KDV İhracat istisnası
Yasanın 11’inci maddesi uyarınca ihracatı teşvik etmek ve geliştirmek amacıyla ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler katma değer vergisi dışında tutulmuştur.
Karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetleri de katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Diğer taraftan ihracat istisnası kapsamında, Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların Türkiye dışına götürdükleri mallarla ilgili olarak bu malların alışı sırasında ödenmiş bulunan katma değer vergisi, malın gümrükten çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazı halinde kendilerine iade olunmaktadır.
11’inci maddede yer alan istisna hükümlerinden bir diğeri de Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayanların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak satın alacakları mal ve hizmetler ile fuar, panayır ve sergilere katılmaları dolayısıyla satın alacakları mal ve hizmetler nedeniyle ödemiş oldukları katma değer vergisinin karşılıklı olmak kaydıyla iade edileceğine ilişkin hükümdür. Söz konusu iadeden yararlanacak mal ve hizmetler ile, bu uygulamanın esaslarını tespit etmeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Yukarıda belirtildiği üzere söz konusu istisnanın uygulanabilmesi, malı satın alan ya da hizmetten yararlanan kişinin ülkesinde de aynı istisna hükmünün uygulanması halinde mümkün olmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununda doğrudan ihracat teslimleri vergiden istisna edilmiş bulunmakla birlikte, ihraç edilmek üzere imalatçılar tarafından ihracatçılara yapılan mal teslimleri de vergiden istisna edilmiş bulunmaktadır (Md.11/c). Bu durumda ihraç etmek üzere imalatçılardan mal satın alan ihracatçılar tarafından malı satan imalatçıya katma değer vergisi ödenmez. Mükellefler (imalatçı) tarafından tahsil edilmeyen katma değer vergisi ilgili dönem beyannamesinde hesaplanan katma değer vergisi olarak beyan edilir. Vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilen bu vergi mükellefler tarafından ödenmez ve vergi dairesince tecil edilir. Tecil edilen vergi, malların ihracatçıya teslim tarihinden itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde terkin olunur.
İhracatın 3 ay içinde gerçekleştirilmemesi halinde tecil olunan vergiler tahakkuk ettirildikleri tarihten itibaren A.A.T.U.H.K. gereğince gecikme zammı ile birlikte tahsil olunur. Ancak mücbir sebepler veya beklenmedik olaylar nedeniyle 3 ay içinde ihracatın yapılamaması halinde üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren 15 gün içinde Maliye Bakanlığına başvuranlara Maliye Bakanlığı veya Bakanlıkça uygun görülmesi durumunda vergi dairesince 3 ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.
Malın mücbir nedenlerle ihraç edilememesi durumunda ise tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren ilgili dönemler için tecil faizi ile tahsil edilir.
Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için, teslimin yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmış olması ve malın Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olması ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulması gerekmektedir.
Bu durumda ihracat istisnasının uygulanabilmesi için malın ya yurt dışında bulunan bir kişiye ya da serbest bölgede bulunan kişilere yapılması gerekmektedir. Teslimin yurt dışına gönderilmek şartı ile gümrük antreposu yetkilisine teslimi de ihracat istisnasının uygulanması bakımından yeterli bulunmaktadır.
Kanunun 12’nci maddesinde 4842 sayılı kanunla 24.04.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yukarıda belirtilen düzenleme yapılmazdan önce, bir malın tesliminin ihracat sayılabilmesi için teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve gümrük hattından çıkarak bir dış ülkeye vasıl olması şartı aranmakta iken yapılan yeni düzenleme ile serbest bölgelerde yapılan teslimlerle malın gümrük antreposuna konulması hallerinin de ihracat sayıldığı hüküm altına alınmış, böylelikle uygulamada kapsam genişletilmiştir.
İhracat teslimi yapılacak yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri tespit etmeye, konulacak malın cinsi, miktarı ve antrepoda kalma sürelerini belirlemeye, Gümrük Müsteşarlığının da görüşü alınmak üzere Maliye Bakanlığı yetkili bulunmaktadır.
Yurt dışındaki müşteri tabiri, ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunan alıcılar ile Türkiye’de bulunan bir firmanın yurtdışında bağımsız olarak faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir.
Hizmet ihracında da hizmetin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve hizmetten yurt dışında yararlanılması gerekmektedir.
Yasanın 11’inci maddesi uyarınca ihracatı teşvik etmek ve geliştirmek amacıyla ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler katma değer vergisi dışında tutulmuştur.
Karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye’de verilen roaming hizmetleri de katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Diğer taraftan ihracat istisnası kapsamında, Türkiye’de ikamet etmeyen yolcuların Türkiye dışına götürdükleri mallarla ilgili olarak bu malların alışı sırasında ödenmiş bulunan katma değer vergisi, malın gümrükten çıkışı anında fatura veya belgenin ibrazı halinde kendilerine iade olunmaktadır.
11’inci maddede yer alan istisna hükümlerinden bir diğeri de Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayanların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak satın alacakları mal ve hizmetler ile fuar, panayır ve sergilere katılmaları dolayısıyla satın alacakları mal ve hizmetler nedeniyle ödemiş oldukları katma değer vergisinin karşılıklı olmak kaydıyla iade edileceğine ilişkin hükümdür. Söz konusu iadeden yararlanacak mal ve hizmetler ile, bu uygulamanın esaslarını tespit etmeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
Yukarıda belirtildiği üzere söz konusu istisnanın uygulanabilmesi, malı satın alan ya da hizmetten yararlanan kişinin ülkesinde de aynı istisna hükmünün uygulanması halinde mümkün olmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununda doğrudan ihracat teslimleri vergiden istisna edilmiş bulunmakla birlikte, ihraç edilmek üzere imalatçılar tarafından ihracatçılara yapılan mal teslimleri de vergiden istisna edilmiş bulunmaktadır (Md.11/c). Bu durumda ihraç etmek üzere imalatçılardan mal satın alan ihracatçılar tarafından malı satan imalatçıya katma değer vergisi ödenmez. Mükellefler (imalatçı) tarafından tahsil edilmeyen katma değer vergisi ilgili dönem beyannamesinde hesaplanan katma değer vergisi olarak beyan edilir. Vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilen bu vergi mükellefler tarafından ödenmez ve vergi dairesince tecil edilir. Tecil edilen vergi, malların ihracatçıya teslim tarihinden itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde terkin olunur.
İhracatın 3 ay içinde gerçekleştirilmemesi halinde tecil olunan vergiler tahakkuk ettirildikleri tarihten itibaren A.A.T.U.H.K. gereğince gecikme zammı ile birlikte tahsil olunur. Ancak mücbir sebepler veya beklenmedik olaylar nedeniyle 3 ay içinde ihracatın yapılamaması halinde üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren 15 gün içinde Maliye Bakanlığına başvuranlara Maliye Bakanlığı veya Bakanlıkça uygun görülmesi durumunda vergi dairesince 3 ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir.
Malın mücbir nedenlerle ihraç edilememesi durumunda ise tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren ilgili dönemler için tecil faizi ile tahsil edilir.
Bir teslimin ihracat teslimi sayılabilmesi için, teslimin yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmış olması ve malın Türkiye Cumhuriyeti gümrük bölgesinden çıkarak dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olması ya da yurt dışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulması gerekmektedir.
Bu durumda ihracat istisnasının uygulanabilmesi için malın ya yurt dışında bulunan bir kişiye ya da serbest bölgede bulunan kişilere yapılması gerekmektedir. Teslimin yurt dışına gönderilmek şartı ile gümrük antreposu yetkilisine teslimi de ihracat istisnasının uygulanması bakımından yeterli bulunmaktadır.
Kanunun 12’nci maddesinde 4842 sayılı kanunla 24.04.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yukarıda belirtilen düzenleme yapılmazdan önce, bir malın tesliminin ihracat sayılabilmesi için teslimin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve gümrük hattından çıkarak bir dış ülkeye vasıl olması şartı aranmakta iken yapılan yeni düzenleme ile serbest bölgelerde yapılan teslimlerle malın gümrük antreposuna konulması hallerinin de ihracat sayıldığı hüküm altına alınmış, böylelikle uygulamada kapsam genişletilmiştir.
İhracat teslimi yapılacak yetkili gümrük antrepoları ile buralarda düzenlenmesi zorunlu belgeleri tespit etmeye, konulacak malın cinsi, miktarı ve antrepoda kalma sürelerini belirlemeye, Gümrük Müsteşarlığının da görüşü alınmak üzere Maliye Bakanlığı yetkili bulunmaktadır.
Yurt dışındaki müşteri tabiri, ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunan alıcılar ile Türkiye’de bulunan bir firmanın yurtdışında bağımsız olarak faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir.
Hizmet ihracında da hizmetin yurt dışındaki bir müşteriye yapılması ve hizmetten yurt dışında yararlanılması gerekmektedir.