Kozmoloji bilimi (Evren Bilim) hakkında kısaca bilgiler
Kozmoloji, evrenin yapısını, gezegenlerin hareketlerini ve özelliklerini inceleyen bilim dalıdır. Diğer adı Evrenbilimdir. Kozmogoni, Sufi Kozmolojisi ve Eskatoloji gibi birçok alt dalı vardır. Kozmoloji nedir ve neleri inceler?Her bilimsel alanda olduğu gibi kozmolojide de birçok farklı araştırma yöntemi bulunmaktadır. Örneğin ''fiziksel kozmoloji'' evrende bulunan karbonları, gazları ve diğer maddeleri inceler. Bu görüşe göre evrenin özü maddedir. ''Dini kozmoloji'' ise inanç ve sezgi temellidir. Bu kozmoloji türünde evren ''maddi'' değil ''metafizik'' açıdan ele alınır. Materyalizm ve Pozitivizm gibi felsefi akımlarda kainat, matematik ve geometri gibi pozitif bilimlerle değerlendirilir. İdealizm ve Yeni Platonculuk akımlarına bağlı filozoflar ise kitaplarında ''Evrenin yaradılış amacı nedir?'' sorusuna yanıt aramıştır.
Kozmoloji Nedir?
Kozmoloji, evreni farklı açılardan ele alan ve inceleyen bir disiplindir. Tarih boyunca birçok kozmoloji türü ortaya çıkmış ve her biri kainatı farklı yönleriyle incelemiştir. Bununla birlikte filozoflar ve din alimleri de bu alanda görüşlerini bildirmiş ve birçok kitap kaleme almıştır.Birçok Divan şairi ve mutasavvıf da kozmoloji bilimiyle ilgilendi ve bu alanda çeşitli eserler yazdı. Bu eserlerin en ünlülerinden biri Marifetname'dir. Erzurumlu Hakkı Bey tarafından kaleme alınan ve 1836 yılında yayımlanan Marifetname, 3 ciltten oluşan bir ansiklopedidir. İlk cildinde yıldızların uzaklıkları ve büyüklükleri anlatılmaktadır. İkinci cildinde ise Güneş'in ve Mars'ın yapısal özellikleri hakkında bilgi verilir.
İbn-i Arabi ve İbn Rüşd de gibi İslam filozoflarının da kozmoloji ile ilgili birçok kitabı bulunmaktadır. Antik Yunan'da ise evrenin yapısıyla ile ilgilenen ilk filozoflardan biri Aristoteles'tir. Platon'un öğrencisi olan Aristoteles Gökyüzü adı eserinde dünyanın küre biçiminde olduğunu yazmıştır. Aynı zamanda evrenin sonlu olduğunu ilk ifade eden filozoflardan biridir.
Kozmoloji Neyi İnceler?
Astronomi adıyla da bilinen Kozmoloji, bilimlerin en kapsamlısı olarak tanımlanmaktadır. Evrende olup biten her şey, bu bilim türünün araştırma alanı içerisinde yer alır. Örneğin ''Sufi Kozmolojisi'' insanın evrendeki rolü ve görevleriyle ilgilenir. Din ile doğrudan bağlantılı olan Eskatoloji kelimesi ''Mesih'', ''Ahir'' ve ''Ahiret'' anlamına gelir. Hristiyanlığın bir parçası olan Eskatoloji biliminde, evrenin sonu ''kıyamet'' olarak tanımlanır. Aynı kavram İslam dini ve felsefesinde de mevcuttur.Materyalist kozmoloji ise, maddenin ezeli olduğuna inanan düşünürlerin yer aldığı bir disiplindir. Bu görüşteki filozoflar Tanrı, kıyamet, cennet ve cehennem gibi kavramların soyut ve geçersiz olduğu fikrini savunur. Onlara göre evrenin temeli maddedir ve sadece ''nesneler dünyası'' gerçektir.
Kozmogoni ise ''Evren Doğum'' anlamına gelir. Kainatın hangi aşamalardan geçerek oluştuğunu inceler.
Kozmoloji Bilimi (Evren Bilim) Hakkında Bilgiler
Dünya'nın küre biçiminde olduğu Antik Yunan'dan beri ifade edilse de bunu bilimsel olarak ispatlayan ilk bilim insanı Galileo Galilei'dir. ''Astronominin babası'' olarak tanımlanan İtalyan fizikçi, teleskoplarla yaptığı gözlemler sonucu dünyanın geoit olduğunu ve hem Güneş'in hem de kendi etrafında olduğunu ispatlamıştır. 16. yüzyılda ''dünyanın evrenin merkezinde olduğu'' yanılgısını ortadan kaldıran Galileo, modern astronominin gelişmesinde etkili olmuştur. Albert Einstein'ın geliştirdiği Kuantum fiziği ve ''izafiyet teorisi'' de kozmolojinin en önemli buluşları arasında yer alıyor.Özellikle 19. yüzyıldan sonra hem ülkemizde hem de dünya genelinde kozmoloji ile ilgili birçok kitap yazılmıştır. Bu kitaplardan bazıları şunlardır:
- Wolfgang Smith - Kadim Kozmoloji İrfanı
- Peter Coles - Kozmoloji
- Mehmet Bulgen - Kelam Atomculuğu ve Modern Kozmoloji
- Mary Douglas - Doğal Semboller: Kozmoloji Keşifleri
- Caroly Collins Petersen - Evren 101
- Robert Gilmor - Bir Zamanlar Evren
- Nicolaus Copernicus - Gök Cisimlerinin Dönüşleri Üzerine
- Galileo Galilei - İki Yeni Bilim Üzerine Diyaloglar
