Çilek, kolay çoğaltılabilmesi, kısa sürede meyveye yatması, diğer meyve bahçelerinde ara ziraatı bitkisi olarak yetiştirilmesi gibi yetiştiricilik açısından önemli avantajlara sahiptir.
Giriş: Üzümsü meyveler içerisinde çilek (Fragaria Sp.) dünyada geniş bir yayılım alanı bulan ve çeşitli şekillerde değerlendirilen bir meyvedir. Çilek, kolay çoğaltılabilmesi, kısa sürede meyveye yatması, diğer meyve bahçelerinde ara ziraatı bitkisi olarak yetiştirilmesi gibi yetiştiricilik açısından önemli avantajlara sahiptir.
Tüketicilerin son yıllarda organik tarımla üretimi yapılan ürünlere ilgisi artmıştır. Buna bağlı olarak son yıllarda çileğin organik tarım yöntemleriyle üretimi hızla artmaktadır. İGEME kayıtları 2002 yılı verilerine göre ülkemizdeki organik tarım şartlarında 849 çiftçi, 579 ha'lık alanda 2280 ton çilek üretmiştir. Bu üretimin 1433 tonu ihraç edilmekte geri kalan 847 tonu ise iç piyasada tüketilmektedir.
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
İklim istekleri: Çilek 10C' ye kadar özel bir önlem almadan yetiştirilebilir. Daha soğuk bölgelerde bitkilerin saman, kuru yaprak vs gibi materyallerle örtülerek dondan korunması gerekmektedir. İlkbaharın geç donları, Akdeniz Bölgesi ve benzeri yerlerde zararlı olabilmektedir.
Toprak İstekleri: Çilekler saçak köklü bitkiler olup genel olarak derin, verimli, nem tutma kapasitesi yüksek, iyi drene edilmiş, kumlu-tınlı, milli ve süzek topraklarda daha iyi yetişmektedir. Ancak bu toprakların yanında, çok değişik tipli toraklarda da diğer ekolojik şartlar uygun olursa yetiştirilebilmektedir.Kireç miktarı fazla olan topraklar,çilek yetiştiriciliği için tavsiye edilmemektedir.
Tipi ne olursa olsun , suyu iyi drene eden süzek toprak olmalıdır. Toprak seçiminde hastalık ve nematod yönünden de temiz olmasına özen gösterilmesi gerekir. Çilek sökülen bir yere münavebe uygulanmadan tekrar dikim yapılmamalıdır. Diğer taraftan biber ,patlıcan, patates ve domates gibi sebze yetiştirilen yerlerde toprak en az 4-5 yıl dinlendirildikten sonra çilek yetiştiriciliği yapılmalıdır. Aksi taktirde hastalık ve zararlılar karlı bir üretim yapılmasını önler.
Çilek en iyi hafif asit karakterli topraklarda yetişir. Optimum pH=5,7-6,0 arasındadır. Ancak yeterli organik madde bulunan ve pH=5,0-7,0arasındaki topraklarda da yetiştiriciliği yapılabilmektedir.
ÇEŞİT SEÇİMİ:
Diğer bütün meyve türlerinde olduğu gibi çilek yetiştiriciliğinde de bölge, iklim şartları ve üretim amacına (Sofralık veya sanayilik) uygun çeşitlerin seçimi oldukça önemlidir.Çeşit seçerken; çeşit bulunduğu bölgeye uygun, verimli ve hastalıklara dayanıklı, pazarın aradığı bir çeşit, yola ve taşımaya dayanıklı, bitkisi kuvvetli gelişen çeşit olmalıdır.
Çeşidi ve özelliği belli olmayan, kaynağı belli olmayan fideler ile bahçe kurulmamalıdır.Bu tip fidelerde çeşit karıştığı için meyvenin Pazar değeri verim ve pazarlamada güçlüklerle karşılaşılır.
MALÇLAMA
Çilek üretim alanının plastik, saman , kuru ot v.s. ile örtülmesine malclama denir. Malçlama ile;
Ot kontrolü,
Sulama aralığının uzatılması,
Meyvelerin temiz kalması,
Meyvelerde daha az meyve çürüklüğü (Botrytis) görülür.
En Pratik malçlama plastik malç ile yapılmaktadır. Dikim yastıkları hazırlanırken elde mevcut plastiğin genişliği dikkate alınmalıdır. Kullanılacak plastik mutlaka güneş ışıklarına dayanıklı (UV katkılı) olmalıdır.
Giriş: Üzümsü meyveler içerisinde çilek (Fragaria Sp.) dünyada geniş bir yayılım alanı bulan ve çeşitli şekillerde değerlendirilen bir meyvedir. Çilek, kolay çoğaltılabilmesi, kısa sürede meyveye yatması, diğer meyve bahçelerinde ara ziraatı bitkisi olarak yetiştirilmesi gibi yetiştiricilik açısından önemli avantajlara sahiptir.
Tüketicilerin son yıllarda organik tarımla üretimi yapılan ürünlere ilgisi artmıştır. Buna bağlı olarak son yıllarda çileğin organik tarım yöntemleriyle üretimi hızla artmaktadır. İGEME kayıtları 2002 yılı verilerine göre ülkemizdeki organik tarım şartlarında 849 çiftçi, 579 ha'lık alanda 2280 ton çilek üretmiştir. Bu üretimin 1433 tonu ihraç edilmekte geri kalan 847 tonu ise iç piyasada tüketilmektedir.
İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ
İklim istekleri: Çilek 10C' ye kadar özel bir önlem almadan yetiştirilebilir. Daha soğuk bölgelerde bitkilerin saman, kuru yaprak vs gibi materyallerle örtülerek dondan korunması gerekmektedir. İlkbaharın geç donları, Akdeniz Bölgesi ve benzeri yerlerde zararlı olabilmektedir.
Toprak İstekleri: Çilekler saçak köklü bitkiler olup genel olarak derin, verimli, nem tutma kapasitesi yüksek, iyi drene edilmiş, kumlu-tınlı, milli ve süzek topraklarda daha iyi yetişmektedir. Ancak bu toprakların yanında, çok değişik tipli toraklarda da diğer ekolojik şartlar uygun olursa yetiştirilebilmektedir.Kireç miktarı fazla olan topraklar,çilek yetiştiriciliği için tavsiye edilmemektedir.
Tipi ne olursa olsun , suyu iyi drene eden süzek toprak olmalıdır. Toprak seçiminde hastalık ve nematod yönünden de temiz olmasına özen gösterilmesi gerekir. Çilek sökülen bir yere münavebe uygulanmadan tekrar dikim yapılmamalıdır. Diğer taraftan biber ,patlıcan, patates ve domates gibi sebze yetiştirilen yerlerde toprak en az 4-5 yıl dinlendirildikten sonra çilek yetiştiriciliği yapılmalıdır. Aksi taktirde hastalık ve zararlılar karlı bir üretim yapılmasını önler.
Çilek en iyi hafif asit karakterli topraklarda yetişir. Optimum pH=5,7-6,0 arasındadır. Ancak yeterli organik madde bulunan ve pH=5,0-7,0arasındaki topraklarda da yetiştiriciliği yapılabilmektedir.
ÇEŞİT SEÇİMİ:
Diğer bütün meyve türlerinde olduğu gibi çilek yetiştiriciliğinde de bölge, iklim şartları ve üretim amacına (Sofralık veya sanayilik) uygun çeşitlerin seçimi oldukça önemlidir.Çeşit seçerken; çeşit bulunduğu bölgeye uygun, verimli ve hastalıklara dayanıklı, pazarın aradığı bir çeşit, yola ve taşımaya dayanıklı, bitkisi kuvvetli gelişen çeşit olmalıdır.
Çeşidi ve özelliği belli olmayan, kaynağı belli olmayan fideler ile bahçe kurulmamalıdır.Bu tip fidelerde çeşit karıştığı için meyvenin Pazar değeri verim ve pazarlamada güçlüklerle karşılaşılır.
MALÇLAMA
Çilek üretim alanının plastik, saman , kuru ot v.s. ile örtülmesine malclama denir. Malçlama ile;
Ot kontrolü,
Sulama aralığının uzatılması,
Meyvelerin temiz kalması,
Meyvelerde daha az meyve çürüklüğü (Botrytis) görülür.
En Pratik malçlama plastik malç ile yapılmaktadır. Dikim yastıkları hazırlanırken elde mevcut plastiğin genişliği dikkate alınmalıdır. Kullanılacak plastik mutlaka güneş ışıklarına dayanıklı (UV katkılı) olmalıdır.
