Çocuklarınız uyumak istiyor, gözlerinden uyku akıyor ama uyumada sorun yaşıyor. Yaşadıkları sorunun tedavi ve önlemlerini sunuyoruz...
Önlemler
Çocuk ve ergenlerin % 20 ile % 30'unda uyku sorunları görülür. Doktorun uyku problemlerindeki rolü normal uyku fizyolojisini bilmek, aileleri uyku hijyeni açısından eğitmek, davranış temelli uyku problemlerinin gelişmesini önlemektir. Uyku bozukluklarının önde gelen nedenleri fiziksel ya da duygusal kaynaklıdır. Ailelerin tutum ve davranışlarındaki yetersizlik ya da olayın üzerine aşırı gitme gibi davranışlar sonucu uyku sorunu ciddi boyutlara varabilir. Bu yüzden ailenin rahatlatılması ve çocuğun temel uyku alışkanlıklarının yeniden kazandırılması için anne ve babanın yönlendirilmesi çok önemli.
Uyku günlüğü
İlk adım, iyi bir uyku öyküsünün alınması. Uyku ve uyanıklık dönemleri gözden geçirilmeli. Kullanılan ilaçlar, beslenme düzeni ve öğün miktarı, kafeinli içecekler (akşamları ailenin çay içme alışkanlığı gibi), yatma zamanı, uykuya geçiş ritüelleri sorgulanmalı. Gece boyunca uykuya dalmak için geçen süre, davranışlar ve uyanma dönemleri irdelenmeli. Sabah uyanma zamanı, uykusuzluk ve ilk davranışlar gözden geçirilmeli. Özellikle gün içinde anksiyete ve depresyon belirtilerinin varlığı, okul başarısı, sosyal uyumu, ailenin durumunun sorgulanması da çok önemli.
Değerlendirmede ikinci basamak ise uyku günlüklerinin tutulması. İki haftalık süre boyunca uykuya geçiş saati, uyku süresi, uyanmaların sayısı ve süresi, sabah uyanma zamanı, toplam uyku süresi, kestirmelerin sayısı ve süresini içeren bir günlük olmalı bu. Uyku günlüğü, ailenin çocuğun uyku durumuna gösterdiği tepkileri de içermeli. Böylece yanlış tutumlara dikkat çekip değiştirilmesi önerilebilir.
Uykuya doğru
Bazı çocuklar dıştan gelen uyarılara duyarlı. Ancak uykusuzluk yaşayan birçok çocuğun sorunu yatma alışkanlığının kazandırılmamış olması. Bu yüzden çocuğunuzun, geç saatlere kadar sizlerle kalmasına izin vermeyin. Çocuğunuz, sizinle uyumak için çeşitli bahanelerle yaratır, ağlar ve gece kalkıp yanınıza gelir. Bebekken de benzer şeyler olabilir. Bu sorunu çözmede ilk basamak, saatleri düzenlenmiş bir uyku çizelgesi ve uyku zamanının alışkanlık haline getirilmesidir. Bir sonraki basamak ise gece uyanmaları ve huzursuzlukları için bebeği yatağa uyanık olarak geri koymak ya da her uyandığında kucağa almadan uykuya geçişini kolaylaştırmak, bağımsız uykuyu geliştirmeyi sağlamaktır.
Alıştığı oyuncağı ile uyuması, sevdiği pijamasını giydirmeniz, sakin bir sesle masal okumanız, yapmak istediği bir şeyin sonunda uykuya ikna etmeniz, odanın loş ışıklı olması, bebeklerin gece uyku öncesi banyo yaptırılması ve ihtiyaçlarının uyku öncesi karşılanması uykuya geçişi kolaylaştırır. Bütün bu önlemlere karşı uyku sorunları devam ediyorsa, derinde var olan sebepleri düşünülmeli
YAŞA GÖRE UYKU TABLOSU
Yenidoğanlar
Ortalama uyku saatleri: Günlük ortalama 17-18 saat uyurlar. Fakat uykularından, iki üç saatte bir uyanırlar. Gündüz uykuları üçe bölünür ve toplam yedi saat kadardır.
Gündüz uykusu düzeni: Yeni doğan bebekler doğaları gereği karınları tok olduğu sürece uyur, bebeğinizi pek uyanık göremeyeceksiniz.
2-12 Ay Arası
Ortalama uyku saatleri: Gece uykuları 9-12 saat arasındadır. Gündüz uykuları yarım ile iki saat arası değişir.
Gündüz uykusu düzeni: Bebeğiniz büyüdükçe daha az uyur. Günlük uyku düzeninden uzaklaşmamaya özen gösterin.
1-3 Yaş Arası
Ortalama uyku saatleri: Gece uykuları 12-13 saatliktir. Gündüz uykuları bir ya da iki kez bölünür ve genelde üç saat kadar sürer.
Gündüz uykusu düzeni: 15-18 aylık bebeklerin uyku düzenlerinde inişli çıkışlı bir dönem başlar. Örneğin gündüz uykuları kısalabilir.
3-5 Yaş Arası
Ortalama uyku saatleri: Gece uykuları 9-12 saat arasıdır. Gündüz uykuları ise genelde, bir kez yarım saatten üç saate kadar süren uykular şeklindedir.
Gündüz uykusu düzeni: Her gün öğle uykusuna yatmasını sağlayın. 5 yaşından itibaren çocukların p'i öğle uykusunu bırakır.
Önlemler
Çocuk ve ergenlerin % 20 ile % 30'unda uyku sorunları görülür. Doktorun uyku problemlerindeki rolü normal uyku fizyolojisini bilmek, aileleri uyku hijyeni açısından eğitmek, davranış temelli uyku problemlerinin gelişmesini önlemektir. Uyku bozukluklarının önde gelen nedenleri fiziksel ya da duygusal kaynaklıdır. Ailelerin tutum ve davranışlarındaki yetersizlik ya da olayın üzerine aşırı gitme gibi davranışlar sonucu uyku sorunu ciddi boyutlara varabilir. Bu yüzden ailenin rahatlatılması ve çocuğun temel uyku alışkanlıklarının yeniden kazandırılması için anne ve babanın yönlendirilmesi çok önemli.
Uyku günlüğü
İlk adım, iyi bir uyku öyküsünün alınması. Uyku ve uyanıklık dönemleri gözden geçirilmeli. Kullanılan ilaçlar, beslenme düzeni ve öğün miktarı, kafeinli içecekler (akşamları ailenin çay içme alışkanlığı gibi), yatma zamanı, uykuya geçiş ritüelleri sorgulanmalı. Gece boyunca uykuya dalmak için geçen süre, davranışlar ve uyanma dönemleri irdelenmeli. Sabah uyanma zamanı, uykusuzluk ve ilk davranışlar gözden geçirilmeli. Özellikle gün içinde anksiyete ve depresyon belirtilerinin varlığı, okul başarısı, sosyal uyumu, ailenin durumunun sorgulanması da çok önemli.
Değerlendirmede ikinci basamak ise uyku günlüklerinin tutulması. İki haftalık süre boyunca uykuya geçiş saati, uyku süresi, uyanmaların sayısı ve süresi, sabah uyanma zamanı, toplam uyku süresi, kestirmelerin sayısı ve süresini içeren bir günlük olmalı bu. Uyku günlüğü, ailenin çocuğun uyku durumuna gösterdiği tepkileri de içermeli. Böylece yanlış tutumlara dikkat çekip değiştirilmesi önerilebilir.
Uykuya doğru
Bazı çocuklar dıştan gelen uyarılara duyarlı. Ancak uykusuzluk yaşayan birçok çocuğun sorunu yatma alışkanlığının kazandırılmamış olması. Bu yüzden çocuğunuzun, geç saatlere kadar sizlerle kalmasına izin vermeyin. Çocuğunuz, sizinle uyumak için çeşitli bahanelerle yaratır, ağlar ve gece kalkıp yanınıza gelir. Bebekken de benzer şeyler olabilir. Bu sorunu çözmede ilk basamak, saatleri düzenlenmiş bir uyku çizelgesi ve uyku zamanının alışkanlık haline getirilmesidir. Bir sonraki basamak ise gece uyanmaları ve huzursuzlukları için bebeği yatağa uyanık olarak geri koymak ya da her uyandığında kucağa almadan uykuya geçişini kolaylaştırmak, bağımsız uykuyu geliştirmeyi sağlamaktır.
Alıştığı oyuncağı ile uyuması, sevdiği pijamasını giydirmeniz, sakin bir sesle masal okumanız, yapmak istediği bir şeyin sonunda uykuya ikna etmeniz, odanın loş ışıklı olması, bebeklerin gece uyku öncesi banyo yaptırılması ve ihtiyaçlarının uyku öncesi karşılanması uykuya geçişi kolaylaştırır. Bütün bu önlemlere karşı uyku sorunları devam ediyorsa, derinde var olan sebepleri düşünülmeli
YAŞA GÖRE UYKU TABLOSU
Yenidoğanlar
Ortalama uyku saatleri: Günlük ortalama 17-18 saat uyurlar. Fakat uykularından, iki üç saatte bir uyanırlar. Gündüz uykuları üçe bölünür ve toplam yedi saat kadardır.
Gündüz uykusu düzeni: Yeni doğan bebekler doğaları gereği karınları tok olduğu sürece uyur, bebeğinizi pek uyanık göremeyeceksiniz.
2-12 Ay Arası
Ortalama uyku saatleri: Gece uykuları 9-12 saat arasındadır. Gündüz uykuları yarım ile iki saat arası değişir.
Gündüz uykusu düzeni: Bebeğiniz büyüdükçe daha az uyur. Günlük uyku düzeninden uzaklaşmamaya özen gösterin.
1-3 Yaş Arası
Ortalama uyku saatleri: Gece uykuları 12-13 saatliktir. Gündüz uykuları bir ya da iki kez bölünür ve genelde üç saat kadar sürer.
Gündüz uykusu düzeni: 15-18 aylık bebeklerin uyku düzenlerinde inişli çıkışlı bir dönem başlar. Örneğin gündüz uykuları kısalabilir.
3-5 Yaş Arası
Ortalama uyku saatleri: Gece uykuları 9-12 saat arasıdır. Gündüz uykuları ise genelde, bir kez yarım saatten üç saate kadar süren uykular şeklindedir.
Gündüz uykusu düzeni: Her gün öğle uykusuna yatmasını sağlayın. 5 yaşından itibaren çocukların p'i öğle uykusunu bırakır.
