Öncelikle size olasılık teoremindeki beklenti değerinden bahsetmek istiyorum . herhangi bir kumar oyununda istenilen durumun olayı , para atılması deneyi , zar atılması deneyi vs olaylarında olma olasılığı ve o olayın bütün sonuç değerlerinin çarpılıp toplanması sonucu elde edilen sayıya beklenti değeri diyoruz .
Örnekle açıklayacak olursak.
2 Adet içi para dolu zarf düşünelim . Birinde 100 TL diğerinde 1,000 TL gibi paralar olsun ve 2 zarfında seçilme olasılığı 1/2 olur .
I. Zarf için beklenti değeri : 100 TL x 1/2 = 50 TL
II. Zarf için beklenti değeri : 1000 x 1/2 = 500 TL
Her normal insan elbette beklenti değeri yüksek olan zarfı seçecektir .
17. yy'da yaşamış olsan Blaise Pascal olaya farklı bir bakış açısı getiriyor . Bildiğiniz gibi doğadaki en karmaşık sayı " 0 " olmakla birlikte icadıda öyle çok eski tarihlere dayanmamaktadır . belki 3 yada 4 yüzyıldır var. Orta çağdaki Avrupa'da Katolik kilisesinin gücünü ve yaptırımlarını düşünürsek ve o zaman kadar böyle bir şeyle karşılaşmamış insanlar 0'u yani yokluğun simgesini anlamakta elbetteki zorlanıyordu . Olay biraz daha abartılıp 0'ın Yaratıcının yokluğu , Tanrısızlık yada bugün ki adıyla Ateizm ile bağdaştıranlar oldu ( En belirgini Katolikler ). Bundan yola çıkarak olasılık teorisinin kurucularından Pascal bu beklenti değeri ile bir kumar oynadı .
0 : Yokluk , Yaratıcı yok , ölümden sonra hayat yok , her şey ölüm ile son buluyor
∞ : Sonsuz ise öldükten sonraki sonsuz hayat , sonsuz mutluluk iyilik ve güzellik
-∞ : Eksi sonsuz ise ölümden sonra hayat devam ediyor ama (-)'lik olumsuz bir şey ise
sonsuza kadar cehennem azabı olarak nitelendirilmiş
En iyi ihtimalle yaratıcı var yada yok ikisinide 1/2 olasılıkla kabul edelim
0 Durumu için beklenti değerini hesaplayalım ( Ölümden sonra hayat yok , her şey ölümle son buluyor )
0 x 1/2 = 0 Beklenti Değerini Elde ederiz .
Buna karşın ; Bir yaratıcı , cennet ve cehennem var olsun .
Ölümden sonra cennete gitme olasılığın 1/2 olarak kabul edelim . Cennet ∞ ise o zaman beklenti değeri :
∞ x 1/2 = ∞ olması gerekir ( sonsuz çarpı pozitif reel sayı yine sonsuz edecektir )
Ölümden sonra cehenneme gitme olasılığın 1/2 olarak kabul edelim . Cehennem - ∞ ise beklenti değeri :
-∞ x 1/2 = -∞ ( üstteki açıklama ile aynıdır )
Bu durumlar göz önüne alındığında her durumun beklenti değeri 0 , ∞ ve -∞ ise tıpkı zarf örneğinde olduğu gibi en yüksek meblaya yönelecektir herkes . O zamanlar inançsız olan Pascal bu kumarı göz önünde bulundurup içinde bulunduğu çevreden dolayı hristiyanlığa yönelmiştir .
Diğer durumları incelersek :
Hem Yaratıcının varlığına inanıp hemde ölümden sonra hayat olmayacağını düşünebiliriz ya da Yaratıcının varlığını kabul etmeyip ölümden sonra hayat olacağını düşünülebilir .
∞ x 0 veya -∞ x 0 gibi matematikte yeri ve anlamı olmayan ifadeler çıkar .
Allah'ın varlığını sorgulamıyorum tabi ki burada ve kimseye bir şeyler öğretmek gibi de bir derdimde yok ama ilginç bulduğum bir kitapta karşılaştığım bir konu . Fikirdeki inceliği göstermek istemiştim sadece. Bir Hadise görede " İlim Çin'dede olsa gidiniz Alınız" demiş efendimiz . okuyup öğrenmek lazım belki bu bilgi günün birinde işimize yarar . Bu konu çok meşhur bir konu bu yüzden eminim daha önce bir yerlerde yazılmıştır . O yüzden konunun marjinal bir konu olmadığını biliniz .
Örnekle açıklayacak olursak.
2 Adet içi para dolu zarf düşünelim . Birinde 100 TL diğerinde 1,000 TL gibi paralar olsun ve 2 zarfında seçilme olasılığı 1/2 olur .
I. Zarf için beklenti değeri : 100 TL x 1/2 = 50 TL
II. Zarf için beklenti değeri : 1000 x 1/2 = 500 TL
Her normal insan elbette beklenti değeri yüksek olan zarfı seçecektir .
17. yy'da yaşamış olsan Blaise Pascal olaya farklı bir bakış açısı getiriyor . Bildiğiniz gibi doğadaki en karmaşık sayı " 0 " olmakla birlikte icadıda öyle çok eski tarihlere dayanmamaktadır . belki 3 yada 4 yüzyıldır var. Orta çağdaki Avrupa'da Katolik kilisesinin gücünü ve yaptırımlarını düşünürsek ve o zaman kadar böyle bir şeyle karşılaşmamış insanlar 0'u yani yokluğun simgesini anlamakta elbetteki zorlanıyordu . Olay biraz daha abartılıp 0'ın Yaratıcının yokluğu , Tanrısızlık yada bugün ki adıyla Ateizm ile bağdaştıranlar oldu ( En belirgini Katolikler ). Bundan yola çıkarak olasılık teorisinin kurucularından Pascal bu beklenti değeri ile bir kumar oynadı .
0 : Yokluk , Yaratıcı yok , ölümden sonra hayat yok , her şey ölüm ile son buluyor
∞ : Sonsuz ise öldükten sonraki sonsuz hayat , sonsuz mutluluk iyilik ve güzellik
-∞ : Eksi sonsuz ise ölümden sonra hayat devam ediyor ama (-)'lik olumsuz bir şey ise
sonsuza kadar cehennem azabı olarak nitelendirilmiş
En iyi ihtimalle yaratıcı var yada yok ikisinide 1/2 olasılıkla kabul edelim
0 Durumu için beklenti değerini hesaplayalım ( Ölümden sonra hayat yok , her şey ölümle son buluyor )
0 x 1/2 = 0 Beklenti Değerini Elde ederiz .
Buna karşın ; Bir yaratıcı , cennet ve cehennem var olsun .
Ölümden sonra cennete gitme olasılığın 1/2 olarak kabul edelim . Cennet ∞ ise o zaman beklenti değeri :
∞ x 1/2 = ∞ olması gerekir ( sonsuz çarpı pozitif reel sayı yine sonsuz edecektir )
Ölümden sonra cehenneme gitme olasılığın 1/2 olarak kabul edelim . Cehennem - ∞ ise beklenti değeri :
-∞ x 1/2 = -∞ ( üstteki açıklama ile aynıdır )
Bu durumlar göz önüne alındığında her durumun beklenti değeri 0 , ∞ ve -∞ ise tıpkı zarf örneğinde olduğu gibi en yüksek meblaya yönelecektir herkes . O zamanlar inançsız olan Pascal bu kumarı göz önünde bulundurup içinde bulunduğu çevreden dolayı hristiyanlığa yönelmiştir .
Diğer durumları incelersek :
Hem Yaratıcının varlığına inanıp hemde ölümden sonra hayat olmayacağını düşünebiliriz ya da Yaratıcının varlığını kabul etmeyip ölümden sonra hayat olacağını düşünülebilir .
∞ x 0 veya -∞ x 0 gibi matematikte yeri ve anlamı olmayan ifadeler çıkar .
Allah'ın varlığını sorgulamıyorum tabi ki burada ve kimseye bir şeyler öğretmek gibi de bir derdimde yok ama ilginç bulduğum bir kitapta karşılaştığım bir konu . Fikirdeki inceliği göstermek istemiştim sadece. Bir Hadise görede " İlim Çin'dede olsa gidiniz Alınız" demiş efendimiz . okuyup öğrenmek lazım belki bu bilgi günün birinde işimize yarar . Bu konu çok meşhur bir konu bu yüzden eminim daha önce bir yerlerde yazılmıştır . O yüzden konunun marjinal bir konu olmadığını biliniz .
