KDV İstisna edilmiş işlemlerle ilgili indirim ve iade
Kanunun 32’nci maddesinde yer alan hüküm gereğince, Kanunun;
-11’inci maddede belirtilen ihracat istisnası,
-13’üncü maddede hüküm altına alınan araçlar, petrol araştırmaları ve teşvik belgeli yatırımlarla ilgili istisnalar,
-14’üncü maddede yer alan ithalat istisnası,
-15’inci maddedeki diplomatik istisnalar,
İle ilgili işlemler dolayısıyla alış faturası ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergileri mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen vergi Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslar dahilinde mükellefe iade edilir.
Örneğin faaliyet konusu gemi inşaatı işi olan mükellefin inşa etmiş olduğu gemi ile ilgili olarak yapmış olduğu alımlar dolayısıyla 45 bin YTL katma değer vergisi ödemiş olduğu ve inşa edilen geminin bir gemi nakliyat şirketine satıldığı kabul edildiğinde, yasanın 13’üncü maddesi gereğince yapılan teslim katma değer vergisinden istisna olması nedeniyle vergi tahsil edilmeyecek dolayısıyla şirket, gemi inşaatı nedeniyle yüklenmiş bulunduğu ve indiremediği 45 bin YTL katma değer vergisini iade olarak geri alabilecektir.
İkinci olarak, ihracat işi ile uğraşan bir mükellefin bir vergilendirme döneminde 10 bin YTL tutarında ihracat yapmış olduğu ve istisna nedeniyle katma değer vergisi tahsil etmediği, ihraç edilen mallar ile ilgili olarak 1.200 YTL katma değer vergisi yüklenilmiş olduğu ve bu mükellefin aynı zamanda 20 bin YTL tutarındaki yurt içi satışları ile ilgili 3.400 YTL katma değer vergisi tahsil etmiş olduğu, satılan bu mala ilişkin olarak ödenmiş olan katma değer vergisi tutarının da 1.600 YTL bulunduğunu kabul edelim.. Bu durumda mükellefin ilgili dönem katma değer vergisi beyanı aşağıdaki gibi olacaktır;
Tahsil edilen katma değer vergisi........................................3.400 YTL
İndirilecek Katma değer vergisi...........................................2.800 YTL
Dahilde satılan mallara ait K.D.V..............1.600 YTL
İhraç edilen mala ait yüklenilen KDV.......1.200 YTL
Ödenecek katma değer vergisi................................................600 YTL
Örneğimizde mükellef ihraç edilen mala ilişkin yüklenmiş olduğu tüm katma değer vergisini indirim konusu yapmış olduğu gibi 600 YTL de ödenmesi gereken katma değer vergisi çıkmıştır. Bu nedenle iade edilecek KDV bulunmamaktadır.
Üçüncü olarak, dahili ticaret ve ihracat işi ile uğraşmakta olan mükellefin Temmuz döneminde vergiye tabi işlemlerinin aşağıdaki gibi olduğunu kabul edelim.
Dahilde yapılan satışlar dolayısıyla tahsil edilen katma değer vergisi tutarı 14.500 YTL dir. Bu dönemde yapılan alışlar dolayısıyla ödenen toplam katma değer vergisi tutarı ise 48.000 YTL dir. Yapılan ihracat tutarı 64.000 YTL olup ihraç edilen mallara ilişkin olarak bu malların alımı sırasında yüklenilmiş bulunan katma değer vergisi toplamı 15.000 lira olup, 48.000.000 liranın içinde bulunmaktadır. Diğer taraftan mükellef kurumun önceki dönemden gelen 3.400 YTL “sonraki döneme devreden” indirilecek katma değer vergisi bulunmaktadır. Bu durumda mükellefin katma değer vergisi beyanı;
Hesaplanan katma değer vergisi...........................................14.500 YTL
İndirilecek katma değer vergisi............................................51.400 YTL
Dahilde satılan mallara ait K.D.V............33.000 YTL
İhraç edilen mallara ait K.D.V.................15.000 YTL
Önceki dönemden devir K.D.V..................3.400 YTL
Sonraki Döneme Devreden katma değer vergisi..................21.900 YTL
İade alınacak katma değer vergisi.........................................15.000 YTL
Olmaktadır.
Bu örnekte mükellefin yüklenmiş bulunduğu ve indirmesi gereken toplam katma değer vergisi tutarı 51.400 YTL lira olup, dönem içinde dahili satışlardan 14.500 YTL katma değer vergisi tahsil edilmiş olduğundan, indirim sonucunda kalan ve indirilmesi gerektiği halde indirilemeyen tutar (51.400.000–14.500.000=)36.900.000 lira bulunmaktadır. Ancak bu tutarın 15.000 YTL tutarındaki kısmı ihraç edilen mallara ait bulunduğundan ve 32’nci madde gereğince ihraç edilen mallara ilişkin olup, indirilemeyen katma değer vergisi iadeye konu edileceğinden, sonraki döneme devredilmesi gereken katma değer vergisi tutarı (36.900-15.000=) 21.900 YTL olmaktadır.
Kanunun 32’nci maddesinde yer alan hüküm gereğince, Kanunun;
-11’inci maddede belirtilen ihracat istisnası,
-13’üncü maddede hüküm altına alınan araçlar, petrol araştırmaları ve teşvik belgeli yatırımlarla ilgili istisnalar,
-14’üncü maddede yer alan ithalat istisnası,
-15’inci maddedeki diplomatik istisnalar,
İle ilgili işlemler dolayısıyla alış faturası ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergileri mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilir. Vergiye tabi işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen vergi Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslar dahilinde mükellefe iade edilir.
Örneğin faaliyet konusu gemi inşaatı işi olan mükellefin inşa etmiş olduğu gemi ile ilgili olarak yapmış olduğu alımlar dolayısıyla 45 bin YTL katma değer vergisi ödemiş olduğu ve inşa edilen geminin bir gemi nakliyat şirketine satıldığı kabul edildiğinde, yasanın 13’üncü maddesi gereğince yapılan teslim katma değer vergisinden istisna olması nedeniyle vergi tahsil edilmeyecek dolayısıyla şirket, gemi inşaatı nedeniyle yüklenmiş bulunduğu ve indiremediği 45 bin YTL katma değer vergisini iade olarak geri alabilecektir.
İkinci olarak, ihracat işi ile uğraşan bir mükellefin bir vergilendirme döneminde 10 bin YTL tutarında ihracat yapmış olduğu ve istisna nedeniyle katma değer vergisi tahsil etmediği, ihraç edilen mallar ile ilgili olarak 1.200 YTL katma değer vergisi yüklenilmiş olduğu ve bu mükellefin aynı zamanda 20 bin YTL tutarındaki yurt içi satışları ile ilgili 3.400 YTL katma değer vergisi tahsil etmiş olduğu, satılan bu mala ilişkin olarak ödenmiş olan katma değer vergisi tutarının da 1.600 YTL bulunduğunu kabul edelim.. Bu durumda mükellefin ilgili dönem katma değer vergisi beyanı aşağıdaki gibi olacaktır;
Tahsil edilen katma değer vergisi........................................3.400 YTL
İndirilecek Katma değer vergisi...........................................2.800 YTL
Dahilde satılan mallara ait K.D.V..............1.600 YTL
İhraç edilen mala ait yüklenilen KDV.......1.200 YTL
Ödenecek katma değer vergisi................................................600 YTL
Örneğimizde mükellef ihraç edilen mala ilişkin yüklenmiş olduğu tüm katma değer vergisini indirim konusu yapmış olduğu gibi 600 YTL de ödenmesi gereken katma değer vergisi çıkmıştır. Bu nedenle iade edilecek KDV bulunmamaktadır.
Üçüncü olarak, dahili ticaret ve ihracat işi ile uğraşmakta olan mükellefin Temmuz döneminde vergiye tabi işlemlerinin aşağıdaki gibi olduğunu kabul edelim.
Dahilde yapılan satışlar dolayısıyla tahsil edilen katma değer vergisi tutarı 14.500 YTL dir. Bu dönemde yapılan alışlar dolayısıyla ödenen toplam katma değer vergisi tutarı ise 48.000 YTL dir. Yapılan ihracat tutarı 64.000 YTL olup ihraç edilen mallara ilişkin olarak bu malların alımı sırasında yüklenilmiş bulunan katma değer vergisi toplamı 15.000 lira olup, 48.000.000 liranın içinde bulunmaktadır. Diğer taraftan mükellef kurumun önceki dönemden gelen 3.400 YTL “sonraki döneme devreden” indirilecek katma değer vergisi bulunmaktadır. Bu durumda mükellefin katma değer vergisi beyanı;
Hesaplanan katma değer vergisi...........................................14.500 YTL
İndirilecek katma değer vergisi............................................51.400 YTL
Dahilde satılan mallara ait K.D.V............33.000 YTL
İhraç edilen mallara ait K.D.V.................15.000 YTL
Önceki dönemden devir K.D.V..................3.400 YTL
Sonraki Döneme Devreden katma değer vergisi..................21.900 YTL
İade alınacak katma değer vergisi.........................................15.000 YTL
Olmaktadır.
Bu örnekte mükellefin yüklenmiş bulunduğu ve indirmesi gereken toplam katma değer vergisi tutarı 51.400 YTL lira olup, dönem içinde dahili satışlardan 14.500 YTL katma değer vergisi tahsil edilmiş olduğundan, indirim sonucunda kalan ve indirilmesi gerektiği halde indirilemeyen tutar (51.400.000–14.500.000=)36.900.000 lira bulunmaktadır. Ancak bu tutarın 15.000 YTL tutarındaki kısmı ihraç edilen mallara ait bulunduğundan ve 32’nci madde gereğince ihraç edilen mallara ilişkin olup, indirilemeyen katma değer vergisi iadeye konu edileceğinden, sonraki döneme devredilmesi gereken katma değer vergisi tutarı (36.900-15.000=) 21.900 YTL olmaktadır.
