1. Açlık kan şekeri sağlıklı kişide 90 mg/dl altında olmalı.
2. Tokluk kan şekeri sağlıklı kişide 2. saatte 140 mg/dl nin altında olmalı.
1. Şeker yükleme testi yapılmalı. Buna OGTT denir. 75 gram glukozla 3 saatlik OGTT yapılır. Saat başı alınan kanlarda hem insülin hem glukoz bakılır.
2. Sağlıklı kişide açlık kan şekeri 90 mg/dl'den fazlaysa gizli şeker hastalığı ihtimali yüksektir. Hele ailede diyabet var ve kilonuz fazlaysa bu olasılık daha fazladır.
GEBELİKTE KAN ŞEKERİ KAÇ OLMALI?
Gebelikte açlık kan şekeri 90 mg/dl nin altında tokluk kan şekeri 1. saat 130 mg/dl nin altında, tokluk 2. saat kan şekeri 120 mg/dl nin altında olmalı. Gebelikte açlık kan şekeri 90 mg/dl den fazlaysa 100 gramlık OGTT 3 saatlik olarak yapılır.
SAĞLIKLI KİŞİDE HbA1c YÜKSEKSE GİZLİ ŞEKER VARDIR
Sağlıklı bir kişide ölçülen HbA1c normalden yüksekse gizli şeker hastalığı vardır. Önce açlık kan şekeri ve tokluk kan şekerine bakılmalıdır. Veya OGTT denilen şeker yükleme testi yapılmalıdır.
Sağlıklı kişide açlık insülin hormon düzeyi 10 un altında olmalıdır.
ŞEKER HASTALARINDA KAN ŞEKERİ KAÇ OLMALI?
Şeker hastalarında ideal olanı açlık kan şekeri 100 mg/dl nin altında tokluk kan şekeri 2. saat 140 mg/dl altında olmalıdır. Ancak 60 yaşın üzerinde bu değerler biraz yüksek tutulmalıdır. Örneğin 60 yaşın üzerinde açlık kan şekeri 110 mg/dl altında olmalı tokluk kan şekeri 2. saat 160-180 mg/dl altında olmalı.
ŞEKER HASTALARINDA HbA1c KAÇ OLMALI?
Şeker hastalarında HbA1c % 6.5 altında olmalıdır.
DİYABET- ŞEKER HASTALIĞI NEDİR?
Diyabet veya Şeker Hastalığı pankreas bezinden salgılanan insülin hormonunun yetersizliği veya iyi etki edememesi sonrası ortaya çıkan ve kendisini kan şekerinde yükselme ile gösteren bir hastalıktır. Kanda şeker yüksekliği ise vücudumuzda ve organlarımızda hasarlar yapabilir. Bu nedenle kan şekerinin normal seviyelere getirilmesi büyük önem taşır. Düzenli olarak Endokrin uzmanına gitmek, sağlıklı beslenme, egzersiz , vücut bakımı ve ilaçların düzenli kullanımı gerekir.
GİZLİ ŞEKER NEDİR?
Şeker hastalığı oluşmadan önce hastalar gizli şeker aşamasındadır. Bu dönemde henüz açlık kan şekeri 90 ile 126 mg/dl arasındadır. Gizli şeker varsa şeker hastalığını % 60-70 önleme şansınız vardır. Bu şansı iyi kullanınız.
DİYABET OLDUM DİYE MORALİNİZİ BOZMAYINIZ
Diyabetin başlıca nedeni ailede şeker hastalığı olması, kilo alma,yanlış beslenme, üzüntü, sıkıntı, stres ve depresyondur.
Şeker hastası oldum diye moralinizi bozmayınız. Sağlıklı beslenme, uygun ilaçlar, vitaminler ve egzersiz ile bu hastalığın size zarar vermesini önleyebilirsiniz.
PANKREAS BEZİ VE HORMONLARI
Pankreas bezi karında midenin altında bulunan bir organımızdır.
Erişkinlerde boyu 15-20 cm, ağırlığı ise 70-100 gram arasındadır.
Pankreas, hem bağırsaklara sindirim için gerekli enzim salgıları yapar hem de hormon salgısı yapar. Pankreas bezinin gıdaların sindirimiyle ilgili salgıladığı enzimler tripsin, kimotripsin, elastaz, karboksipeptidaz, lipaz ve amilaz gibi enzimlerdir. Bu enzimler pankreasın Wirsung ve Santorini isimli kanallarıyla kanallarıyla duodenuma (onikibarsarsak) dökülür.
Pankreasın bezinin hormonları ise bez içine dağılmış özel hücre grupları (Langerhans adacıkları) vasıtasıyla gerçekleştirilir. Burada üretilen hormonlar (insülin, glukagon, vs.) dolaşıma katılır ve hedef dokulara ulaşarak etkilerini gösterirler.
Langerhans adacıkları erişkin pankreasında 0.5-1 milyon arasında değişen sayıdadır. Bu adacıkların toplam ağırlığı 1-2 gram kadar olup, pankreasın total ağırlığının %1-1.5’unu oluşturur. Langerhans adacıklarında başlıca 4 hücre tipi vardır:
A (alfa) hücreleri
B (beta) hücreleri
D (delta) hücreleri
F (PP) hücreleri
A hücreleri adacık hücrelerinin %15’ini oluşturur.
Glukagon, proglukagon, glukagon-like peptid 1 ve 2 salgılar.
B hücreleri adacıklarda en fazla bulunan hücre tipidir (%60-70) ve bunlar insülin, C-peptid, proinsülin, amilin ve GABA isimli hormonları salgılar. D hücreleri (%10) ise somatostatin hormonu salgılar. F hücreleri (%15) ise pankreatik polipeptid isimli bir hormon salgılar.
Pankreastan salgılanan hormonlar birlikte çalışarak kan şekerinin düzenlenmesine, iştah, metabolizma ve vücut ağırlığına etki ederler. İnsülin bir açlık hormonu olup iştahı artırır. İnsülin ayrıca yağ depolanmasını sağlayan bir hormondur. Glisemik indeksi yüksek gıdalar yenince aşırı insülin salgılanır. İnsülin yüksekse kilo vermek zorlaşır.
Kaynak; Prof. Dr. Metin ÖZATA
