HAVALE İŞLEMLERİ
1. Havale İşlemleri: Havale, göndericinin, belli bir miktar paranın alıcı olarak gösterdiği bir kişiye ödenmesi yönünde bir bankayı muhatap alarak verdiği emirdir. Bir bankacılık hizmeti olan havale, komisyonlu işlemler arasında önemli yer tutar. Bu konuda işlemleri ne kadar hızlı olursa müşteri o kadar memnun olacaktır. Bu da bankaya müşteri kazandıracaktır.
Bilişim teknolojisinin bankacılığa girmesi, bankacılık işlemlerini daha kolay ve çabuk yapılabilir hale getirmiştir. Bilgisayar teknolojisinin küresel niteliklere ulaşması ile uluslararası şebekelerin bağlanmasında coğrafi uzaklık önemsiz hâle gelmiştir. İnsanlar, nerede olursa olsunlar internet kullanarak hesaplarına ulaşabilmekte ve işlem yapabilmektedirler. Bankaların teknolojiyi yakından takip etmesi havale işlemlerini de oldukça kolaylaştırmış ve çabuklaştırmıştır. Bu kolaylık hem banka açışından hem de müşteri açısından zaman tasarrufu sağlamaktadır. Havale işlemi, havalenin kabulü ve havalenin ödenmesi aşamalarından oluşur. Havale işleminde iki banka şubesi bulunur:
- Bankaların şubeleri ve muhabirleri üzerine havale alan şube
- Bankanın şubeleri veya muhabirleri tarafından verilen havaleyi ödeyen şube.
Havale işlemlerinde havale bedeli üzerinden komisyon alınır. Alınan komisyon üzerinden ise %5 BSMV (Bankacılık Sigorta Muameleleri Vergisi) alınır. Ayrıca müşterinin tercih edeceği havale şekline göre (posta, telefon, online, faks gibi) de haberleşme gideri karşılığı alınır. Bütün bu masraflar, müşteriden peşin olarak tahsil edilir.
2. Giden Havale: Bankanın bir şubeden başka bir şubesine ya da başka bir banka şubesine belli bir miktar para havale etmesi işlemine giden havale denir. Havalenin gönderilmesi sırasında; havalenin hangi yolla gönderileceği (mektup, telefon,faks), alıcı adı soyadı, alıcı adresi, alıcının hesabının bulunduğu banka ve şubesi, alıcının hesap numarası, alıcının telefon numarası vb. bilgilerin gönderici bankaya verilmesi gerekir. Bu, havalenin ödenmesi sırasında herhangi bir sorun çıkmasını engelleyecektir.
Alınacak komisyon, gider karşılığı ve BSMV hesaplanarak havale fişi düzenlenir. Havale tutarı ile komisyon, gider karşılıkları müşteriden nakden tahsil edilerek ya da müşterinin hesabından aktarılarak tahsil edilir ve müşterinin isteğine uygun olarak havale emri ödemeyi yapacak şube ya da muhabire gönderilir.Havale tutarı şubeler hesabına alacak olarak yazılır. Yurt dışından bir banka aracılığıyla veya posta çeki ile gönderilen havalelerde haberleşme ve komisyon kesildikten sonra bankaya intikal eden havale tutarının hesaba alacak kaydedilmesinden veya alacak kaydından sonraki 10 gün içinde efektif ödenmesi hâlinde bankalar %0.1 oranında komisyon tahsil etmektedir.
2.1. Virman: Cari veya katılma hesabınızdan istediğiniz tutarda paranızı, kendinize ait diğer cari veya katılma hesabınıza aktarma yapma işlemidir. Virman işlemi, ATM'lerden, internetten ve telefonla yapılabilmektedir.
2.2. EFT (Elektronik Fon Transferi): Elektronik sistemlerin gelişmesine bağlı olarak, kişilerin kendi hesaplarından başka bir bankadaki hesap numarasına veya başka bir şahsın ismine kredi kartı numarasına para havale etmesi işlemidir. EFT işlemi de aslında bir havale niteliği taşır. Ancak, havaleden farklı olarak burada alıcıya ödeme, gönderenin bankasında değil de başka bir bankadan yapılmaktadır.
EFT işlemleri, T.C. Merkez Bankası üzerinden gerçekleştiği için sadece yeni Türk lirası olarak ve mesai günleri içinde yapılabilmektedir. Hafta sonu ve resmi tatil günlerinde EFT yapılamamakta, ileri tarihli EFT talimatı verilebilmektedir. Mevduat sahibi başka bir bankada hesabı olan bir kişiye veya kendisinin başka bir banka şubesindeki hesabına (virman) para göndermek istediğinde, hesabının bulunduğu bankaya başvurararak EFT talimatı verir. Bu talimatı alan banka ise, mevduat sahibinin hesabından EFT tutarını mahsup ederek EFT alıcısının bankasına elektronik ortamda gönderir. EFT bankası, gelen bu tutarı alıcının hesabına alacak kaydederek işlemi tamamlar. Ancak, talimatın verildiği günden bir gün sonra alıcının hesabına aktarılmaktadır.
EFT işleminin, banka kartı ve iş yerlerindeki POS cihazlarını kullanarak mevduat sahibinin satın aldığı mal ve hizmetlerin bedelini ödeme aracı olarak kullanılması da mümkündür. Satış noktasından elektronik fon transferi (EFTPOS) adıyla anılan işlemde mevduat sahibi, satın aldığı mal ve hizmetlerin karşılığını, banka kartını POS cihazından geçirir, şifresini girer ve ödemesi gereken tutarın kendi hesabından banka üyesi iş yerinin hesabına aktarılmasını sağlar.
2.3. IBAN (International Bank Account Number): Avrupa Birliği düzenlemeleri çerçevesinde, ülkeler arasında gerçekleştirilen para transferlerinin hızı ile kalitesini artırmak ve maliyetlerini düşürmek amacıyla International Bank Account Number-IBAN adı verilen uluslararası banka hesap numarası standardı geliştirilmiştir. IBAN bugün 33 Avrupa ülkesinde kullanılmaktadır. IBAN'ın amacı, Avrupa ülkelerindeki banka ve diğer finansal kurumlar aracılığı ile gerçekleştirilen para transferlerindeki hataları ve bundan doğan gecikmeleri engellemektir. IBAN sayesinde transfer edilen para daha hızlı ve hatasız bir biçimde göndericinin hesabından alıcının hesabına geçirilmekte böylece, işlemlerde oluşan hatalardan kaynaklanan bekleme süreleri ve ek maliyetler ortadan kalkmaktadır.
Türkiye'de IBAN Kullanımı 1 Eylül 2005 tarihinden itibaren müşteriler, bir banka veya katılım bankasından Türkiye'deki bir başka banka veya katılım bankası nezdindeki (yanında, huzurunda, gözetiminde) bir hesaba IBAN ile para gönderebilmektedir.IBAN ile yapılan para transferlerinde alıcının şubesi, şehri vb. detayları bilmeye gerek olmayıp yalnızca hesap numarası ile transfer işlemi gerçekleştirilebilmektedir. Gerek yurt içi gerekse yurt dışı para transferlerinde IBAN uygulaması zorunlu olmayıp mevcut hesap numaraları ile para transferi yapılmasına devam edilmektedir.Para transferlerinde IBAN kullanmak alıcı ve göndericinin tercihine bağlıdır.
3. Gelen Havale: Bankanın diğer şubelerinden ya da başka bir banka şubesinden müşteri talimatı ile gelen havaleler, havale gönderilen kişiye ödenmesi işlemi gelen havale işlemidir. Havale, müşterinin tasarruf mevduatı hesabına gönderilmiş ise; 300 TASARRUF MEVDUATI (Y.İ.Y) VADESİZ hesap alacaklı olacaktır. Havaleyi gönderen müşterinin herhangi bir talimatı yok ise o zaman alacaklı hesap, 394 ÖDEME EMİRLERİ TP hesabı olacaktır. Müşteri, havale tutarını bankada bulunan bir hesabına geçirilmesini ister ise havale tutarı doğrudan bu hesaba alacak kaydedilir.
