1.GİRİŞ
Relative clauses'a İngilizce'de Adjectival Clauses diye de telaffuz edilmektedir. Türkçedeki sıfat cümleciği formunun İngilizce halidir. İsminde de görüldüğü gibi bu cümle (cümle olarak) isimlere (ve de değişik cümlelere) sıfatlık yapmaktadır.
Yakışıklı adam
sıfat isim
Hale'nin gördüğü adam
sıfat cümleciği isim
Gençken arabayla hız yapardık ki çok tehlikeliydi.
cümle sıfat cümleciği
Bu bölümde daha çok isimleri niteleyen relative clause ları irdeliyeceğiz, cümleleri niteleyenlerden de söz edeceğiz. İngilizcede iki tür relative clause vardır. Şimdi bunları göz atalım.
2. Defining relative clauses
Bu tür relative claues hangi sorusuna cümle olarak yanıt vermede kullanılır. Ardından gelen ismi nitelendirir. Bu cümlecik olmadığı zaman cümleyi söyleyenin söylemek istediğinde ki anlam anlaşılmaz, cümle eksik olur. Bu yapısıyla relative clause içinde bulunduğu ana cümlenin olmazsa olmazıdır. Bu yüzden virgül içinde telefuz edilmez.
Relative clause ana cümle içerisindeki niteleyecek olduğu ismin hemen ardından gelir ve ondan (relative clause) sonra ana cümlenin sonuna gelir.
İnsanlar cümlede nitelenecek oldukları vakit relative clause who, whom veya that ile başlar. Nitelenen isim kendisini niteleyen relative clause'un öznesi ise who veya that; nesnesi ise who, whom veya that tercih edilir.
3. Relative pronoun who / that as subject
Artık relative pronoun'un cümlenin öznesi olduğu duruma bakalım.
The woman who is sitting in the back of the train is a nurse.
Trenin arka tarafında oturan kadın hemşiredir.
Bu cümle aslında iki cümlenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur..
1. The woman is a nurse.
2. The women is sitting at the back of the train.
The woman / who is sitting in the back of the train / is a nurse.
( the man)
Anlaşıldığı üzere "who is sitting at the back on the train" cümlesi bir bütün olarak the woman'ı nitelemekte, ona sıfatlık etmektedir. Birleştirilmiş olan cümlede who, ana cümledeki the woman'in yerine kullanılmaktadır ve sıfat cümlesi olan; who is sitting in the back of the train cümlesinin öznesi haline gelmiştir. Bu tür cümlelerde who nun yerine that tercih edilebilinir. Fakat whom kullanılması uygun olmamaktadır.
The man wants to go to hospital.
Adam hastaneye gitmek istiyor.
The man is wearing a blue hat.
Adam mavi bir şapka takıyor.
The man who / that is wearing a blue hat wants to go to hospital.
Mavi bir şapka takan adam hastaneye gitmek istiyor.
4. Relative pronoun who(m) / that as object
Şimdi de nesne olmasına göz atalım.
The woman whom we saw at the zoo last night is a doctor.
Dün gece hayvanat bahçesinde gördüğümüz kadın doktordur.
Bu cümle de iki cümlenin bir araya gelme durumudur.
1. The woman is a doctor.
2. We saw the man at the zoo last night.
The woman / whom we saw at the zoo last night / is a doctor.
the woman
Anlaşıldığı gibi bu cümlede de whom we saw at the zoo last night cümlesi her şeyiyle tam olarak the woman i nitelemekte, ona sıfatlık yapmaktadır. Birleştirilmiş olan cümlede whom, ana cümledeki the woman ın yerine tercih edilmekte ve sıfat cümlesi olan whom we saw at the zoo last night cümlesinin nesnesi halindedir. Bu tür cümlelerde whom yerine who veya that kullanılır.
The boy is my friend's brother.
Erkek arkadaşımın kardeşidir.
You like the boy very much.
Erkeği çok beğeniyorsun.
The boy whom / who / that you like very much is my friend's brother.
Çok beğendiğin erkek arkadaşımın kardeşidir.
Fakat dikkat edilmesi gereken konu mevcuttur:
The woman who(m) / that my mother is talking to is a pilot.
Annemin konuştuğu kadın pilottur.
Bu cümle iki cümleden oluşmuştur.
1. The woman is a pilot.
2. My mother is talking to the woman.
The woman who(m) / that my mother is talking to is a pilot.
Altı çizilerek belli edilmiş preposition gibi değişik cümlelerde kullanılan değişik preposition'lar da bazen relative clause'ın son bulmasıyla değil başlamasıylada tercih edilebilir. İşte bu durumda yalnızca whom tercih edilir.
The woman to whom my mother is talking is a pilot .
Annemin konuştuğu kadın pilottur.
Bu cümlede whom dan önce to kullanılmıştır. Burada whom yerine who ya da that'i tercih etmek olası değildir.
Şimdi bir örnek daha verelim:
The pilot is our neighbour.
Postacı komşumuzdur.
A dog is running after the postman.
Bir köpek postacıyı kovalıyor.
Bu cümleler iki şekilde birleştirilebilir.
The pilot who(m) / that a dog is running after is our neighbour.
The pilot after whom a dog is running is our neighbour.
Birinci cümlede ister who, ister whom, isterse that tercih edilebilir. Fakat ikinci cümlede sadece whom tercih edilmelidir. who ya da that tercih edilmemelidir.
Relative clauses'a İngilizce'de Adjectival Clauses diye de telaffuz edilmektedir. Türkçedeki sıfat cümleciği formunun İngilizce halidir. İsminde de görüldüğü gibi bu cümle (cümle olarak) isimlere (ve de değişik cümlelere) sıfatlık yapmaktadır.
Yakışıklı adam
sıfat isim
Hale'nin gördüğü adam
sıfat cümleciği isim
Gençken arabayla hız yapardık ki çok tehlikeliydi.
cümle sıfat cümleciği
Bu bölümde daha çok isimleri niteleyen relative clause ları irdeliyeceğiz, cümleleri niteleyenlerden de söz edeceğiz. İngilizcede iki tür relative clause vardır. Şimdi bunları göz atalım.
2. Defining relative clauses
Bu tür relative claues hangi sorusuna cümle olarak yanıt vermede kullanılır. Ardından gelen ismi nitelendirir. Bu cümlecik olmadığı zaman cümleyi söyleyenin söylemek istediğinde ki anlam anlaşılmaz, cümle eksik olur. Bu yapısıyla relative clause içinde bulunduğu ana cümlenin olmazsa olmazıdır. Bu yüzden virgül içinde telefuz edilmez.
Relative clause ana cümle içerisindeki niteleyecek olduğu ismin hemen ardından gelir ve ondan (relative clause) sonra ana cümlenin sonuna gelir.
İnsanlar cümlede nitelenecek oldukları vakit relative clause who, whom veya that ile başlar. Nitelenen isim kendisini niteleyen relative clause'un öznesi ise who veya that; nesnesi ise who, whom veya that tercih edilir.
3. Relative pronoun who / that as subject
Artık relative pronoun'un cümlenin öznesi olduğu duruma bakalım.
The woman who is sitting in the back of the train is a nurse.
Trenin arka tarafında oturan kadın hemşiredir.
Bu cümle aslında iki cümlenin bir araya gelmesiyle oluşmuştur..
1. The woman is a nurse.
2. The women is sitting at the back of the train.
The woman / who is sitting in the back of the train / is a nurse.
( the man)
Anlaşıldığı üzere "who is sitting at the back on the train" cümlesi bir bütün olarak the woman'ı nitelemekte, ona sıfatlık etmektedir. Birleştirilmiş olan cümlede who, ana cümledeki the woman'in yerine kullanılmaktadır ve sıfat cümlesi olan; who is sitting in the back of the train cümlesinin öznesi haline gelmiştir. Bu tür cümlelerde who nun yerine that tercih edilebilinir. Fakat whom kullanılması uygun olmamaktadır.
The man wants to go to hospital.
Adam hastaneye gitmek istiyor.
The man is wearing a blue hat.
Adam mavi bir şapka takıyor.
The man who / that is wearing a blue hat wants to go to hospital.
Mavi bir şapka takan adam hastaneye gitmek istiyor.
4. Relative pronoun who(m) / that as object
Şimdi de nesne olmasına göz atalım.
The woman whom we saw at the zoo last night is a doctor.
Dün gece hayvanat bahçesinde gördüğümüz kadın doktordur.
Bu cümle de iki cümlenin bir araya gelme durumudur.
1. The woman is a doctor.
2. We saw the man at the zoo last night.
The woman / whom we saw at the zoo last night / is a doctor.
the woman
Anlaşıldığı gibi bu cümlede de whom we saw at the zoo last night cümlesi her şeyiyle tam olarak the woman i nitelemekte, ona sıfatlık yapmaktadır. Birleştirilmiş olan cümlede whom, ana cümledeki the woman ın yerine tercih edilmekte ve sıfat cümlesi olan whom we saw at the zoo last night cümlesinin nesnesi halindedir. Bu tür cümlelerde whom yerine who veya that kullanılır.
The boy is my friend's brother.
Erkek arkadaşımın kardeşidir.
You like the boy very much.
Erkeği çok beğeniyorsun.
The boy whom / who / that you like very much is my friend's brother.
Çok beğendiğin erkek arkadaşımın kardeşidir.
Fakat dikkat edilmesi gereken konu mevcuttur:
The woman who(m) / that my mother is talking to is a pilot.
Annemin konuştuğu kadın pilottur.
Bu cümle iki cümleden oluşmuştur.
1. The woman is a pilot.
2. My mother is talking to the woman.
The woman who(m) / that my mother is talking to is a pilot.
Altı çizilerek belli edilmiş preposition gibi değişik cümlelerde kullanılan değişik preposition'lar da bazen relative clause'ın son bulmasıyla değil başlamasıylada tercih edilebilir. İşte bu durumda yalnızca whom tercih edilir.
The woman to whom my mother is talking is a pilot .
Annemin konuştuğu kadın pilottur.
Bu cümlede whom dan önce to kullanılmıştır. Burada whom yerine who ya da that'i tercih etmek olası değildir.
Şimdi bir örnek daha verelim:
The pilot is our neighbour.
Postacı komşumuzdur.
A dog is running after the postman.
Bir köpek postacıyı kovalıyor.
Bu cümleler iki şekilde birleştirilebilir.
The pilot who(m) / that a dog is running after is our neighbour.
The pilot after whom a dog is running is our neighbour.
Birinci cümlede ister who, ister whom, isterse that tercih edilebilir. Fakat ikinci cümlede sadece whom tercih edilmelidir. who ya da that tercih edilmemelidir.
