Manos Loïzos
(Μάνος Λοΐζος), 22 Ekim 1937'de İskenderiye - Mısır 17 Eylül 1982'de Moskova
Yunan besteci.
22 ekim 1937de mısırın iskenderiyesinde, göreceli olarak varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. babası kıbrıs asıllı andreas loizos, annesi rodoslu despina manaki'ydi. iskenderiyenin rum mahallelerinde rahat ve güzel bir çocukluk geçirdi. 14 yaşında babasından ona bir keman almasını ister, müzik okuluna yazılır fakat çok otoriter hocasından dolayı müzik okulunu bırakır. kendi başına çalışmaya ve denemeler yapmaya başlar, piyano ve kemanında ilk melodileri oluşmaktadır. 17 yaşında üniversite eğitimi için atinaya gider, 1955 yazında eczacılık fakültesine kaydolur fakat 1 yıl sonra kendisini tatmin etmediği için terkedecektir. 1956da yüksek ticaret okuluna kaydolur, burada müzikle de uğraşmak için gerekli zamanı bulacaktır. 1960ta nihai bir şekilde eğitimini yarıda bırakır ve kendini en iyi müzikle ifade ettiğini farkeder. bu kararı aldığı bursların kesilmesine neden olur, artık tek geçinme kaynağı babasının gizlice gönderdiği paradır. dramatik bir şekilde fakirdir, farklı arkadaşlarında konaklar, yemek karşılığında garson olarak çalışır.
1960da ilk şarkısı, gazetede gördüğü bir federico garcia lorca şiirini "to tragoudi tou dromou"yu besteler (yolun şarkısı). 1962nin nisanında sfem (yunan müziği dostları cemiyeti) kurulur, ve orada, aralarında mikis theodorakis, dionisis savvopoulos, maria farandourinin de olduğu bir çok farklı müzik insanıyla tanışma şansını bulur. sfem orkestrası manos'un şefliğinde konserler vermeye başlar ve çok başarılı olur. 1964te mitropoulounun "o dromos"
(yol) ve "o stratiotis" (asker), ve negropontisin "to akordeon" (akordeon) ve "3. pagkosmios" (3. dünya savaşı)'nın sözlerine beste yazar. sfem'in kurulduğu yıl manos 1 yıl sonra evleneceği söz yazarı m. limnou ile tanışır. savvopoulos ve farandouri ile beraber kolonakide bir boiteta günlüğü 100 drahmiden çalışır. 1966da kızı mirsini dünyaya gelir ve lefteris papadopoulosla tanışır: onunla olan dostlukları çok güzel ve çok sevilen şarkıların ortaya çıkmasını sağlıyacak. 1967 ihtilali ve albaylar cuntası çok şeyi değiştirir, önce savvopoulos sonra theodorakis tutuklanırlar, manos eşi ve kızıyla ingiltereye kaçar fakat çok yalnız ve parasızdır. 6 ay sonra yunanistana döner ve lefteris papadopoulosun evinde kalmaya başlar, artık ikisi ayrılmaz dost olmuşlardır. saatlerce şarkılar üstünde çalışırlar ve manos'un ilk albümü 1968te biter: adı "o stathmos"dur (istasyon). sözler lefteris papadopoulos ait olan albümün başlıca yorumcusu yorgos kalatzistir. bu albümü çok büyük başarı yakalıyacak, ve bu başarı manos'a yeni ihtimallerin kapısını açacak: tiyatro ve sinemadan teklifler alır. ekonomik olarak nefes alacak ve eşiyle yeni bir eve taşınır. bu ev hergün, manos'ta yeni ilahlarını gören yeni besteci ve müzisyenlerle dolup taşmaktadır. kalatzis ve giorgos dalarasta bunların arasındadır, ve manos 1970de bir sonraki albümü "thalassografies"i (deniz yazıları) bu iki kişi üzerine dayandırır. sözler tekrar lefteris papadopoulosa aittir. bu albümde göze batan şarkılar arasında "sevah o thalassinos" (denizci sevah), "i gorgona" (deniz kızı) ve "jamayka" bulunmakta, manos ilk defa sevah o thalassinos ile kendine ait bir şarkıyı yorumlayacaktır. lefteris papadopoulos ile beraber başka şarkılar da yazacaklar, "ah helidoni mou" (ah benim kırlangıcım), "ta poulia" (kuşlar) ve "den tha ksanagapiso" (bir daha sevmiyeceğim). 1971de üçüncü albümü "nahame ti nahame" (olsaydı ne olsaydı) bitecek, bu albümde modern yunan müziğinin en temel örneklerinden biri sayılan "to zeimbekiko tis evdokias" (evdokia'nın zeybeği) ile büyük bir başarı yakalıyacaktır.
eşinden ayrı kaldığı 1971de kıbrısta d. sitzani ile tanışıp evlenecekler. burada manos sistematik bir şekilde yannis ritsos, yorgo seferis, nikos engonopoulos, odiseas elitis ve nazım hikmet okuyacak ve inceliyecek. ikinci karısı daha sonra bu evde geçen günlerin unutulmaz ve müthiş olduklarını söyleyecek. bu esnada yazdığı bir çok şarkı sansürden dolayı yayınlanmıyacak. 17 kasım 1973 gecesini manos hiç bir zaman unutamaz, güvenlik güçleri manosu tutuklayıp hapise atar, ancak 9 gün sonra serbest kalır.
atina politeknik olaylarından önce manos yeni bir albüm çalışmasına başlar, 1974 "kalimera ilie" (günaydın güneş) albümü yayınlanır, burada haris alexiounun da yorumladığı şarkılar bulunmaktadır. askeri yönetimin düşmesiyle manos ta tutuklanma ve sınır dışı edilme korkularından kurtulacak (kıbrıs pasaportu taşımaktadır), sansüre takılmış şarkılarını yayınlıyacaktır. 1975te "ta negrika" (zenciceler) (aslında zencilere değil, sözlerin sahibi olan negrepontis'e bir ithaftır) ve yeni şarkılarla "ta tragoudia tou dromou" (yolun şarkıları) yayınlanacaklar. aşırı sigara, alkol ve düzensiz hayatın sonucu olarak ilk sağlık sorunları baş göstermeye başlıyacak aynı dönemde.
sendika mücadelesini anlatan "ta tragoudia mas" (şarkılarımız) albümünde şarkıları giorgos dalaras seslendirir ve albüm 100.000den fazla satar. daha önceleri "ancak gece kulünbünde şarkıcı olur" dediği haris alexiou için bir albüm hazırlar ve onun hakkında söylediklerini geri alıp "mükemmel bir sesi ve ruhu var" der. bu beraberliğin ürünü "ta tragoudia tis haroulas" (haroulanın şarkıları) olur.
1980de başlıca yorumlayıcısı dimitra galani olan yeni bir albüm, "gia mia mera zois" (bir günlük hayat için) çıkar, bu albümde kendisine ait bir aşk şarkısı olan "se akoloutho"yu (seni takip ediyorum) manos başarıyla yorumlayacaktır.
sağlık sorunları artarak devam etmektedir: günde beş paket sigara içmekte, kendini ölümsüz düşünerek yaşamaktadır. 11 ekim 1981de genel kalp sorunları, böbrek yetmezliği ve tansiyon sıkıntısı ile devlet hastanesine yatırılır fakat çıktığında gene dikkat etmiyecektir. yoğun bir şekilde yannis ritsosun tercüme ettiği nazım hikmet şiirleri üstünde çalışmaktadır, müzik şirketleri bu şarkılar satmaz diye sürekli albümün çıkmasını engellemektedir. albüm nihayetinde 1982de 14 şarkıdan oluşacak ve "grammata stin agapimeni" (sevgiliye mektuplar) adı ile çıkacak. 8 haziran 1982de beyin kanaması geçirecek. 16 ağustosta moskovaya gider, kendisi bu yolculuktan asla dönemiyeceğini yakınındakilere söylemektedir, ve bu öngörüsü doğru çıkar. 7 eylül 1982de ikinci bir beyin kanaması geçirir, 17 eylül 1982de, öğleden sonra 3te gözlerini hayata yumar.
Besteleri:
- Ola se thymizoun Söz: Manolis Rassoulis (Yeni Türkü:Olmasa Mektubun) Haris Aleksiou-Ola se thymizoun
- Jamaica Söz: Lefteris Papadopoulos
- S' Akoloutho Söz: Manos Loyzos
- To Akorndeon Söz: Yannis Negrepontis
- O Dromos Söz: Kostula Mitropulos
- Che(dedicated to Che Guevara) Söz: Manos Loyzos
- Ah Helidoni mu Söz: Lefteris Papadopulos
- De tha xanagapiso Söz: Lefteris Papadopulos
- Paporaki tu Burnova Söz: Lefteris Papadopulos
- O Kutalianos Söz: Lefteris Papadopulos
- Evdokia (Instrumental Zeybek)
