Leblebi nohutun kavrulmasıyla üretilen bir çeşit kuru yemiştir. En bilinen türleri beyaz leblebi ve sarı leblebidir. Coğrafi olarak tescillenen ilk leblebi, Çorum leblebisidir. Türkiye'de kent, bu yüzden leblebi ile anılır.
Leblebinin sağlık açısından bir çok faydası vardır.
Çünkü nohut kökenli olduğu için çok faydalaı vitaminler ve mineraller içerir. A,C ve E vitamini içeren leblebi, ayrıca kalsiyum, demir, bakır, potasyum ve yüksek miktarda sodyum içermektedir. Bunun dışında sindirim sistemi için çok faydalı olan diyet lifleri de içermektedir. Leblebinin tek dez avantajı nohutların kavrulması esnasında bazı özelliklerini yitirmesidir. Fakat buna rağmen leblebi sağlık açısındanbir çok faydası vardır.
İlk defa Şeyh Murat Gazi tarafından 1370-1390 yıllarında bulunmuştur. Nohutun ısıtılıp bekletilmesini keşfetmiştir. Evliya Çelebi, 17. yüzyıl leblebinin İstanbul'da yaygın şekilde tüketildiğini ve bu işle uğraşan 100 dükkan ve 400 çalışanın olduğunu belirtmektedir.
Leblebi'nin küçük hikayesi ise şöyle;
Leblebi nohutun işlenmesiyle elde edilen bir kuruyemiş türüdür. Nohutun günlerce uğraşı sonucu terbiyesi ile, özel fırınlarda kavrulmasıyla elde edilir. Bu işlem şu aşamalardan geçer: Nohut 3 ayrı günde 3 kez tavlama işlemine yani ısıtılma işlemine tabi tutulur. 3. tavlamadan sonra bir alana serilerek dinlenmeye bırakılır. Bu yaklaşık 15 günlük bir süreyi kapsar. Leblebi yapılacağı günün akşamı ıslatılarak kabarması sağlanır. Ertesi gün leblebi yapılacağı tavada önce ısıtılır, sonra "mafrak" denilen aletle hafifçe bastırılarak kabuklarının çıkarılması sağlanır. Bu işlem sırasında nohutların bir kısmı ikiye bölünür. Bu ikiye ayrılanlar elekle bütünlerden ayrılır.
Bölünenlere "kırık leblebi" de denir. Bunlardan daha çok leblebi unu yapmak için yararlanılır. Bütün olan leblebiler değişik şekillerde satışa sunulur. Bir kez daha kavrulma işlemine tabi tutulmaları sonrasında sarı üstüne siyah benekli görünüm kazanır. Buna "çifte kavrulmuş leblebi" denir. Ayrıca çikolatalı leblebi, beyaz leblebi, karanfilli leblebi, biberli leblebi, şekerli leblebi ve sakız leblebi gibi 40 civarı değişik türleri mevcuttur. Raf ömrü uzun olsa da taze tüketilmesi daha makbuldür. Taze leblebinin iki parmak arasında sıkıldığında un gibi ufalanması gerekir.
Türkiye'de yalnızca 3 yerleşim yerinde üretilen leblebiler tescillenmiştir. Bunlar 2002 yılın Çorum, 2003 yılında Tavşanlı ve 2009 yılında Serinhisar leblebileridir.
Leblebi üretimde kırmızı ve iri nohutlar kullanılır.(Kaynak:Vikipedi.)
Leblebi kalp ve böbrek sağlığından, cilt ve saç sağlığına kadar çok geniş bir yelpazade sağılığımıza hizmet etmektedir. İçerdiği zengin miktradaki besinler ayrıca sinir sistemi için çok faydalıdır, uyku problemlerini çözer. Leblebinin sağlık açısından faydalarını şu şekilde sıralamak mümkün;
Lebebinin Cilt ve Saç Sağlığına Faydaları: Leblebi direk olarak cilde uygulanmaz, yalnız elde edildiği nohut lapa halinde veya suyu cilde uygulanabilir. Leblebi kavrulduğu için cilt sağlığına topikal olarak uygulandığında etkili bir sonuç alınamaya bilir. Bu yüzden cilde topikal olarak uygulamalarda nohutu tercih etmenizi öneririz.
Fakat leblebinin içerdiği besinler içerden cilt sağlığını destekleyebilir ve cilt hücrelerini besleyerek kırışıklıkların, yara izlerinin ortadan kalkmasına yardımcı olabilir.
Aynı şekilde içeridği besinler cilt sağlığı kadar saç sağlığı için de önemlidir. Saç köklerini güçlendirerek saçların dökülmesine engel olabilir. Bunun dışında kepek sorununa neden olan unsurların ortadan kalkmasına yardımcı olabilir.
Leblebi Açlığı Giderir: Özellikle rejim yapan kişilerin, leblebi tüketmesi kilo vermeye yardımcı olabilir. Leblebi, kilo vermek isteyenlerin uzun süre tok kalmasına yardımcı olabilir. Bu özelliği ile, leblebi uzun süre yemek yeme isteğini bastırır.
Leblebi Kolesterole Faydalıdır: Günlük olarak 2-3 fincan leblebi kötü kolesterol seviyesini sağlıklı düzeyde tutmaya yardımcı olabilir. Bu özelliği sayesinde leblebi kalp krizi ve felç, inme gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
Leblebinin kalp sağlığını koruyor
Zaten kötü kolesterol seviyesini düzenleyerek kalp sağlığına ciddi anlamda katkıda bulunmaktadır. Ayrıca leblebibin içerdiği çözünür liflerin kalp sağlığına faydalı olduğu bilimsel olarak ıspatlanmıştır.
Leblebi Uyku Düzeni Sağlar: Amino asitler, triptofan ve serotonin açısından zengin olan leblebi, uyku sorunu olan kişiler için faydalıdır. Akşam yatmadan önce bir miktar leblebi tüketimi derin bir uyku çekmenizeyardımcı olabilir.
Leblebi Sinir Sistemi Sağlığını Korur: Leblebinin içerdiği amino asitler, triptofan ve serotonin gibi madde ve diğr bileşenler sinir sistemi sağlığı açısındanda önemlidir. Özellikle stres ve depresyon sorunlarının giderilmesine yardımcı olabilir. Stresten kaynaklanan kötü düşüncelerden alı koyduğuna inanlır. Hafız ve bellek üzerinde olumlu etkileri vardır.
Leblebi Bağışıklık Sistemini Korur: Bağışıklık sistemi için demir çok önemli bir besin kaynağıdır. Leblebi bol miktarda demir ieçrdiği için bağışıklık sistemine önemli katkıda bulunur ve hastalıklarla mukavemetini arttırır.
Kalp Sağlığını Korur: Düzenli leblebi tüketimi kolesterol düzeyini ve trigliseridi düşürür, kötü kolesterolüsağlıklı seviyede tutar. Genel anlamda kalp sağlığını korumaya yardımcı olur, çünkü leblebi omega-3 yağları içirir ve bu yağlar kalp sağlığı için hayati önem taşır.
Enerji Verir
Leblebinin bol miktarda demir içerdiğini yazmaıştık, özellikle hamilelik döneminde anneler için demir önemli bir maddedir. Fakat daha fazla faydalarından yararlanmak için leblebi yerine nohut tüketilmesini öneririz. Çünkü leblebi kavruma esnasında bazı özelliklerini yitirmektedir.
Sağlıklı kemik yapısı ve kemikler için kalsiyum ihtiyacını sağlayabilir.
Ayrıca bol miktarda folik asit içermesi anne sütü için faydalıdır. Folik asit aynı zamanda omurilik tedavilerinde kullanılır yarıca bu asit sinir sistemi sağlığını korur.
Lablebi Diyabeti Kontrol Eder
Leblebi kısmen kan şekeri seviyesini sağlıklı seviyede tutmaya yardımcı olabilir.
Bol mikterde lif içerdiği için besinlerin daha kolay parçalanmasını sağlar ve sindirilmesine yardımcı olur. Leblebi insülin için tavsiye edilmektedir.
Kan Hücrelerini Korur
Leblebinin içerdiği fosfot özellikle kan hücrelerinin sağlığını korumada önemli rol oynar. Bu özelliği sayesinde kan hücresi sayısını artırmaya yardımcı. Ayrıca, hemoglobin artırır ve böbrekten, fazla tuzları temizler.
Leblebinin içerdiği bol miktardaki lifler ve yağ asitleri kolon tarafından emilir ve enerjiye dönüştürülür. Bu da kolon hücrelerinin sağlıklı kalmasını sağlar ve kansere yakalanma riskini azaltmış olur. Bunun dışında leblebinin içeridği lifler sindirim sistemine faydalıdır, bağırsak hareketlerini arttırmaya yardımcı olabilir.
Leblebi Sarılık Hastalığına İyi Gelir
Böbrek sağlığında olduğu gibi, direkt olarak nohutun sarılık hastalığına çok faydalı olduğunu söylemekte fayda var. Fakat nohutun bir türevi olan leblebi de sarılık hastalığı için faydalıdır. Düzenli olarak leblebi tüketimi sarılık hastalığı sorunlarını azaltabilir veya sarılık hastalığına neden olan unsurların ortadan kalkmasına yardımcı olabilir.
Alıntıdır.
