Dilek Çiftçi Yeşiltuna
Kentleşme süreci ve kuşaklar arası mesleksel hareketlilik
Toplumların değişme süreci içinde belli bir aşamanın ürünü olarak ortaya çıkan 'kent olgusu/ bir yerleşen ve yaşam biçimini içermektedir. Bir toplum tipi olarak da ifade edebileceğimiz kentli sayısının ve kentlerde yaşayan nüfusun artması çok bsa bir'tanım olarak kentleşme olmaktadır. Kentleşme, son iki yüzyılın en önemli olgularından biri olmakla birlikte sanayileşmiş ülkelerde özellikle 19. yy. da en yoğun ve hızlı dönemini yaşamıştır.
Kentleşme, hareketi bir toplumun ekonomik ve toplumsal yapısının ürünü olarak ortaya çıkmaktadır: Bu nedenle kentleşme, toplum yapısında artan örgütleşme, işbölümü ve uzmanlaşma yaratan, insanların davranış ve ilişkilerinde kentlere özgü değişiklikleri ortaya çıkartan bir nüfus'* birikimi süreci olarak tanımlanabileceği gibi, ekonomik temelde tarımsal üretimden daha ileri bir üretim düzeyine- geçiş olarak da tanımlanabilmektedir.
Kentleşme, toplumun ekonomik ve sosyal yapısının bir ürünü olduğu için, farklı gelişmişlik, düzeyinde bulunan toplum yapılanda ortaya çıkan kentleşme hareketi de farklı özelliklere sahip olmuştur ve olmaktadır^ .
Bu temelde düşük yaşam ve üretim düzeyleri, hızla artan nüfus, işsizlik, tarımsal üretimde ve önemli ihracat ürünlerinde bağımlılık, zayıf ve bağımlı uluslararası ilişkiler v.b. genel özelliklere; sahip azgelişmiş ülkeler ılcj gelişmiş ülkeler arasında kesin bir ayrım bulunmaktadır.2 belişmiş ülkelerdeki kentleşmenin sanayileşme ile bağıntısı ve ilişkisi, az gelişmiş ülkelerdeki kentleşmenin sanayileşme ile bağına ve ilişkisinden çok daha yoğun olmaktadır. Bir başka ifade ile, gelişmiş ülkelerde kentleşme hareketi. sanayileşmenin bir işlevi, bir türevi olarak: düşünülebilirken, azgelişmiş ülkelerde böylesi bir bağına bulunamamaktadır.2 Bu bağlamda azgelişmiş.ya da gelişmekte olan ülkelerin kentleşmelerinin genel Özelliklerini kısaca şu şekilde sıralamak mümkündür.
-Kentleşmenin, demografik, bir süreç olarak sanayilemiş ülkelere oranla, hızla artan hiç olmazsa azalmayan bir yol izlemesi.
-Büyük ve çok büyük kentlerin orta büyüklükteki ve küçük kentlere oranla daha hızlı büyümesi.
-Kentleşme hareketlerinin kimi coğrafi bölgelerdeki kentlere yönelmiş olması nedeniyle, bölgelerin kentleşme oranının düşük düzeyde kalması.
Kentleşen nüfusun kent ve kamu hizmetleri gereksinmelerinin karşılanmasında yetersizliklerin baş göstermesi.
Kentleşme süreci ve kuşaklar arası mesleksel hareketlilik
Toplumların değişme süreci içinde belli bir aşamanın ürünü olarak ortaya çıkan 'kent olgusu/ bir yerleşen ve yaşam biçimini içermektedir. Bir toplum tipi olarak da ifade edebileceğimiz kentli sayısının ve kentlerde yaşayan nüfusun artması çok bsa bir'tanım olarak kentleşme olmaktadır. Kentleşme, son iki yüzyılın en önemli olgularından biri olmakla birlikte sanayileşmiş ülkelerde özellikle 19. yy. da en yoğun ve hızlı dönemini yaşamıştır.
Kentleşme, hareketi bir toplumun ekonomik ve toplumsal yapısının ürünü olarak ortaya çıkmaktadır: Bu nedenle kentleşme, toplum yapısında artan örgütleşme, işbölümü ve uzmanlaşma yaratan, insanların davranış ve ilişkilerinde kentlere özgü değişiklikleri ortaya çıkartan bir nüfus'* birikimi süreci olarak tanımlanabileceği gibi, ekonomik temelde tarımsal üretimden daha ileri bir üretim düzeyine- geçiş olarak da tanımlanabilmektedir.
Kentleşme, toplumun ekonomik ve sosyal yapısının bir ürünü olduğu için, farklı gelişmişlik, düzeyinde bulunan toplum yapılanda ortaya çıkan kentleşme hareketi de farklı özelliklere sahip olmuştur ve olmaktadır^ .
Bu temelde düşük yaşam ve üretim düzeyleri, hızla artan nüfus, işsizlik, tarımsal üretimde ve önemli ihracat ürünlerinde bağımlılık, zayıf ve bağımlı uluslararası ilişkiler v.b. genel özelliklere; sahip azgelişmiş ülkeler ılcj gelişmiş ülkeler arasında kesin bir ayrım bulunmaktadır.2 belişmiş ülkelerdeki kentleşmenin sanayileşme ile bağıntısı ve ilişkisi, az gelişmiş ülkelerdeki kentleşmenin sanayileşme ile bağına ve ilişkisinden çok daha yoğun olmaktadır. Bir başka ifade ile, gelişmiş ülkelerde kentleşme hareketi. sanayileşmenin bir işlevi, bir türevi olarak: düşünülebilirken, azgelişmiş ülkelerde böylesi bir bağına bulunamamaktadır.2 Bu bağlamda azgelişmiş.ya da gelişmekte olan ülkelerin kentleşmelerinin genel Özelliklerini kısaca şu şekilde sıralamak mümkündür.
-Kentleşmenin, demografik, bir süreç olarak sanayilemiş ülkelere oranla, hızla artan hiç olmazsa azalmayan bir yol izlemesi.
-Büyük ve çok büyük kentlerin orta büyüklükteki ve küçük kentlere oranla daha hızlı büyümesi.
-Kentleşme hareketlerinin kimi coğrafi bölgelerdeki kentlere yönelmiş olması nedeniyle, bölgelerin kentleşme oranının düşük düzeyde kalması.
Kentleşen nüfusun kent ve kamu hizmetleri gereksinmelerinin karşılanmasında yetersizliklerin baş göstermesi.
