KDV Sosyal amaç taşıyan istisnalar
a) Katma Değer Vergisi Kanununun 17/2’nci maddesi uyarınca, yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastahane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası, organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, zooloji ve botanik bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve huzur evleri, parasız fukara aşevleri, düşkün evleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri, örneğin İstanbul Belediyesinin işletmiş olduğu hastahanede yapılan hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmamaktadır.
Bir önceki kısımda sayılan kuruluşlardan üniversitelerin işlettiği hastahane hizmetleri de vergiye tabi olmamakla birlikte sayılan kuruluşların dışında özel bir şahıs veya şirket tarafından işletilen hastahane hizmetleri ise vergiye tabi bulunmaktadır.
b) -5580 sayılı Kanun hükümlerine tabi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin, üniversite ve yüksek okullarda ise % 50’sini aşmamak üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri,
-Kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları ,
-Bir önceki kısımda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları,
-Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi
katma değer vergisinden istisna bulunmaktadır.
Türkiye’de çöp kamyonu üretim ve ticareti ile uğraşan bir firmanın İstanbul Belediyesine bedelsiz olarak bir çöp kamyonu vermesi durumunda yapılan teslim katma değer vergisine tabi olmayacaktır. Burada önemli olan husus, teslimi kimin yaptığı değil kime yapılmış olduğudur. Bu anlamda ticari amaçla özel bir kişi yada kurum tarafından işletilen hastaneye yapılan teslimler katma değer vergisi istisnasından yararlanamamaktadır. Diğer yandan teslimin bedelsiz olarak yapılması gerekmektedir. Bedelli olarak yapılan mal ve hizmet teslimleri istisnadan yararlanamaz. Örneğin bir sanatoryumun bedel karşılığı almış olduğu bir hizmet arabası katma değer vergisine tabi olmaktadır.
c)Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, bir önceki kısımda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisinden istisnadır.
Bu bölümde söz konusu edilen istisnaya konu teslim ve hizmetler yabancı devletlerin Türkiye’deki konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardımlaşma kurumlarına yapılacak olan teslim ve hizmetlerdir.
d)2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu çerçevesinde tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmeden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması karşılığında yapılan teslim ve hizmetler vergiden istisna kılınmıştır.
Söz konusu istisna hükmünün uygulanması ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi Maliye Bakanlığının yetkisine bırakılmış bulunmaktadır.
e)Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kanunla kendilerine verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun olarak ruhsat izin, onay ve benzeri hizmetleri ve bu hizmetlerle ilgili olarak kullanılacak basılı kağıtların teslimi katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Bu istisnanın uygulanabilmesi için ruhsat, izin onay gibi hizmetlerin bu kuruluşlar tarafından yürütülmesi görev ve yetkisinin kanunla verilmiş olması gereğidir. Bu şartlara uygun olsa dahi motorlu taşıtlar plaka tescil işlemleri madde hükmü ile istisna kapsamı dışında tutulmuştur.
Diğer taraftan istisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgari tutarlarını ve istisnanın usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
a) Katma Değer Vergisi Kanununun 17/2’nci maddesi uyarınca, yukarıda sayılan kurum ve kuruluşların hastahane, nekahathane, klinik, dispanser, prevantoryum, sanatoryum, kan bankası, organ nakline mahsus bankalar, anıtlar, zooloji ve botanik bahçeleri, parklar ile veteriner, bakteriyoloji, seroloji ve distofajin laboratuarları gibi kuruluşlar, öğrenci veya yetiştirme yurtları, yaşlı ve sakat bakım ve huzur evleri, parasız fukara aşevleri, düşkün evleri ve yetimhaneleri işletmek veya yönetmek suretiyle kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri, örneğin İstanbul Belediyesinin işletmiş olduğu hastahanede yapılan hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmamaktadır.
Bir önceki kısımda sayılan kuruluşlardan üniversitelerin işlettiği hastahane hizmetleri de vergiye tabi olmamakla birlikte sayılan kuruluşların dışında özel bir şahıs veya şirket tarafından işletilen hastahane hizmetleri ise vergiye tabi bulunmaktadır.
b) -5580 sayılı Kanun hükümlerine tabi özel okullar tarafından ilgili dönemdeki kapasitelerinin, üniversite ve yüksek okullarda ise % 50’sini aşmamak üzere verilen bedelsiz eğitim ve öğretim hizmetleri,
-Kanunların gösterdiği gerek üzerine bedelsiz olarak yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları ,
-Bir önceki kısımda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları,
-Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin teslimi
katma değer vergisinden istisna bulunmaktadır.
Türkiye’de çöp kamyonu üretim ve ticareti ile uğraşan bir firmanın İstanbul Belediyesine bedelsiz olarak bir çöp kamyonu vermesi durumunda yapılan teslim katma değer vergisine tabi olmayacaktır. Burada önemli olan husus, teslimi kimin yaptığı değil kime yapılmış olduğudur. Bu anlamda ticari amaçla özel bir kişi yada kurum tarafından işletilen hastaneye yapılan teslimler katma değer vergisi istisnasından yararlanamamaktadır. Diğer yandan teslimin bedelsiz olarak yapılması gerekmektedir. Bedelli olarak yapılan mal ve hizmet teslimleri istisnadan yararlanamaz. Örneğin bir sanatoryumun bedel karşılığı almış olduğu bir hizmet arabası katma değer vergisine tabi olmaktadır.
c)Yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumlarına, bir önceki kısımda sayılan kurum ve kuruluşlara bedelsiz olarak yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisinden istisnadır.
Bu bölümde söz konusu edilen istisnaya konu teslim ve hizmetler yabancı devletlerin Türkiye’deki konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardımlaşma kurumlarına yapılacak olan teslim ve hizmetlerdir.
d)2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu çerçevesinde tescilli taşınmaz kültür varlıklarının rölöve, restorasyon restitüsyon projelerine münhasır olmak üzere, bu projelendirmeden yararlananlara verilen mimarlık hizmetleri ile projelerin uygulanması karşılığında yapılan teslim ve hizmetler vergiden istisna kılınmıştır.
Söz konusu istisna hükmünün uygulanması ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi Maliye Bakanlığının yetkisine bırakılmış bulunmaktadır.
e)Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kanunla kendilerine verilen görev gereği ve kuruluş amaçlarına uygun olarak ruhsat izin, onay ve benzeri hizmetleri ve bu hizmetlerle ilgili olarak kullanılacak basılı kağıtların teslimi katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Bu istisnanın uygulanabilmesi için ruhsat, izin onay gibi hizmetlerin bu kuruluşlar tarafından yürütülmesi görev ve yetkisinin kanunla verilmiş olması gereğidir. Bu şartlara uygun olsa dahi motorlu taşıtlar plaka tescil işlemleri madde hükmü ile istisna kapsamı dışında tutulmuştur.
Diğer taraftan istisna kapsamına girecek mal ve hizmetler ile bunların asgari tutarlarını ve istisnanın usul ve esaslarını belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.
