Pritzker Mimarlık Ödülü
Bu ödül ile yeteneği, önsezileri ve sorumluluk bilinciyle, topluma ve mimarlığa anlamlı katkılar sağlayan mimarlar onurlandırılmaktadır.Pritzker Mimarlık Ödülü, Hyatt Vakfı tarafından 1979’dan beri her sene verilen bir mimarlık ödülü olup yeteneği, önsezileri ve sorumluluk bilinciyle, topluma ve mimarlığa anlamlı katkılar sağlayan mimarları onurlandırmaktadır.
Hyatt Vakfı 1979 yılında Jay A. Pritzker ve eşi Cindy Pritzker tarafından Pritzker Mimarlık Ödülleri’ni vermek için kuruldu ve de finansmanı halen Pritzker Ailesi tarafından sağlanmaktadır. Milliyet, ırk, köken veya ideoloji ayrımı yapılmaksızın verilen ödül 100,000 Amerikan Doları ve 1987 yılından beri üzerine Latince: Firmitas, Utilitas, Venustas (Türkçe: Sağlamlık, İşe Yararlık, Zariflik) yazılmış bir bronz madalyadır. Bu madalyanın ilham kaynağı Vitruvius'dur. 1987 yılına kadar da Henry Moore tarafından tasarlanmış heykeller, para ödülüne ek olarak, verilmekteydi.
2006 yılında ödülü kazanan ünlü Brezilya'lı mimar Paulo Mendes da Rocha'nın ödülü ilk defa Türkiye’de bir törenle 30 Mayıs 2006 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda verilmiştir. Prizker Vakfı adına konuşan Thomas Pritzker, her sene farklı bir ülkede ödül töreninin düzenlenmesini tercih ettiklerini belirterek 2006 yılında Türkiye’nin ve Dolmabahçe Sarayı’nın seçilme nedenini “ Yüzyıllardır doğu ve batı kültürlerinin kavşak noktasında yer alan bu coğrafyada mimariye karşı olan farkındalığı artırmak” olarak özetledi.
2009 itibariyle halen ödül komisyonu başkanı olan Martha Thorne, gerek bu ödülü geçmişte kazanan mimarlardan gerekse "mimarlık sektoründe tecrübeli ve ilgili" akademisyenler, eleştirmenler ve diğerlerinden aday göstermelerini beklediklerini belirtti ve ekledi: "Ayrıca her sene 1 Kasım’a kadar, ülkesinde lisanslı herhangi bir mimar da kişisel tavsiyesini komisyona bildirebilir. Her sene oluşturulan jüri "mimarlık, iş dünyası, eğitim, basın ve kültür alanlarında tanınmış" beş ila dokuz uzmandan oluşur. Bu üyeler o seneki ödülün sahibini ilkbaharın başında seçer. Mimarlık dünyasının bir nevi Nobel’i sayılan ve en prestijli ödülü olarak kabul edilen Pritzker Mimarlık Ödülü için bugüne kadar 47 ülkeden, 500'den fazla kişi veya oluşum bu ödül için adaylar önerdi.
Bu ödülün ilk sahibi olan Philip Johnson’a ödülü takdim edilirken “50 yıllık tasarım yeteneğinin ve enerjisinin sayısız müze, tiyatro, kütüphane, müstakil ev, bahçe ve ofis yapılarında hayat kazandığı” belirtilmiştir. Ödülü 2004 yılında kazanan Zaha Hadid, bu ödülü kazanan ilk ve tek kadın mimardır. Christian de Portzamparc ise bu ödülü kazanan en genç mimardır, 1994 yılında bu ödülü aldığında 50 yaşındaydı. Bu ödülün 33. sahibi olan Peter Zumthor’a ödülü takdim edilirken “mimariyi en basit ancak en etkileyici ana unsurlarına indirgeyebilen” birisi olduğu belirtildi.
Ödülü kazananlar
1979-Philip Johnson Cam Ev
1980- LuisLuis Barragán- Torres de Satélite
1981 James Stirling Seeley Tarih Kütüphanesi
1982 Kevin Roche -Knights of Columbus Binası
1983 Ieoh Ming Pei - Ulusal Sanat Galerisi
1984 Richard Meier-High Museum of Art
1985 Hans Hollein-Abteiberg Müzesi
1986 Gottfried Böhm-Christi Auferstehung
1987 Kenzo Tange-Amerikan Tıp Derneği Genel Merkezi
1988 Gordon Bunshaft-Beinecke Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi
1988 Oscar Niemeyer-Brasilia Katedrali
1989 Frank Gehry-Santa Monica Place
1979-Philip Johnson Cam Ev
1980- LuisLuis Barragán- Torres de Satélite
1981 James Stirling Seeley Tarih Kütüphanesi
1982 Kevin Roche -Knights of Columbus Binası
1983 Ieoh Ming Pei - Ulusal Sanat Galerisi
1984 Richard Meier-High Museum of Art
1985 Hans Hollein-Abteiberg Müzesi
1986 Gottfried Böhm-Christi Auferstehung
1987 Kenzo Tange-Amerikan Tıp Derneği Genel Merkezi
1988 Gordon Bunshaft-Beinecke Nadir Kitaplar ve El Yazmaları Kütüphanesi
1988 Oscar Niemeyer-Brasilia Katedrali
1989 Frank Gehry-Santa Monica Place
