JEOTERMAL ENERJİ
Jeotermal enerji kaynagını yerkürenin derinliklerindeki magmadan ve kayaclardaki radyoaktiflikle olusan sıcaklıktan alan bir enerji türüdür. Bu etkilerin ektisiyle ısınan yeraltı suları elektrik üretmek veya konutları ısıtmak amacıyla kullanılır. Teknolojik amaclarla kullanımı yeni olsa da hamam sularının ısıtılmasında olduğu gibi kullanım alanları cok eski tarihlere dayanmaktadır. Diger alternatif enerji kaynaklarındaki gibi jeotermal enerjinin de ciddi projelere konu olması 1970'lerdeki petrol kriziyle yaşanan farklı enerji kaynaklarının aranmaya başlamasından sonra olmuştur.
En ucuz jeotermal enerji üretimi kendiliğinden yüzeye çıkan sıcak sulardan faydalanılarak gerçekleşir. Bu kaynaklar çoğunlukla yeterli değildir ve kullanım alanları kısıtlıdır. Bunun yanında daha yüksek kapasiteli kaynaklara ulaşmak için sondaj çalışmaları yapılır. Günümüze değin gerçekleşen sondaj çalışmaların çoğu petrol aramak amacıyla yapılmış fakat, jeotermal kaynaklara rastlandıktan sonra kuyuların işletme amacı geğişmiştir.
Türkiye jeotermal enerji kullanımında dünyanın 7. Avrupa'nın 1. ülkesidir
Jeotermal sular çok derinlerdedir. Bu suların yukarı çıkarılması boru hatları döşeme ve pompalama gibi sorunları ortaya çıkarır. Bu suların borularla taşınmasında ortaya çıkan sorun suların aşındırıcı etkiye sahip olmasıdır. Jeotermal kuyularda sık sık boruları ve pompalama sistemlerini değiştirmek gerekebilir.
Türkiye jeotermal enerji kullanımında dünyanın 7. Avrupa'nın 1. ülkesidir
Jeotermal enerji üç aşamada incelenir:
- Yüksek enerjili Jeotermi
150 - 300 °C suları barındıran kaynaklardır. Sıcaklığın fazla olması elektrik enerjisi üretiminin kolayca gerçekleşmesini sağlamakla birlikte bu tür kaynak ve santralların sayısı azdır. (Londerello-İtalta)
- Orta Enerjili Jeotermi
Su sıcaklığı 80 - 150 °C'dir. Elektrik enerjisi üretiminde yararlanmak mümkündür fakat; bu sıcaklık elektrik santrallarında su kaynaması için yeterince verimli olmadığı için, santralarda su yerine buharlaşma noktası daha düşük sıvılar kullanılır.
- Düşük Enerjili Jeotermi
Ortalama su sıcaklığı 70 °C'dir. Elektrik enerjisi üretiminde kullanılamayan bu sular genellikle konutların ısıtılmasında kullanılır.
Kavramlar:
Jeotermal Gradyan: Dünya yüzeyinde derinlere inildikçe sıcaklık artar. Normal şartlarda her 33m derine inildikçe sıcaklık 1°C artar. Fakat jeotermal alanlarda bu artış her 33 metrede 5°C'kadar çıkabilir. Buna jeotermik gradyan denir.
Jeotermal Anamoli: Bazı jeotermal alanlarda aynı derinlikte birbirlerine komşu alanlarda farklı sıcaklık değerleri görülürmesine denir
Jeotermal enerji kaynagını yerkürenin derinliklerindeki magmadan ve kayaclardaki radyoaktiflikle olusan sıcaklıktan alan bir enerji türüdür. Bu etkilerin ektisiyle ısınan yeraltı suları elektrik üretmek veya konutları ısıtmak amacıyla kullanılır. Teknolojik amaclarla kullanımı yeni olsa da hamam sularının ısıtılmasında olduğu gibi kullanım alanları cok eski tarihlere dayanmaktadır. Diger alternatif enerji kaynaklarındaki gibi jeotermal enerjinin de ciddi projelere konu olması 1970'lerdeki petrol kriziyle yaşanan farklı enerji kaynaklarının aranmaya başlamasından sonra olmuştur.
En ucuz jeotermal enerji üretimi kendiliğinden yüzeye çıkan sıcak sulardan faydalanılarak gerçekleşir. Bu kaynaklar çoğunlukla yeterli değildir ve kullanım alanları kısıtlıdır. Bunun yanında daha yüksek kapasiteli kaynaklara ulaşmak için sondaj çalışmaları yapılır. Günümüze değin gerçekleşen sondaj çalışmaların çoğu petrol aramak amacıyla yapılmış fakat, jeotermal kaynaklara rastlandıktan sonra kuyuların işletme amacı geğişmiştir.
Türkiye jeotermal enerji kullanımında dünyanın 7. Avrupa'nın 1. ülkesidir
Jeotermal sular çok derinlerdedir. Bu suların yukarı çıkarılması boru hatları döşeme ve pompalama gibi sorunları ortaya çıkarır. Bu suların borularla taşınmasında ortaya çıkan sorun suların aşındırıcı etkiye sahip olmasıdır. Jeotermal kuyularda sık sık boruları ve pompalama sistemlerini değiştirmek gerekebilir.
Türkiye jeotermal enerji kullanımında dünyanın 7. Avrupa'nın 1. ülkesidir
Jeotermal enerji üç aşamada incelenir:
- Yüksek enerjili Jeotermi
150 - 300 °C suları barındıran kaynaklardır. Sıcaklığın fazla olması elektrik enerjisi üretiminin kolayca gerçekleşmesini sağlamakla birlikte bu tür kaynak ve santralların sayısı azdır. (Londerello-İtalta)
- Orta Enerjili Jeotermi
Su sıcaklığı 80 - 150 °C'dir. Elektrik enerjisi üretiminde yararlanmak mümkündür fakat; bu sıcaklık elektrik santrallarında su kaynaması için yeterince verimli olmadığı için, santralarda su yerine buharlaşma noktası daha düşük sıvılar kullanılır.
- Düşük Enerjili Jeotermi
Ortalama su sıcaklığı 70 °C'dir. Elektrik enerjisi üretiminde kullanılamayan bu sular genellikle konutların ısıtılmasında kullanılır.
Kavramlar:
Jeotermal Gradyan: Dünya yüzeyinde derinlere inildikçe sıcaklık artar. Normal şartlarda her 33m derine inildikçe sıcaklık 1°C artar. Fakat jeotermal alanlarda bu artış her 33 metrede 5°C'kadar çıkabilir. Buna jeotermik gradyan denir.
Jeotermal Anamoli: Bazı jeotermal alanlarda aynı derinlikte birbirlerine komşu alanlarda farklı sıcaklık değerleri görülürmesine denir
