ve ön sıra ipliklerinin arasında bir boşluk bırakmaya yarar. Böylelikle halı dokumada düğümleme işi rahatlıkla yapılır. Halı tezgahındaki çözgü ipliklerinin arasından her telin birini önde, diğerini arka kısımda bırakarak enlemesine geçirilen ipliğe atkı denir. Bu ipliğin geçişini sağlamak için ayrıca gücü düzeni vardır. Her düğüm sırası tamam olup enlemesine atkı ipliği geçirileceği zaman gücü düzenine bastırılarak çift veya tek iplik sıraları geriye itilir. Düğüm sırası tamamlanınca bunları aşağı çekerek sıkılaştırmak için kirkit denilen tarak kullanılır. Yukarıdan aşağıya indirilmek suretiyle atkı tellerine vurdurulan kirkit iki atkı arasında kalmış olan düğüm sırasını aşağı iter, neticede sıkıştırmış olur. Bu şekilde halı dokunmuş olur.
Çözgü nedir?
halidokuma-300x200.jpg
Halı tezgahı alt ve üst leventler arasına, halı boyunca yatay, zemine dik ve birbirine paralel olarak çaprazlama geçirilen yün, pamuk ve ipekten bükülerek imal edilmiş ipliklerdir.Bir diğer değişle halının iskeletidir.

Gücü NedirBez tezgahında ipliği ayarlayan tezgah tarağına verilen isimdir.

El Halılarında kullanılan düğüm çeşitleri
Türk düğümü (Gördes düğümü),
İran (sine) düğümü, Tek arış üzerine düğüm,
Hekim düğümü
Makine Tipi Dokuma Halılar
Makine halıları el halılarına benzer bir yapının halı dokuma makineleri vasıtasıyla yapıldığı dokulardır. Makine halılarında ilmeler düğüm biçiminde olmayıp, genellikle atkı iplikleri arasına sıkıştırılmış U veya V biçimindeki iplik parçalarıdır. Makine halılarında temel kumaşı sağlamlaştırmak ve halının yerde düzgün durmasını sağlamak için ayrıca jüt, keten, ve pamuk gibi dolgu iplikleri de kullanılır .
hali5_0812.jpg

Halının kökeni Anadolu Selçuklu Devleti’nden gelir. Dünyada bilinen ilk halılar Orta Asya’da Türkler tarafından dokunmuştur. Bu halıların günümüze kadar ulaşabilmiş en eski örneğin M.Ö 6-5. yüzyıllarda yapıldığı ve halen Leningrad Müzesi’nde saklandığı bilinmektedir. Halı insanların sıcak bir zemin arayışıyla ortaya çıkmıştır.
El halıları tezgahlarda dokunur. Günümüzde modern teknolojinin sınırsız avantajlarını kullanan halı sektörü kendini sürekli yeniler. Her yıl yeni trendler ve yeni çeşitlerde halılar üretirler.

Dünyanın en eski halısı
pazırık halısıdır;1.9 m eninde 2 m boyunda olan halı, ince yün iplik kullanılarak, Türk düğümüyle dokunmuştur. Desimetre kareye 3600 düğüm atılmıştır. Halı üçü dar, ikisi geniş beş bordürle çevrilidir. Halı dört sıra halinde altışardan yirmi dört kareye ayrılmış, her bölüm bitkisel motiflerle dokunmuştur. Bunların içi dört yapraklı bitkisel motiflerle doldurulmuştur. Halının en iç ve en dıştaki geniş bordürde ise süvari figürleri yer alır. Kök boyayla renklendirilmiş halıda kırmızı, sarı ve mavi renkli iplikler kullanılmıştır
 

KaderKatibi

Dürüstlük insanın kartvizitidir, Matbaada basılmaz
Özel üye
Ortaokul da küçük minyatür halı tezgahıyla yaptığımız işlemeler hala gözümün önünde :)
 
Top