Leylek
Sazlık ve sulak alanları beslenmek amacıyla kullanırken, tarımsal araziler ve sulak alan yakınındaki yerleşim yerleri, çatı, baca, direk ve ağaçlarda yuva yapar.
Yuva malzemesi olarak çöp, dal, toprak ve kağıt kullanır.
Leylekler yaşamak için açık veya yarı açık arazileri tercih ederler ve genellikle insanların yerleşim yerlerinin yakınlarına kurarlar.
En çok binaların çatılarına, bacalarına, ağaçlara, elektrik hattı direklerine, bazen de cami kubbelerine, yıkık duvarlarına, kule tepelerine ve kayaların üzerine yuva yapar.
Çok nadir olarak, bir su birikintisi ortasında bulunan korunaklı küçük bir adacığa yuvalarlar.
Leylekler eskiden yeryüzünün büyük ormanlık alanlarla kaplı olduğu zamanlarda, ormanlık alanların kıyılarında, göl, dere ve vadi yakınları gibi açık alanlarda yaşarlardı.
Alanların azalması ile leylekler konaklayacak açık alanlar aramaya başladılar ve bazen insanların yerleşim yerlerine yakın yalnız bir ağaçta, bazen de çatıların üstünde sap ve sazdan yapılmış, üremek için uygun yuva yerleri keşfettiler.
Yayılışı
Leylek, Avrupa, Asya`nın bir bölümü ve Kuzey Afrika`da yayılış gösterir. Britanya, İskandinavya, Rusya`nın kuzey kısmı dışında tüm Avrupa`da; Türkiye`de, Cezayir ve Tunus`un kuzeyinde, Irak`ın orta bölümünde ve Ermenistan`da da görülür.
Araştırmalar leyleğin Avrupa ülkelerinin çoğunda hızla azaldığını ortaya koymaktadır. Günümüzde Hollanda ve Danimarka gibi oldukça kuzey kesimlerde ve Almanya ile Rusya'dan Asya'ya kadar uzanan topraklarda yaygındır.
İngiltere'de düzensiz bir şekilde rastlanmakta, İsveç'te' ise artık görülmemektedir.
Güneye doğru, İspanya ve Portekiz;, Kuzey Afrika ve güneydoğu Avrupa'da ve hatta daha doğuda üreyen bu leyleğe İtalya'da pek rastlanmaz.
Leyleğin ürediği yerler Orta ve Doğu Avrupa, Batı Avrupa'nın bir kısmı, Balkan Yarımadası, Pireneler, Kuzey Afrika, Anadolu, Ermenistan, Azerbeycan, Doğu Irak ve İran'ı kapsar.
Bunun yanında bazı leylekler de Güney Afrika'da ürer ve orada göç etmeyen küçük bir popülasyon oluşturur.
Ülkemizde Doğu ve Batı Karadeniz kıyı şeridi dışında hemen her yerde ürediği bilinmektedir. Her yıl aynı köy, kasaba ya da sulakalan çevresine üremek için gelir.
Leylek ülkemizde Hacıbaba olarak tanınır, tarım zararlılarını yediği için çiftçi dostudur.
Beslenme
Leylek çok çeşitli hayvan türleriyle beslenebilir. Bunlardan bazıları şunlardır :
Yiyecek bulmak için çayırlar, sığ su birikintileri, lagünler, göl ve akarsu kenarlarına ihtiyaç duyarlar.
O yıl kurak geçse de, bu alanlar bütün yıl boyunca besin barındırır.
Yazın kurak geçtiği zamanlarda daha çok tarım arazilerinde beslenirler.
Saban sürme, hasat biçme gibi tarımsal faaliyetlerin yapıldığı dönemlerde belirgin hale gelen çekirge sürüleri leylekleri cezbeder.
İber Yarımadası, Balkanlar ve Anadolu'da yaşayan leylekler bunun dışında bozkırlar, pirinç tarlaları gibi alanları da beslenme alanı olarak kullanırlar.
Leyleklerin beslenme alanları çok çeşitli canlı türlerini barındırır. Sürüngenler, kurbağalar, balıklar, yılanlar, böcekler, çok çeşitli kuş türleri ve bitkiler bu alanlarda bulunur.
Besin kaynaklarından bir türün doğal artış göstermesi durumunda, kuşlar bu duruma hemen ayak uydururlar ve yeni, kolay avlarına yönelirler.
Örneğin farenin bol olduğu yıllarda bu canlılar leyleklerin ana besin kaynağını oluşturur.
Leylek avını yakalarken en çok görme duyusuna ihtiyaç duyar.
Bu nedenle avını bulmasını güçleştirecek yoğun bitki örtüsünün olduğu alanları tercih etmez. Beslenirken otlaktaki suyun kenarında veya bir kemirgenin yuvasının başında hareketsiz, gagası avına yönelmiş şekilde durarak bekler.
Yumurtadan yeni çıkan yavrular ilk günlerinde genellikle solucan ile beslenirler.
Yavrunun düzgün beslenebilmesi için, uygun kalori miktarında farklı besinlere ihtiyacı vardır.
Bu yüzden yetişkin leylekler yavruları için günde 10 saatten fazla süre ile besin arayabilirler.
4 tane yavru büyütmek zorunda olan leylek çiftinin yavrularına 3 kg. yiyecek sağlaması gerekir.
Leylek genelde besin bulmak için yuvasından 500 m. uzağa kadar gider,
ancak Almanya'da yapılan araştırmaya göre besin bulamadığı zaman yuvadan 10km. uzağa kadar gidebilir.
Leylek, etle beslenen diğer bazı kuş türleri gibi, yenilen besinlerin hazmedilmeyen bölümlerini kusarak vücudundan dışarı atar.
Kustukları artıklar oval veya küresel biçimdedir ve kemik, tırnak, kıkırdak, bazı kabuk parçaları gibi sert maddeleri veya kıl, tüy gibi yumuşak materyalleri içerir.
Bu kusma işlemine pelet çıkarma denir.
Sazlık ve sulak alanları beslenmek amacıyla kullanırken, tarımsal araziler ve sulak alan yakınındaki yerleşim yerleri, çatı, baca, direk ve ağaçlarda yuva yapar.
Yuva malzemesi olarak çöp, dal, toprak ve kağıt kullanır.
Leylekler yaşamak için açık veya yarı açık arazileri tercih ederler ve genellikle insanların yerleşim yerlerinin yakınlarına kurarlar.
En çok binaların çatılarına, bacalarına, ağaçlara, elektrik hattı direklerine, bazen de cami kubbelerine, yıkık duvarlarına, kule tepelerine ve kayaların üzerine yuva yapar.
Çok nadir olarak, bir su birikintisi ortasında bulunan korunaklı küçük bir adacığa yuvalarlar.
Leylekler eskiden yeryüzünün büyük ormanlık alanlarla kaplı olduğu zamanlarda, ormanlık alanların kıyılarında, göl, dere ve vadi yakınları gibi açık alanlarda yaşarlardı.
Alanların azalması ile leylekler konaklayacak açık alanlar aramaya başladılar ve bazen insanların yerleşim yerlerine yakın yalnız bir ağaçta, bazen de çatıların üstünde sap ve sazdan yapılmış, üremek için uygun yuva yerleri keşfettiler.
Yayılışı
Leylek, Avrupa, Asya`nın bir bölümü ve Kuzey Afrika`da yayılış gösterir. Britanya, İskandinavya, Rusya`nın kuzey kısmı dışında tüm Avrupa`da; Türkiye`de, Cezayir ve Tunus`un kuzeyinde, Irak`ın orta bölümünde ve Ermenistan`da da görülür.
Araştırmalar leyleğin Avrupa ülkelerinin çoğunda hızla azaldığını ortaya koymaktadır. Günümüzde Hollanda ve Danimarka gibi oldukça kuzey kesimlerde ve Almanya ile Rusya'dan Asya'ya kadar uzanan topraklarda yaygındır.
İngiltere'de düzensiz bir şekilde rastlanmakta, İsveç'te' ise artık görülmemektedir.
Güneye doğru, İspanya ve Portekiz;, Kuzey Afrika ve güneydoğu Avrupa'da ve hatta daha doğuda üreyen bu leyleğe İtalya'da pek rastlanmaz.
Leyleğin ürediği yerler Orta ve Doğu Avrupa, Batı Avrupa'nın bir kısmı, Balkan Yarımadası, Pireneler, Kuzey Afrika, Anadolu, Ermenistan, Azerbeycan, Doğu Irak ve İran'ı kapsar.
Bunun yanında bazı leylekler de Güney Afrika'da ürer ve orada göç etmeyen küçük bir popülasyon oluşturur.
Ülkemizde Doğu ve Batı Karadeniz kıyı şeridi dışında hemen her yerde ürediği bilinmektedir. Her yıl aynı köy, kasaba ya da sulakalan çevresine üremek için gelir.
Leylek ülkemizde Hacıbaba olarak tanınır, tarım zararlılarını yediği için çiftçi dostudur.
Beslenme
Leylek çok çeşitli hayvan türleriyle beslenebilir. Bunlardan bazıları şunlardır :
- Omurgasızlar (Solucan, sülük, salyangoz, sucul kabuklu canlılar, böcek, çekirge, meyve ve kurtçuklar vb.)
- Balıklar
- Hem suda hem karada yaşayanlar (Kurbağa, semender)
- Sürüngenler (Kertenkele, yılan)
- Diğer bazı memeliler (Fare, sıçan, tarla faresi, bazen köstebek, kır faresi, nadiren yavru tavşan)
- Kuş yumurtaları (nadiren)
Yiyecek bulmak için çayırlar, sığ su birikintileri, lagünler, göl ve akarsu kenarlarına ihtiyaç duyarlar.
O yıl kurak geçse de, bu alanlar bütün yıl boyunca besin barındırır.
Yazın kurak geçtiği zamanlarda daha çok tarım arazilerinde beslenirler.
Saban sürme, hasat biçme gibi tarımsal faaliyetlerin yapıldığı dönemlerde belirgin hale gelen çekirge sürüleri leylekleri cezbeder.
İber Yarımadası, Balkanlar ve Anadolu'da yaşayan leylekler bunun dışında bozkırlar, pirinç tarlaları gibi alanları da beslenme alanı olarak kullanırlar.
Leyleklerin beslenme alanları çok çeşitli canlı türlerini barındırır. Sürüngenler, kurbağalar, balıklar, yılanlar, böcekler, çok çeşitli kuş türleri ve bitkiler bu alanlarda bulunur.
Besin kaynaklarından bir türün doğal artış göstermesi durumunda, kuşlar bu duruma hemen ayak uydururlar ve yeni, kolay avlarına yönelirler.
Örneğin farenin bol olduğu yıllarda bu canlılar leyleklerin ana besin kaynağını oluşturur.
Leylek avını yakalarken en çok görme duyusuna ihtiyaç duyar.
Bu nedenle avını bulmasını güçleştirecek yoğun bitki örtüsünün olduğu alanları tercih etmez. Beslenirken otlaktaki suyun kenarında veya bir kemirgenin yuvasının başında hareketsiz, gagası avına yönelmiş şekilde durarak bekler.
Yumurtadan yeni çıkan yavrular ilk günlerinde genellikle solucan ile beslenirler.
Yavrunun düzgün beslenebilmesi için, uygun kalori miktarında farklı besinlere ihtiyacı vardır.
Bu yüzden yetişkin leylekler yavruları için günde 10 saatten fazla süre ile besin arayabilirler.
4 tane yavru büyütmek zorunda olan leylek çiftinin yavrularına 3 kg. yiyecek sağlaması gerekir.
Leylek genelde besin bulmak için yuvasından 500 m. uzağa kadar gider,
ancak Almanya'da yapılan araştırmaya göre besin bulamadığı zaman yuvadan 10km. uzağa kadar gidebilir.
Leylek, etle beslenen diğer bazı kuş türleri gibi, yenilen besinlerin hazmedilmeyen bölümlerini kusarak vücudundan dışarı atar.
Kustukları artıklar oval veya küresel biçimdedir ve kemik, tırnak, kıkırdak, bazı kabuk parçaları gibi sert maddeleri veya kıl, tüy gibi yumuşak materyalleri içerir.
Bu kusma işlemine pelet çıkarma denir.
