Matbaanın Osmanlı'ya gelişi-Osmanlı devletinde matbaa

dderya

kOkOşŞ
V.I.P
Matbaanın Osmanlı'ya gelişi

Matbaanın Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk kullanımı 1728 yılında olmuştur. Yahudi, Rum, Ermeni gibi azınlıklar kendi matbaalarını bu tarihten önce kurmuşlarsa da, Osmanlı Türkleri matbaa işine 250 yıllık bir gecikmeyle başlamışlardır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda ilk matbaa, İspanya'dan göç eden Yahudiler tarafından 1493 yılında İstanbul'da açılmıştır. Ardından matbaa Selanik, Edirne, İzmir gibi şehirlere de yayılmıştır. Yahudilerden sonra Ermeniler ve Rumlar da ilk matbaalarını yine İstanbul'da açmışlardır. Bu yıllarda Osmanlı Devleti azınlıkların matbaalarında Türkçe ve Arapça kitap basılmasını yasaklamıştır. Ancak Avrupa'da basılıp ülkeye gizlice geometri ve tıp alanlarında yazılmış eserler getirilmiştir. Kuranın matbaada basılan ilk örnekleri ise 17. yüzyıldan itibaren Osman;i sınırları içinde görülmüştür.

Osmanlı Türklerinin matbaayı kurması Lale Devri nde gerçekleşmiştir. İlk matbaanın kurucusu İbrahim Müteferrika, matbaanın önemini Vesilet-ül-tıbaa adlı risalede anlatmıştır. Bu risalede sözlük, tarih, coğrafya, devlet işleri konulu kitapların çoğaltılmasının halk ve aydınlar için yararlı olacağını yazmıştır. Ayrıca matbaayla binlerce kitap basılabileceğini böylece kitabın ucuzlayıp halkın her kesiminden insanın faydalanabileceği bir araç olacağını anlatmıştır. Bu risaleyi dönemin sadrazamı Damat İbrahim Paşa'ya sunan Müteferrika matbaa kurmak için resmi izin istemiştir. İzni aldıktan sonra ilk matbaayı kurmuş, ancak matbaaya ilk tepki işlerini kaybetme korkusu yaşayan hattatlardan gelmiştir.

kaynak:

Nurşah Aksoy'un Tarihe Yön Veren Olaylar kitabı

Osmanlılarda matbaayı kim kurdu
osmanlı devletine matbaayı kim getirdi
osmanlı devleti ve matbaa
osmanlı devletinde matbaane zaman geldi
 
Geri
Top