Özcan Köknel'in Ruh Sağlığı kitabından
KISA SÜRELİ ANNE YOKSUNLUĞU
1950yılında, Spitz, doğumdan 6-8 ay sonra, annelerinden ayrılan çocuklann birdenbire depresyona benzer ruhsal bozukluk gösterdiklerini saptamış, bütün tepkilerini, dinmek, durmak bilmez ağlama nöbetleriyle ortaya koyduklarını yazmıştır. Bu tablo konuşmaya, yemeye, içmeye karşı çıkmakla başlar. 2-3 hafta sonra durgunluk, isteksizlik, kilo kaybı, bulantı, kusma ve ishal belirtilerinin de yer aldığı depresyon dönemine dönüşür. 2-3 ay içinde çocuğun bütün duygusal yaşantısı donuklaşır, küntleşir. Çocuk, insanlara, canlı ve cansız varlıklara karşı ilgisiz kalır, içine kapanır, dış dünya ile bağlantısını keser. Bu dönem içinde çocuğun annesinden ya da anne yerini tutan birinden ilgi ve sevgi görmesi iyileşmeyi kolaylaştmr. içine kapanışın 3-6 e sürmesi, geriye dönüşü olmayan, uzayan, derinleşen ağır depresyon tablolanna yol açar. Giderek yuva hastalığı olarak tanımlanan tablo ortaya çıkar.
Tanı: Kısa süreli anne yoksunluğu belirtilen, bulguları 18 yaşından önce başlayan, başka ruhsal bozukluk ve hastalıkla açıklanamayan, en az bir ay süren geçmişinde, anneden, aileden, evden ayrılma öyküsü olan çocuklarda, gençlerde sık görülür.
Anneden, aileden, evden, ilgi ve sevgi duyduğu bağlandığı kişilerden ayrılma ya da ayrılma endişesi, onları yitirme korkusu, aşırı kaygı, korku, sıkıntı, tedirginlik yaratır.
Tek başına kalma, bağlandığı kişiler olmadan, evde ya da başka bir ortamda, onlardan uzakta bulunma korkusu, çocuğun, gencin okula ya da başka bir yere gitmesini engeller. Onun toplumsal uyumunu bozar.
Çocuğun gencin bağlandığı insanlardan ayrılma endişesi yineleyici biçimde uyku bozukluklarına karabasanlara, baş ağrılarına, iştah azalmasına, kilo kaybına, bulantı ve kusmaya, bitkinlik, halsizlik ve yorgunluğa neden olur.
UZUN SÜRELİ ANNE YOKSUNLUĞU
Uzun süreli anne yoksunluğu ilk yaşlarda annelerinden lerinden, evlerinden ayrılan, değişik nedenlerle, uzun süre kalarının yanında, yetiştirme yurtlarında, hastanelerde katar, çocuklarda görülür. Bu tablonun nedeni uzun süre anne ya ^ anne yerine ilgi ve sevgi veren insanlardan yoksunluktur.
Tanı: Uzun süreli anne yoksunluğu olan çocuklarda, en belirgin ve temel belirti yalancı zekâ geriliğidir. 4-5 yaşma kadar zekâ geriliği izlenimi veren çocuklar, yeniden anneye ya da anne yerine ilgi ve sevgi veren insanlara, olumlu aile ortamına kavuşurlarsa zekânın gelişmesi normale dönüşebilir. 4-5 yaşından sonra yalancı zekâ geriliği kalıcı olabilir.
Çocukların bedensel gelişmeleri, yavaş ve yetersiz olup, boyları kiloları yaşlarının altındadır. Beslenme ve bakım yönünden sorun olmamasına karşın, beslenme bozuklukları, bu bozukluklara bağlı bedensel hastalıklar, sakatlıklar, hatta ölümler olabilir.
Çocukların iletilere, uyaranlara cevabı geç, güç olup, başkalarıyla, insanlarla, canlı ve cansız varlıklarla bağlantı, kurmaları, iletişimleri çok zor hatta olanaksızdır. Dış dünyaya kapanan çocuklarda, oturdukları yerde arkaya-öne, sağa- sola sallanma, baş sallama, parmak emme gibi başmakale yineleyen hareketler, taşkınlık, vurup kırma sık yorulur.
KISA SÜRELİ ANNE YOKSUNLUĞU
1950yılında, Spitz, doğumdan 6-8 ay sonra, annelerinden ayrılan çocuklann birdenbire depresyona benzer ruhsal bozukluk gösterdiklerini saptamış, bütün tepkilerini, dinmek, durmak bilmez ağlama nöbetleriyle ortaya koyduklarını yazmıştır. Bu tablo konuşmaya, yemeye, içmeye karşı çıkmakla başlar. 2-3 hafta sonra durgunluk, isteksizlik, kilo kaybı, bulantı, kusma ve ishal belirtilerinin de yer aldığı depresyon dönemine dönüşür. 2-3 ay içinde çocuğun bütün duygusal yaşantısı donuklaşır, küntleşir. Çocuk, insanlara, canlı ve cansız varlıklara karşı ilgisiz kalır, içine kapanır, dış dünya ile bağlantısını keser. Bu dönem içinde çocuğun annesinden ya da anne yerini tutan birinden ilgi ve sevgi görmesi iyileşmeyi kolaylaştmr. içine kapanışın 3-6 e sürmesi, geriye dönüşü olmayan, uzayan, derinleşen ağır depresyon tablolanna yol açar. Giderek yuva hastalığı olarak tanımlanan tablo ortaya çıkar.
Tanı: Kısa süreli anne yoksunluğu belirtilen, bulguları 18 yaşından önce başlayan, başka ruhsal bozukluk ve hastalıkla açıklanamayan, en az bir ay süren geçmişinde, anneden, aileden, evden ayrılma öyküsü olan çocuklarda, gençlerde sık görülür.
Anneden, aileden, evden, ilgi ve sevgi duyduğu bağlandığı kişilerden ayrılma ya da ayrılma endişesi, onları yitirme korkusu, aşırı kaygı, korku, sıkıntı, tedirginlik yaratır.
Tek başına kalma, bağlandığı kişiler olmadan, evde ya da başka bir ortamda, onlardan uzakta bulunma korkusu, çocuğun, gencin okula ya da başka bir yere gitmesini engeller. Onun toplumsal uyumunu bozar.
Çocuğun gencin bağlandığı insanlardan ayrılma endişesi yineleyici biçimde uyku bozukluklarına karabasanlara, baş ağrılarına, iştah azalmasına, kilo kaybına, bulantı ve kusmaya, bitkinlik, halsizlik ve yorgunluğa neden olur.
UZUN SÜRELİ ANNE YOKSUNLUĞU
Uzun süreli anne yoksunluğu ilk yaşlarda annelerinden lerinden, evlerinden ayrılan, değişik nedenlerle, uzun süre kalarının yanında, yetiştirme yurtlarında, hastanelerde katar, çocuklarda görülür. Bu tablonun nedeni uzun süre anne ya ^ anne yerine ilgi ve sevgi veren insanlardan yoksunluktur.
Tanı: Uzun süreli anne yoksunluğu olan çocuklarda, en belirgin ve temel belirti yalancı zekâ geriliğidir. 4-5 yaşma kadar zekâ geriliği izlenimi veren çocuklar, yeniden anneye ya da anne yerine ilgi ve sevgi veren insanlara, olumlu aile ortamına kavuşurlarsa zekânın gelişmesi normale dönüşebilir. 4-5 yaşından sonra yalancı zekâ geriliği kalıcı olabilir.
Çocukların bedensel gelişmeleri, yavaş ve yetersiz olup, boyları kiloları yaşlarının altındadır. Beslenme ve bakım yönünden sorun olmamasına karşın, beslenme bozuklukları, bu bozukluklara bağlı bedensel hastalıklar, sakatlıklar, hatta ölümler olabilir.
Çocukların iletilere, uyaranlara cevabı geç, güç olup, başkalarıyla, insanlarla, canlı ve cansız varlıklarla bağlantı, kurmaları, iletişimleri çok zor hatta olanaksızdır. Dış dünyaya kapanan çocuklarda, oturdukları yerde arkaya-öne, sağa- sola sallanma, baş sallama, parmak emme gibi başmakale yineleyen hareketler, taşkınlık, vurup kırma sık yorulur.
