MALİ ANALİZİN AMACINA GÖRE SINIFLANDIRILMASI
Finanssal tabloların analizi, işletme ilgililerinin amaçlarına göre değişik açılardan yapılmaktadır. Analizin yapılması amacına göre, analiz türleri üçe ayrılmaktadır. Bunlar;
Yönetim Analizleri,
Kredi Analizleri
Yatırım Analizleri
YÖNETİM ANALİZLERİ
Yönetim analizi; yönetim işleyişinin yerine getirilmesinde alınacak kararlara dayanak oluşturmak üzere, işletme yönetimi için yapılan analizdir. Yönetim analizinin yapılmasında, her türlü finanssal tablo ve dokümandan yararlanılır.
Bu analizde amaç; Yönetime, işletme ile ilgili çeşitli konularda gerekli verileri vermek ve alacakları kararlara ışık tutmaktır.
Bu nedenle, analizin ortak noktası, işletme faaliyetlerinin planlanan amaçlar doğrultusunda yürütülüp yürütülmediğinin incelenerek, aksaklıkların saptanması ve gerekli düzeltmelerin zamanında yapılarak, faaliyetlerin belirlenen amaçlar doğrultusunda yürütülmesidir.
Finanssal tabloların analizi ile, geçmişteki ve mevcut durumun değerlendirilmesi yapılarak, işletmenin belirlenen amaçlara ulaşıp ulaşmadığı saptanabilmekte ve işletme faaliyetlerinin başarı derecesi ölçülmektedir.
Yönetim, geçmiş bilgileri değerlendirerek gelecek için daha uygun kararlar alabilme olanağını elde etmektedir.
Ayrıca;Kararların uygulaması sırasında düzenlenecek finanssal tablolar yardımı ile aksaklıklar saptanabilmekte ve gerekirse kararların düzeltilmesi suretiyle, yürütmenin her evresinde doğru ve düzeltici kararlar alma olanağı elde edilmektedir.
Yönetim; Finanssal tabloların analizi suretiyle
- Ulaşmış olduğu sonuçları,
- Gelecekteki beklentileri,
- İşletmenin içinde bulunduğu sektördeki değişmeleri,
- İşletme ile ilgili yasal değişimleri ve
- Genel ekonomik durumu da göz önünde bulundurmak suretiyle değerlendirmekte ve varmış olduğu sonuçlara göre gelecek için, planlar yapmakta, hedefler saptamaktadır.
Aynı biçimde yönetim, finanssal tabloların analizi suretiyle,işletme bölümlerinin verimlilik ve karlılık durumlarının değerlemesini yapabilmektedir.
Diğer taraftan borçların zamanında ödenmesi, işletmenin nakit durumunun, borçlanma ve borç ödeme gücünün yeterli bir düzeyde tutularak sağlam bir finansman politikasına sahip olunmasına yine finanssal tablolar analizleri yardımcı olmaktadır.
Özetle finanssal tablolar analizi suretiyle elde edilen veriler; İşletme yönetiminin, yönetim işlevini yerine getirirken, işletmeyle ilgili olarak alacağı kararlarda temel bazı oluşturmaktadır.
KREDİ ANALİZLERİ
İşletmenin finansman durumu ile borç ödeme gücünü anlayabilmek için yapılan analizlerdir.
Kredi analizleri, işletmeye kredi verenler veya verecek olanlarla, işletmenin finansman yöneticileri tarafından yapılmaktadır.
Kredi analizlerinde amaç, işletmenin borç ödeme yeteneğini ölçmek ve borçların zamanında ödenip ödenmeyeceğini araştırmaktır. Gerek işletmeye kredi sağlayan finansman kuruluşları, gerekse işletmeye kredili mal satan diğer işletmeler; İşletmeye verecekleri borcun tutarı, vadesini ve teminat olarak isteyecekleri karşılıkların, risk durumuna göre tutarlarını saptayabilmek için, kredi analizlerine başvururlar.
Kredi analizlerinde;
- İşletmenin dönen varlıkları ile kısa vadeli borçları arasındaki ilişkiler,
- Dönen varlıkların dağılımı,
- Sermaye yapısı,
- Yabancı kaynak-öz kaynak oranı,
- Duran varlıkların yapısı ve bunların finanse edildikleri kaynağın türü ve niteliği, bilançolardan yararlanarak analiz edilmektedir.
Ayrıca, gelir tablosu verilerinden yararlanarak
- İşletmenin karlılık durumu,
- Alacakların devir hızı,
- Stokların devir hızı gibi kriterler ve yöneticilerin yetenekleri, kurumun saygınlığı, ekonomik durum, sektördeki değişmeler gibi faktörler de kredi analizlerinde dikkate alınmaktadır.
· Kısaca Kredi Analizlerinde 5k Kuralı olarak bilinen kıstaslar esas alınır; Kapital, Kazanç, Kefalet, Kapasite, Karakter
YATIRIM ANALİZLERİ
İşletmeye ortak olanlar ve ortak olmayı düşünenler ile, işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayan veya sağlayacak olanlar tarafından yapılan analizdir.
Başka bir anlatımla, işletmeye yatırım yapan veya yapmayı düşünenlerce; işletmenin kazanma gücünün, devamlılığının, yatırımın emniyetinin ve karlılık durumunun analiz edilmesidir.
Yatırım analizlerinde; ortaklar ve ortak olmayı düşünenler, işletmenin mevcut ve gelecekteki kazanma gücü ile dağıtacakları kar payları ve hisse senetlerinin değerlerindeki değişmeleri araştırmaktadır.
Diğer taraftan, işletmenin tahvillerini satın alıp işletmeye uzun vadeli kredi sağlayanlar ile tahvil satın almayı düşünen yatırımcılar; Yatırımlarının faiziyle birlikte kendilerine zamanında geri ödenip ödenmeyeceği konusu ile ilgilenmektedirler.
Bu nedenle işletmenin kazanma gücü ve karlılık durumundaki gelişme ile finansal durumundaki değişmenin analizi bu grup içinde büyük önem taşımaktadır.
İşletmenin birbirini izleye dönemlerine ilişkin finanssal tablolarında yer alan kalemlerin, incelenerek göstermiş oldukları eğilimlerin saptanmasıdır.
Dinamik analizde; İşletmenin, içinde bulunulan dönemle geçmiş dönemlerine ilişkin finanssal tabloları karşılaştırılarak incelenmekte ve zaman içinde işletmenin göstermiş olduğu değişme saptanmaktadır.
Bu analiz, işletmenin aynı sektördeki diğer işletmelerle karşılaştırılması suretiyle de daha geniş bir biçimde yapılabilmektedir. böylece işletmenin benzer alanda faaliyet gösteren işletmeler karşısındaki durumu ortaya konabilmektedir.
Finanssal tabloların analizi, işletme ilgililerinin amaçlarına göre değişik açılardan yapılmaktadır. Analizin yapılması amacına göre, analiz türleri üçe ayrılmaktadır. Bunlar;
Yönetim Analizleri,
Kredi Analizleri
Yatırım Analizleri
YÖNETİM ANALİZLERİ
Yönetim analizi; yönetim işleyişinin yerine getirilmesinde alınacak kararlara dayanak oluşturmak üzere, işletme yönetimi için yapılan analizdir. Yönetim analizinin yapılmasında, her türlü finanssal tablo ve dokümandan yararlanılır.
Bu analizde amaç; Yönetime, işletme ile ilgili çeşitli konularda gerekli verileri vermek ve alacakları kararlara ışık tutmaktır.
Bu nedenle, analizin ortak noktası, işletme faaliyetlerinin planlanan amaçlar doğrultusunda yürütülüp yürütülmediğinin incelenerek, aksaklıkların saptanması ve gerekli düzeltmelerin zamanında yapılarak, faaliyetlerin belirlenen amaçlar doğrultusunda yürütülmesidir.
Finanssal tabloların analizi ile, geçmişteki ve mevcut durumun değerlendirilmesi yapılarak, işletmenin belirlenen amaçlara ulaşıp ulaşmadığı saptanabilmekte ve işletme faaliyetlerinin başarı derecesi ölçülmektedir.
Yönetim, geçmiş bilgileri değerlendirerek gelecek için daha uygun kararlar alabilme olanağını elde etmektedir.
Ayrıca;Kararların uygulaması sırasında düzenlenecek finanssal tablolar yardımı ile aksaklıklar saptanabilmekte ve gerekirse kararların düzeltilmesi suretiyle, yürütmenin her evresinde doğru ve düzeltici kararlar alma olanağı elde edilmektedir.
Yönetim; Finanssal tabloların analizi suretiyle
- Ulaşmış olduğu sonuçları,
- Gelecekteki beklentileri,
- İşletmenin içinde bulunduğu sektördeki değişmeleri,
- İşletme ile ilgili yasal değişimleri ve
- Genel ekonomik durumu da göz önünde bulundurmak suretiyle değerlendirmekte ve varmış olduğu sonuçlara göre gelecek için, planlar yapmakta, hedefler saptamaktadır.
Aynı biçimde yönetim, finanssal tabloların analizi suretiyle,işletme bölümlerinin verimlilik ve karlılık durumlarının değerlemesini yapabilmektedir.
Diğer taraftan borçların zamanında ödenmesi, işletmenin nakit durumunun, borçlanma ve borç ödeme gücünün yeterli bir düzeyde tutularak sağlam bir finansman politikasına sahip olunmasına yine finanssal tablolar analizleri yardımcı olmaktadır.
Özetle finanssal tablolar analizi suretiyle elde edilen veriler; İşletme yönetiminin, yönetim işlevini yerine getirirken, işletmeyle ilgili olarak alacağı kararlarda temel bazı oluşturmaktadır.
KREDİ ANALİZLERİ
İşletmenin finansman durumu ile borç ödeme gücünü anlayabilmek için yapılan analizlerdir.
Kredi analizleri, işletmeye kredi verenler veya verecek olanlarla, işletmenin finansman yöneticileri tarafından yapılmaktadır.
Kredi analizlerinde amaç, işletmenin borç ödeme yeteneğini ölçmek ve borçların zamanında ödenip ödenmeyeceğini araştırmaktır. Gerek işletmeye kredi sağlayan finansman kuruluşları, gerekse işletmeye kredili mal satan diğer işletmeler; İşletmeye verecekleri borcun tutarı, vadesini ve teminat olarak isteyecekleri karşılıkların, risk durumuna göre tutarlarını saptayabilmek için, kredi analizlerine başvururlar.
Kredi analizlerinde;
- İşletmenin dönen varlıkları ile kısa vadeli borçları arasındaki ilişkiler,
- Dönen varlıkların dağılımı,
- Sermaye yapısı,
- Yabancı kaynak-öz kaynak oranı,
- Duran varlıkların yapısı ve bunların finanse edildikleri kaynağın türü ve niteliği, bilançolardan yararlanarak analiz edilmektedir.
Ayrıca, gelir tablosu verilerinden yararlanarak
- İşletmenin karlılık durumu,
- Alacakların devir hızı,
- Stokların devir hızı gibi kriterler ve yöneticilerin yetenekleri, kurumun saygınlığı, ekonomik durum, sektördeki değişmeler gibi faktörler de kredi analizlerinde dikkate alınmaktadır.
· Kısaca Kredi Analizlerinde 5k Kuralı olarak bilinen kıstaslar esas alınır; Kapital, Kazanç, Kefalet, Kapasite, Karakter
YATIRIM ANALİZLERİ
İşletmeye ortak olanlar ve ortak olmayı düşünenler ile, işletmeye uzun vadeli kaynak sağlayan veya sağlayacak olanlar tarafından yapılan analizdir.
Başka bir anlatımla, işletmeye yatırım yapan veya yapmayı düşünenlerce; işletmenin kazanma gücünün, devamlılığının, yatırımın emniyetinin ve karlılık durumunun analiz edilmesidir.
Yatırım analizlerinde; ortaklar ve ortak olmayı düşünenler, işletmenin mevcut ve gelecekteki kazanma gücü ile dağıtacakları kar payları ve hisse senetlerinin değerlerindeki değişmeleri araştırmaktadır.
Diğer taraftan, işletmenin tahvillerini satın alıp işletmeye uzun vadeli kredi sağlayanlar ile tahvil satın almayı düşünen yatırımcılar; Yatırımlarının faiziyle birlikte kendilerine zamanında geri ödenip ödenmeyeceği konusu ile ilgilenmektedirler.
Bu nedenle işletmenin kazanma gücü ve karlılık durumundaki gelişme ile finansal durumundaki değişmenin analizi bu grup içinde büyük önem taşımaktadır.
İşletmenin birbirini izleye dönemlerine ilişkin finanssal tablolarında yer alan kalemlerin, incelenerek göstermiş oldukları eğilimlerin saptanmasıdır.
Dinamik analizde; İşletmenin, içinde bulunulan dönemle geçmiş dönemlerine ilişkin finanssal tabloları karşılaştırılarak incelenmekte ve zaman içinde işletmenin göstermiş olduğu değişme saptanmaktadır.
Bu analiz, işletmenin aynı sektördeki diğer işletmelerle karşılaştırılması suretiyle de daha geniş bir biçimde yapılabilmektedir. böylece işletmenin benzer alanda faaliyet gösteren işletmeler karşısındaki durumu ortaya konabilmektedir.
