Kordon Kanı Nedir?

Çağlayağmur

👪
Süper Moderatör
Kordon kanı bebeğin doğumundan sonra göbek kordonunda ve plasentada kalan kandır. Hamilelik süresince, oksijen ve gerekli besinler anne kanından bebeğin kanına geçer. Anne ile bebek arasındaki bu transfer plasenta ve göbek kordonu ile gerçekleşir. Göbek kordonu ve plasentada bulunan kan, yüksek miktarda kök hücre içerdiği için değerlidir. Kök hücreler vücutta bulunan birçok hücreye dönüşebilirler. Lösemi ve benzeri hastalıkların tedavisini gören hastalarda kök hücrelerle transplant yapılması gerekir. Araştırmalar kordon kanı kök hücrelerinin nakillerde başarı ile kullanılabildiğini göstermiştir.

-Kordon Kanı neden bu kadar önemli ?

Kanda çok az sayıda bulunan ve kemik iliğinden alınması zahmetli bir işlem gerektiren kök hücreler kordon kanında daha çok sayıda bulunmaktadır. Kordon kanı kök hücrelerinin çoğalma potansiyelinin diğer kök hücre kaynaklarından daha fazla olduğu araştırmalar sonucunda gösterilmiştir. Bilim adamları, kordon kanının geleceğin nakilleri için çok kıymetli bir kaynak olacağı konusunda hemfikirdir.

-Kordon Kanı neden saklanmalı ?

Kök hücre nakillerinde doku uyumu büyük önem taşır. Birçok acil tedavi gerektiren hastada doku grubu uygun verici kök hücresi bulunamamaktadır. Kordon kanı kök hücresi bebeğin kendi kanıdır, bu nedenle uyum sorunu yoktur, ayrıca aile bireylerine de doku uyumu olasılığı yüksektir.

-Kordon kanı ne kadar saklanabilir ?

Kordon kanı dondurulduktan sonra - 190oC derecede sıvılaştırılmış azot içinde saklanır (Evlerdeki derin dondurucular - 18oC derecede çalışır) . Dünyadaki tecrübeler kordon kanı saklama açısından 21 yıla ulaşmıştır. Genkord kök hücreleri kordon kanından ayrıştırarak saklar. Ayrıştırılmış dondurulmuş hücrelerin çözülmesinde canlılık oranı çok yüksektir. Türkiye'de şimdilik öngörülen saklama süresi 15 yıldır.

-Doku Uyumu ne demektir?

Vücuttaki hücrelerin tamama yakını bağışıklık sistemi tarafından tanınan "kimlik kodu" taşırlar. Bu kodların yarısı anne ve babadan HLA (Human Leucocyte Antigen - İnsan Lökosit Antijen'i) adı verilen genler aracılığı ile kalıtsal olarak geçer. Kök hücre transplantında nakledilen hücrelerin HLA tipinin kullanılacak kişinin HLA tipine çok yakın olması gerekir. HLA tiplerinin birbirine çok yakın olması halinde doku uyumundan bahsedilebilir.

-Kemik iliği yerine neden Kordon kanı ?

1. Kemik iliği alınması ameliyathane şartlarında cerrahi yöntemlerle yapılır. Kemik iliği veren kişi açısından oldukça acı verici ve zaman alıcıdır, ayrıca maliyeti çok yüksek olmaktadır.
2. Hastayla doku uyumu gösteren verici bulma şansı milyonda birdir. Etnik kökenlerin değişiklik göstermesi halinde bu olasılık daha da azalmaktadır.
3. Kordon kanı kök hücrelerinin tedavide başarı oranı kemik iliğine göre çok daha yüksektir. Hastaların hastanede kalma süreleri kısalmakta ve GVHD (Graft Versus Host Disease) adı verilen nakil dokusunu reddetme olasılığı azalmaktadır .

Kordon kanı ile ilgili bilgiler kimlere veriliyor ?

Alınan kordon kanı ile ilgili genetik dahil tüm bilgiler, ilgili kurumda dışarıya internet ve modem bağlantısı olmayan kapalı devre bilgisayar sisteminde tutulur ve bu bilgiler gerekli laboratuar personeli haricinde kimse tarafından görülemez. Saklanan kordon kanı kök hücreleri kurumuza geldiği andan itibaren bar kod sistemi ile kodlanır ve bilgileri sadece bilgisayarda kayıtlı tutulur. .

-Kordon kanı nasıl alınır ?

Doğumun hemen sonrasında, göbek kordonu klemplendikten sonra, kordonun anne tarafında kalan kısmının klempe yakın bölgesinden, klempin 5 – 10 cm üzerinden damara kitteki kan alma torbasının iğnesi ile girilir, torba aşağı sarkıtılarak zaten vakumlu olan torbaya kanın yerçekimi ile toplanması sağlanır. Torbanın içine hava girmemesi için hat kit içinde sağlanan klempler ile klemplenir. Kan toplandıktan sonra torba çalkalanarak kan ile antikoagülan maddenin karışması sağlanır.

-Ne kadar kan alınır ?

Kordondan alınan kan miktarı ortalama 80 cc kadardır. Alınan kan, bebek göbek kordonundan ayrıldıktan sonra anne ve bebekle ilişkisi kalmayan plasentaya bağlı göbek kordonundan alınmaktadır. Bu kısım normal koşullarda doğum sonrasında atılmaktadır, bu nedenle anneye veya bebeğe hiçbir olumsuz etkisi yoktur.

-Kan alımı uzmanlık gerektirir mi ?

Göbek kordonu kanı alımı kolay bir işlemdir, doğumu yapan doktorunuz veya ebeniz kordon kanınızı alabilir. Kordon kanının alınması işlemi için Genkord hekiminizle görüşerek gerekirse teknik destek sağlar, ilgili personele eğitim verilmesini sağlar. Plasentanın doğum sonrasında anne ve bebekle ilişkisi kalmadığı için anne ve bebeğe hiçbir olumsuz etkisi yoktur.

-Göbek kordonu kullanımı ne kadar yaygın ?

Göbek kordonu kanı kök hücreleri ilk defa 1988 yılında Fransa'da Fanconi anemisi bulunan bir hastaya başarılı nakil ile başladı. 2003 yılı sonu itibarı ile sadece Netcord bünyesinde bulunan kordon kanı sayısı 74 bine ulaşmıştır ve bu kanlardan yaklaşık 2500 adedi nakillerde kullanılmıştır.
Kordon kanı ile tedavi edilebilen hastalıklarda başarı oranı arttıkça, diğer kullanım alanlarında çalışmalar hızlı bir şekilde artmaktadır. Her yıl kordon kanı konusunda milyonlarca dolarlık araştırma yapılmaktadır. Kordon kanı ile başarılı tedavi edilebilen hastalıklar buzdağının görünen kısmıdır. Çalışmalar çok yakın gelecekte, tedavisi şimdilik mümkün olmayan birçok hastalığın kordon kanı kök hücreleri ile tedavi edilebileceğine dair umut verici çalışmalar yayınlanmaktadır.
 
Geri
Top