Kimileri soğuğa daha dayanıklıyken, kimilerinin ayakları
neden bir türlü ısınmaz? Erkekler kadınlara oranla soğuktan
daha az mı etkilenir?
Spor hekimi Joachim Latsch herkesin kendine has bir üşüme
tarzı olduğunu belirtiyor ve bunun nedeni "Her insanın
cildinde sıcak ve soğuğu algılayan sensörler mevcut. Bu
sensörlerin dağılımının farklı oluşu nedeniyle herkesin ısı
algısı da farklı" şeklinde açıklıyor.
Örneğin kimi insanların kulaklarında soğuğu algılayan
sensörler fazla olduğu için kulakları çok üşürken, kimilerinde
bu sensörler ayaklarda yoğunluk gösteriyor ve ayakları bir
türlü ısınmıyor. Bunun dışında tüm insanlarda farklı miktarda
sensör bulunuyor. Ancak dünyanın neresinde yaşıyor olursa
olsun insanlar yaklaşık olarak aynı vücut ısısına sahip.
Joachim Latsch, "İnsandan insana biraz oynama göstermekle
birlikte hepimizin vücut ısısı yaklaşık 36,5 derece. Aradaki
fark sadece 4-5 derece olsa da bu ısının 42 dereceyi aşması,
hayati tehlike anlamına geliyor. Yine 30 derecenin altı da
aynı şekilde ölümcül" diyor.
Ölümcül olabiliyor
Vücut ısısı aşırı şeklide düştüğünde kalp ve beyin gibi hayati
önem taşıyan organlar görevlerini yerine getirememeye
başlıyor. Bu da baygınlık ve hatta donarak ölüme sebebiyet
verebiliyor. Bu nedenle vücut ısısındaki en küçük bir düşüş,
alarm sinyallerinin çalmaya başlamasına neden oluyor. Gözle
görülebilen ilk sinyal, vücuttaki tüylerin diken diken olması.
Joachim Latsch sözlerini şöyle sürdürüyor: "Bu insanların
vücudunun tamamen tüylerle kaplı olduğu zamanlardan
kalma bir şey. Sahip olduğumuz tüm tüylerin çıkış noktasında
küçük bir kas mevcut. Soğukla karşılaştığında bu kas kasılıyor
ve bu da tüylerin dikleşmesini sağlıyor."
Bu hareketin temelinde tüyler arasında vücudu ısıtacak bir
hava tabakası oluşturma mantığı yatıyor. Latsch vücudun
soğuğa karşı başka bir tepkisininse titreme ve dişlerin
birbirine vurması olduğunu belirtiyor: "Vücut 'Üşüyorum, o
halde bir şeyler yapmalıyım' diyor. İşte o noktada kaslarda
titreme başlıyor. Ancak çenemiz çiğneme hareketi için
ihtiyaç duyduğumuz çok güçlü bir kas yapısına sahip ve iki
küçük eklemle oldukça gevşek bir biçimde başımızın geri
kalanına tutturulmuş durumda. Bu kaslar titremeye
başladığında çenemiz çok hareketli olduğundan dişlerimiz
hızlı bir biçimde birbirine vurmaya başlıyor."
Kasların etkisi
Kaslardaki titreme hareketi dolaşımı hızlandırıp ısınmamızı
sağlıyor. Vücuttaki kas oranı da yine üşüme üzerinde etkili
bir diğer faktör. Kadınların vücudu ortalama yüzde 25
oranında kastan oluşurken, erkeklerde bu oran ortalama
yüzde 40 seviyesinde. Vücuttaki kas oranı yükseldikçe soğuğa
dayanıklılık da artıyor. Kadınların çok üşümesinin altında da
bu neden yatıyor. Yani soğuğa dayanıklılık için biraz kilolu
olmanın avantajlı olduğunu savunan yaygın görüş aslında
hurafeden ibaret.
Joachim Latsch, "Üşümek istemiyorsanız kilo almaya
çalışmayın, kalkıp hareket edin" diyor.
neden bir türlü ısınmaz? Erkekler kadınlara oranla soğuktan
daha az mı etkilenir?
Spor hekimi Joachim Latsch herkesin kendine has bir üşüme
tarzı olduğunu belirtiyor ve bunun nedeni "Her insanın
cildinde sıcak ve soğuğu algılayan sensörler mevcut. Bu
sensörlerin dağılımının farklı oluşu nedeniyle herkesin ısı
algısı da farklı" şeklinde açıklıyor.
Örneğin kimi insanların kulaklarında soğuğu algılayan
sensörler fazla olduğu için kulakları çok üşürken, kimilerinde
bu sensörler ayaklarda yoğunluk gösteriyor ve ayakları bir
türlü ısınmıyor. Bunun dışında tüm insanlarda farklı miktarda
sensör bulunuyor. Ancak dünyanın neresinde yaşıyor olursa
olsun insanlar yaklaşık olarak aynı vücut ısısına sahip.
Joachim Latsch, "İnsandan insana biraz oynama göstermekle
birlikte hepimizin vücut ısısı yaklaşık 36,5 derece. Aradaki
fark sadece 4-5 derece olsa da bu ısının 42 dereceyi aşması,
hayati tehlike anlamına geliyor. Yine 30 derecenin altı da
aynı şekilde ölümcül" diyor.
Ölümcül olabiliyor
Vücut ısısı aşırı şeklide düştüğünde kalp ve beyin gibi hayati
önem taşıyan organlar görevlerini yerine getirememeye
başlıyor. Bu da baygınlık ve hatta donarak ölüme sebebiyet
verebiliyor. Bu nedenle vücut ısısındaki en küçük bir düşüş,
alarm sinyallerinin çalmaya başlamasına neden oluyor. Gözle
görülebilen ilk sinyal, vücuttaki tüylerin diken diken olması.
Joachim Latsch sözlerini şöyle sürdürüyor: "Bu insanların
vücudunun tamamen tüylerle kaplı olduğu zamanlardan
kalma bir şey. Sahip olduğumuz tüm tüylerin çıkış noktasında
küçük bir kas mevcut. Soğukla karşılaştığında bu kas kasılıyor
ve bu da tüylerin dikleşmesini sağlıyor."
Bu hareketin temelinde tüyler arasında vücudu ısıtacak bir
hava tabakası oluşturma mantığı yatıyor. Latsch vücudun
soğuğa karşı başka bir tepkisininse titreme ve dişlerin
birbirine vurması olduğunu belirtiyor: "Vücut 'Üşüyorum, o
halde bir şeyler yapmalıyım' diyor. İşte o noktada kaslarda
titreme başlıyor. Ancak çenemiz çiğneme hareketi için
ihtiyaç duyduğumuz çok güçlü bir kas yapısına sahip ve iki
küçük eklemle oldukça gevşek bir biçimde başımızın geri
kalanına tutturulmuş durumda. Bu kaslar titremeye
başladığında çenemiz çok hareketli olduğundan dişlerimiz
hızlı bir biçimde birbirine vurmaya başlıyor."
Kasların etkisi
Kaslardaki titreme hareketi dolaşımı hızlandırıp ısınmamızı
sağlıyor. Vücuttaki kas oranı da yine üşüme üzerinde etkili
bir diğer faktör. Kadınların vücudu ortalama yüzde 25
oranında kastan oluşurken, erkeklerde bu oran ortalama
yüzde 40 seviyesinde. Vücuttaki kas oranı yükseldikçe soğuğa
dayanıklılık da artıyor. Kadınların çok üşümesinin altında da
bu neden yatıyor. Yani soğuğa dayanıklılık için biraz kilolu
olmanın avantajlı olduğunu savunan yaygın görüş aslında
hurafeden ibaret.
Joachim Latsch, "Üşümek istemiyorsanız kilo almaya
çalışmayın, kalkıp hareket edin" diyor.
