1. para kutusu yöntemi (the ”money box scheme”)
eyfel kulesi’ni iki kez satmayı başaran çek asıllı victor lustig’in meşhur yöntemi. yanında büyük bir makine ile gelen lustig, insanlara bu makinenin boş beyaz bir kağıt konulduğunda 100 dolarlık banknot bastığını söylerdi. aslında makineyi satmak istemediğini, ancak acil paraya ihtiyacı olduğunu, makinenin ise yavaş çalıştığını günde sadece 10 banknot basabildiğini söyleyerek insanları inandırırdı.hatta bir iki kez makineyi insanlara denetir, gerçekten para basabildiğini gösterirdi. tabi makine bir süre sonra para yerine boş kağıt vermeye başladığında victor lustig çok uzaklarda olurdu. çok basit bir yöntemmiş gibi görünse de bu makineler 50.000 – 100.000 dolar arası fiyatlara defalarca satıldı. günümüzde kullanılması oldukça zor olsa da bu numaranın varyasyonları hala yapılıyor.
2. tuzlama yöntemi
amerika’nın altına hücum dönemlerinde oldukça kullanılan bir yöntem. tüfek kovanları içerisine altın tozu doldurarak mağara duvarlarına ateş etmeyi içeren bu yöntem sayesinde yüzlerce insan, içerisinde hiç altın bulunmayan mağaralarda altın var sanarak para harcadılar.birçok filme (hatta yerli filmlere de) konu olan bu yöntem araziyi değerli göstermek için yapılan bir çok farklı yönteme de ilham oldu. petrol, su, altın, değerli taşlar, özellikle günümüzde ülkemizde de define var diyerek söylenti oluşturma ve yüksek fiyatlara arazi satma olayları hala sıkça yaşanmakta. bir benzeri de köprü geçecek, yol geçecek hikayeleri...
3. ispanyol mahkum (spanish prisoner)
bu yöntemi aslında biliyor olabilirsiniz. çünkü günümüzde o kadar fazla varyasyonu var ki mutlaka duymuşsunuzdur. hani posta kutunuzda ”ben nijeryalı bir prensim” ile başlayan mailler olur ya. işte bu yöntem nijeryalı prenslerin, amerikalı bankacıların, parasını üzerine alamayıp ülkesine dönemeyen zor durumda olan zavallı zengin iş adamlarının olduğu maillerin tamamının atası.bu yöntem ilk kez ispanya’da bir hapishanede olduğunu söyleyen bir dolandırıcı tarafından sergilenmiş. taa 1800'lü yıllarda. zengin bir adama mektup yazan dolandırıcı, çok büyük bir soygun yaptığı için hapishanede olduğunu, ancak soygun sırasında eline geçen hazinenin tamamını bir yere sakladığını ve eğer bu zengin adam, ona yardımcı olursa hazineden çok büyük miktarda pay vereceğini söylemiş.
zengin adamın tek yapması gereken, dolandırıcımızı hapishaneden çıkarabilmek için belli başlı küçük görevleri yerine getirmek. gardiyana rüşvet ver, müdüre rüşvet ver, hakime rüşvet ver, ver ver ver ver… ispanyol mahkum yöntemi 1900'lerde posta yoluyla dolandırıcılığa, sonralarında telefona, günümüzde ise mail yoluna terfi etmiş. artık ispanyol bir mahkum değil, bankadan parasını alamayan bir prens, ya da bir bankacı, muhasebeci vs. vs. olabiliyor sevgili dolandırıcımız.
inanması güç olsa da hala aynı şekilde işliyor. önce güven sağlanması için sadece banka hesap numarası isteniyor, sonra bu hesap numarasına para gönderileceğine dair resmi belgeler size gönderiliyor. tabii son anda ispanyol mahkumumuzun da başına geldiği gibi biri gıcıklık yapıyor ve rüşvet vermek gerekiyor, ya da bankadan paranın alınabilmesi için ana paradan kesilemeyen yüzde birlik bir havale ücreti ödenmesi gerekiyor vs.
ben buna hayatta inanmam demeyin. 2016 yılında afrikalı bir arkadaşım, telaşlı telaşlı gelip bana gizlice nijerya'dan mail aldığını ve acil paraya ihtiyacı olduğunu söylediğinde çok gülmüştüm. meğer bir haftadır gizlice adamlarla mailleşip zengin olma hayalleri kuruyormuş. allah'tan parası yoktu da dolandırılamadı.
4. torun yöntemi ile dolandırıcılık
yaşlı insanları hedef alan bu yöntemde dolandırıcımız, torunu olduğunu bildiği hedefi arayarak ya da mail göndererek zor durumda olduğunu ve acil paraya ihtiyacı olduğunu söyler. özellikle ”tutuklandım” gibi kendi anne ve babasına söylemeyeceği durumlar oluşturarak hedefin duygularına oynar ve para koparmaya çalışır.günümüzde sosyal medyanın yaygınlaşması ile birlikte dolandırıcılar torun rolünü facebook hesabı kopyalayarak oynuyor ve bu yöntem hala işe yarıyor. haberlerde bununla ilgili fazlaca başlık görebilirsiniz. eskiden sesini toruna benzetmek gerekirken artık o bile lazım değil.
5. romantizm yöntemi ile dolandırıcılık
çokça varyasyonu bulunan bu yöntem günümüzde de gerek eş bulma siteleri gerek sosyal medya üzerinden uygulanmakta. en basit şekliyle dolandırıcımız genelde yurtdışında yaşamakta olan bir erkek/kız dır. hedefle uzun zaman konuşarak romantik bir ilişki başlatır ve sonunda evlenmeye karar verilir. ancak dolandırıcımız ülkeden çıkabilmek için paraya ihtiyaç duyar ve hedefimiz gerekli miktarı kendisine iletir.kendisini farklı bir kişi olarak tanıtıp zengin insanlarla evlenen ve sonra sudan sebeplerle boşanan (galiba ünlülerimiz de var böyle), kendisini başka biri olarak tanıtıp evlendiği gün takıları alarak ortadan kaybolan gelin/daamt hikayeleri de bu yönteme dahildir.
eğer bir yerde bulgaristan'da yaşıyorum, boşandım, ülkeme dönmek, evlenmek istiyorum yazısı/mesajı görürseniz iki kere düşünün.
6. fal bakma yöntemi dolandırıcılık
ülkemizde genelde cinci hocalar tarafından gururla temsil edilen bu yöntemde hocamız, hedefe ‘ona büyü yapıldığını’ ancak bu büyünün paraya/altına yapıldığını ve büyüyü bozmak için paranın/altının getirilmesi gerektiğini söyler. hocamız getirilen para/altını sahtesiyle değiştirir ve büyünün bozulduğunu söyleyerek ortadan kaybolur.bu yöntemin temelinde bu yatsa da, cinci hocalar/fal bakanlar genel olarak yaptıkları her şey için bu yöntemi kullanıyor diyebiliriz. bizzat tanıdığım ve şu hapiste olan bir hocamız büyü bozma/yapma için 1000 türk lirası kadar bir ücret alıyordu. böyle insanlara dikkat edin!
7. savcı/hakim/polis yöntemi
özellikle ohal ilanı, ülkemizin karışık politik durumu gibi sebeplerden dolayı insanların otoriteden korkması, korkutulması nedeniyle ülkemizde oldukça popüler bir yöntem.kendini polis, hakim ya da savcı olarak tanıtan dolandırıcımız, hedefi arayarak terör soruşturmasına isminin karıştığını ve mal varlıklarının incelenmesi gerektiğini söyler. bazen kendi hesabına parayı göndermesini, bazen evdeki yastıkaltı tabir edilen altın/parasını kendisine vermesi gerektiğini söyleyerek hedefi dolandırır.
kurbanlar arasında hakimler ve savcıların bile bulunduğu bu yöntem ne yazık ki bir sürü insanın mağdur olmasına neden oluyor.
çanakkale emniyette görevli bir polis anlatmıştı. yaşlı bir amcanın dolandırıldığına dair bir ihbar geliyor. amcamız artık son aşamaya gelmiş ve gidip atm den dolandırıcının hesabına parayı gönderecek. polis, atm'lerin bulunduğu yerde amcayı beklemeye başlıyor.
amca geldiğinde hemen dolandırıldığını anlatıyor. amca ”sen kimsin?” diye soruyor. polis çanakkale ilçe emniyet amiri olduğunu söylediğinde, ”beni koskoca bilmem kim emniyet müdürü aradı sen kim oluyorsun? git başımdan!!! diye çıkışıyor.
polis defalarca durumu anlatmaya çalışsa da, amca kararlı. parayı göndermekte ısrarcı. sonunda savcı aranıyor, durum anlatılıyor, amca savcı ile konuşturuluyor. nafile. ama vazgeçmiyor, aynı şeyleri savcıya söylüyor, ”beni bilmem nerenin emniyet müdürü aradı siz kim oluyorsunuz?!!”
sonunda amca ikna olmuyor, parayı gönderiyor, ne savcı ne polis hiç bir şey yapamıyor çünkü ortada ne suç ne de şikayet var. insanlar o kadar korkuyorlar ki başlarına bir şey gelecek diye, ellerinde ne var yok vermeye hazırlar.
8. sahte para yöntemi ile dolandırıcılık
bu yöntemde dolandırıcımız elinde gerçeğinden asla ayırt edilemeyecek sahte para olduğunu ve satmak istediğini söyler. hedefin etrafı dolandırıcının ortaklarıyla çevrilidir ve onlar da bu sahte paradan satın almak istediklerini söyleyerek hedefi satın alma işi için ikna ederler. hedefe önce gerçek banknotların olduğu bir çanta gösterilir. hatta bazen hedefe gerçek para verilir ve inceletmesi söylenir.sonunda sahte para satışı gerçekleşeceği zaman, çanta değiştirilir ve hedefe değersiz bir çanta verilir. kurbanlar sahte para alışverişi suç olduğundan polise gidemezler.
9. gümrük/çalıntı yöntemi dolandırıcılık
dolandırıcılar bu yöntemde gümrükte takıldığı için ucuz olduğunu ya da çalıntı olduğunu söyledikleri sahte ya da kalitesiz ürünleri orijinalmiş ya da çok kaliteli bir markaymış gibi göstererek satmaya çalışırlar.en çok karşılaşabileceğiniz şekli seyyar parfüm satıcılarıdır. gümrükte çalışan arkadaşım sayesinde orijinal ”lacoste” parfüm sadece 40 tl!! gümrüğe takılan orijinal ”samsung” telefonlar sadece 500 tl!! dikkatli olun, oyuna gelmeyin.
10. ırak dinarı yöntemi ile dolandırıcılık
ırak dinarı değerinin politik ve ekonomik durumlar nedeniyle aşırı yükseleceği şeklinde insanlara yüksek fiyattan ırak dinarı satılmasına dayanan bir yöntem. zamanında epey kullanılmış, günümüz şeklinde ise artık işler kripto para dünyasında yürüyor.”ethereum çok yükselecekmiş”, ”bitcoin 1 milyon dolar olacakmış” gibi vaatlerle insanlara karaborsa tarzında satışlar yapılmakta.
11. porsuk yöntemi ile dolandırıcılık
genelde evli ve karısını/kocasını aldatan eş üzerinden gerçekleştirilen bir yöntem.kerem ve özge evli çiftimiz olsunlar. bir gün kerem’ in karşısına aslı isimli dolandırıcımız çıkar ve onu baştan çıkarır. kerem eşini aldatmaktadır ve bu durumu aslı’nın abisi/kardeşi/akrabası mert öğrenir. mert, kerem’i arar, karısına söylemekle tehdit eder ve para ister. kerem parayı verir, aslı ve mert ortadan kaybolur.
en basit şekli ile durum bundan ibaret. günümüzde internet ortamında gizli eşcinselleri, ya da farklı cinsel fantezilere sahip insanlara yakınlaşıp, daha sonra olanları ifşa edeceğini söyleme ve para isteme şeklinde gerçekleşmekte.
12. payvon yöntemi ile dolandırıcılık
bu aslında ülkemizde çok dolandırıcılıktan çok normal pavyon adabı gibi bir şey.basitçe şöyle çalışır. masanıza güzel bir kadın oturur. bir şeyler sipariş eder. masadan kalktığınızda 100 tl olması gereken hesabın 1000 tl olduğunu görürsünüz. ülkemizde özellikle pavyon kültüründe zaten bunu hesaba katarak bu tarz mekanlara gidersiniz. ancak lüks bir restorana gider ve bu şekilde bir hesapla karşılaşırsanız hakkınızı aramakta fayda var.
avrupa'da bu yöntemin kullanıldığına dair epey rapor var. içki fiyatlarını bilmediğiniz barlarda ya da menüdeki fiyatlar değiştirilerek zorla yüksek hesaplar ödetilmeye çalışılan yerler mevcut. güzel bir kadın ya da yakışıklı bir erkek size yaklaştığında dikkatli olun.
13. yazı tura yöntemi ile dolandırıcılık
iki dolandırıcının bir hedefe uyguladıkları bir yöntemdir.ilk dolandırıcımız hedefin yanına gider. biraz zaman geçirir ve can sıkıntısına yazı-tura oynamayı teklif eder. bir süre oynadıktan sonra ikinci dolandırıcı olaya katılır, biraz oynar ve bir bahaneyle ortamdan uzaklaşır.
ikinci dolandırıcı gittiği zaman, ilk dolandırıcımız hedefe hile yapmayı ve diğer adamı kandırmayı teklif eder. ikinci dolandırıcı geri geldiğinde, sürekli kaybetmeye başlar. en sonunda sinirlenir ve kandırıldığını anladığını söyleyerek polisi aramakla tehdit eder. ilk dolandırıcımız ise sakin olmasını, ona biraz para vereceklerini ve polisi aramamasını söyler.
kurban biraz para verir, ilk dolandırıcı biraz para verir ve olay tatlıya bağlanır. kurban bir daha hile yapmaya tövbe eder, dolandırıcılarımız uzakta yeniden buluşurlar
14. kaza ile sakatlanma yöntemi
dolandırıcımız zengin hedefi trafikte takip eder, ya önüne atlar, ya da aracıyla önünde aniden fren yaparak kazaya neden olur.genelde başka dolandırıcılar da etrafta bulunarak sahte görgü tanıklığı yaparlar ve bütün suçun kurbanda olduğunu söylerler. başına bir şey gelmesini istemeyen hedef, polisi işe karıştırmadan dolandırıcımıza para vererek olayın üstünü kapatmaya çalışır. bazen sakatlığa neden olduğu söylenerek, ya da elinde kazanın kayıtlarının olduğu söylenerek para koparmak işi uzun süre devam eder.
15. güvercin düşürme yöntemi ile dolandırıcılık
dolandırıcımız eskimiş kıyafetlerle lüks bir restorana gider. yemeğini yedikten sonra iş hesap ödemeye geldiğinde cüzdanını unuttuğunu söyler.restoran sahibine evinin yakında olduğunu, cüzdanını almak için gidebileceğini, teminat olarak çok değer verdiği ve elinde kalan tek eşya olduğunu belirttiği kemanını bırakmayı teklif eder.
dolandırıcımız restorandan çıktıktan bir süre sonra, başka bir dolandırıcı restorana girer ve keman görür. restoran sahibine kemanı satın almak istediğini, bunun çok değerli olduğunu, eğer satmak isterse hemen 100.000 ? verebileceğini söyler. tabi ki restoran sahibi satışı yapamaz. adam kartını bırakır, fikrini değiştirirse aramasını söyler ve gider.
restoran sahibi eskimiş kıyafetlerle dolaşan bu fakir adamı kandırıp kemanı almayı, sonra da 100.000 tl'ye satmayı planlar. kemanın sahibi geri döndüğünde, yemek parası istemediğini ve kemanı satın almak istediğini söyler. dolandırıcımız elinde kalan tek şeyin bu olduğunu, ve kendisi için değerli olduğunu söyleyerek fiyatı arttırır. sonunda ikna olur, ve kemanı satar.
restoran sahibi dandik bir kemana oldukça yüklü miktarda para ve güzel bir yemek vermiş, dolandırıcılarımız ise dandik bir kemanı oldukça pahalıya satmış olur.
16. takma göz düşürme yöntemi ile dolandırıcılık
çok fazla varyasyonu bulunan, eski bir yöntem. kuyumcu benzeri bir yerde takma gözünü kaybettiğini iddaa eden dolandırıcımız bulana 1000 tl ödül vereceğini söyleyerek kuyumcuya kartını bırakır.ertesi gün gelen başka bir dolandırıcı, takma gözü bulmuş gibi davranarak kuyumcuya sahibinin kim olduğunu sorar, kuyumcu kendisinin ileteceğini söylese de dolandırıcımız ısrar eder ve kendisi götürmek istediğini söyler.
1000 tl alabileceğini sanan kuyumcumuz, gözü bulan dolandırıya 250 tl vermeyi ve gözü vermesini teklif eder.
flim flam man, shade, the traveller gibi dizilerde defalarca işlenen bu yöntemin yüzlerce farklı varyasyonu bulunmakta.
17. bul karayı al parayı (three-card monte) yöntemi ile dolandırıcılık
en eski dolandırıcılık yöntemlerinden biri olan bu yöntemde dolandırıcımız seyirciye üç kart gösterir. bunlardan biri papazdır. kartları karıştırarak, hedefe papazı bulmasını söyler.önce küçük miktarda para koyarak hedefin kazanmasına izin verir, sonunda ise büyük bir miktar bahis koydurarak el çabukluğu ile kartları değiştirir ve parayı alır.
çok farklı varyasyonları vardır. bir varyasyonunda sürekli dikkati kendine çeken dolandırıcımız sayesinde başka bir dolandırıcı toplanan kalabalığın cüzdanlarını çalar.
başka bir varyasyonda dolandırıcı kalabalığa yaklaşarak kartları işaretlediğini ve her zaman kazanabildiğini iddaa ederek yöntemini paylaşmak için para ister.
defalarca sinemada da işlenen bu yöntem, ülkemizde de yaygındır.
18. sahte antivirüs yöntemi dolandırıcılık
websitelerinde çıkan sahte antivirüs yazılımları bilgisayarınızda virüs olduğunu ve temizleyebileceğini söyler. bir kısmını temizlediğini iddaa ederek programın full versiyonunu satın almak için sizi yönlendirir. tabiki program falan satın almaz, dolandırıcının hesabına para yatırmış olursunuz.19. oltalama yöntemi ile dolandırıcılık
dolandırıcılar sahte websiteleri yardımıyla kişisel bilgilerinizi ya da kredi kartı bilgilerinizi ele geçirmeye çalışırlar. sahte siteler vasıtasıyla ele geçirilen şifreler, kredi kartı, adres, telefon vs. bilgiler başınızı epey epey ağrıtabilir.kimlik hırsızlığı günümüzün en büyük sorunlarından biri olduğundan bu konuda oldukça dikkatli olmak gerekiyor. girdiğiniz sitelere mutlaka dikkat edin.
20. sahte teknik destek yöntemi ile dolandırıcılık
dolandırıcılar internet servis sağlayıcınız gibi davranarak sizi arayarak ücret talep eder, ya da bilgisayarınıza erişim için bilgi ister.”bankadan arıyoruz, kartınızla çok yüksek meblağ alışveriş yapılmış iptal etmek isterseniz kredi kartı numaranızı şifrenizi söylemelisiniz” tarzında yapılan varyasyonları da fazlaca kullanılmakta.
21. büyük dükkan yöntemi ile dolandırıcılık
2014 yılında dolandırıcılar, hiç bir lisansı olmayan tamamen sahte bir banka şubesi açarak 200 milyon çin yuanı toplayarak ortadan kayboldular. fazla sayıda dolandırıcı ve epey emek gerektiren bu yöntem günümüzde uygulanması zor olsa da, 2019 yılında 10 yıldır sahte avukatlık yaparak para kazanan bir adamın yakalandığını unutmamak gerekir.özellikle ülkemizde yasal boşluklar nedeniyle sahte uzmanlar, diyetisyenler, psikologlar, çocuk gelişimi uzmanları vs vs bolca mevcut. hepsinin ofisleri, internet siteleri, çalışanları mevcut ve hepsi bu sahteciliğe devam etmekte.
özellikle ”fatura ödeme merkezi” adı ile açılan işyerlerini çok dikkat etmek gerekli. 2017 de bursa’ da açılan sahte bir merkezde 4500 kişinin kredi kartı bilgilerinin kopyalandığı, 2019'da istanbul da açılan sahte fatura ödeme merkezinin yüzlerce kişinin dolandırıldığı ortaya çıktı.
22. sahte cast ajansı / yurt dışı aracılığı vs. ile dolandırıcılık
dolandırıcılar tarafından kurulan cast ajansları, yurt dışında iş imkanı sunan aracılık şirketleri nedeniyle çok fazla insan mağdur olmakta.23. cüzdan düşürme yöntemi ile dolandırıcılık
özellikle turistlere uygulanan bu yöntemde dolandırıcımız turistin önünde cüzdanını düşürür, cüzdanın düşürüldüğünü gören turist cüzdanı alır ve dolandırıcımıza vermek ister.dolandırıcı birden bağırmaya başlar ve turistin cüzdanından para çaldığını iddaa edip polis çağırmakla tehdit eder. zaten yabancı bir ülkede olan turist başının belaya girmemesi için eksik miktarı dolandırıcıya vermek zorunda kalır.
kaynak: calpazan.com
