Re’sen tarhiyat
Re’sen vergi tarhı ikmalen vergi tarhının aksine, matrah veya matrah farkının defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tam ve kesin biçimde tespit edilememesi halinde söz konusu olmakta ve bu durumda takdir komisyonlarınca takdir edilen ya da vergi inceleme elemanlarının vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısımları üzerinden vergi dairesince tarh işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu tür tarhiyat işlemine re’sen tarhiyat denilmektedir.
Re’sen tarh işleminde matrah veya matrah farkının tespit edilememesi; tam, doğru ve kesin olarak tespit edilememe halini ifade etmektedir. Esasen re’sen tarhiyatta da bir matrah veya matrah farkı tespit olunmakta ve bu miktar üzerinden tarh işlemi yapılmakla birlikte, söz konusu tespit olunan fark miktar, bir kısım kriterlere göre yapılan tahmini tespiti ifade etmekte olup tam, doğru ve kesin bir tutar değildir.
Vergi Usul Kanununun 30’ncu maddesinde hüküm altına alınan re’sen vergi tarhı, “matrah veya matrah farkının kısmen yada tamamen defter, kayıt ve belgelere yahut kanuni ölçülere göre tespit edilememesi halinde takdir komisyonlarınca takdir edilen veya vergi inceleme elemanlarınca vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesini” ifade etmektedir.
Tanımlamadan da anlaşıldığı üzere re’sen tarhiyat işleminde iki aşama bulunmaktadır. Birincisi matrah veya matrah farkının re’sen takdiri, İkincisi ise takdir edilen matrah veya matrah miktarı üzerinden vergi dairesince re’sen tarh işleminin yapılması. Matrahın takdiri esas itibariyle takdir komisyonları tarafından yapılmaktadır. Ancak mükellef hakkında vergi incelemesi yapılması hallerinde vergi inceleme elemanlarının düzenlemiş oldukları vergi inceleme raporlarında belirtilen miktarlar da takdir edilmiş sayılmakta, ayrıca takdir komisyonlarınca matrah takdirine gerek görülmemektedir.
Vergi Usul Kanununun 30’ncu maddesinde, vergi matrahının tam ve kesin olarak tespit edilemediği varsayılan durumlar sayılmış ve bu hallerde yapılacak tarhiyatın re’sen tarhiyat şeklinde olacağı ifade edilmiştir.
Re’sen vergi tarhı ikmalen vergi tarhının aksine, matrah veya matrah farkının defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tam ve kesin biçimde tespit edilememesi halinde söz konusu olmakta ve bu durumda takdir komisyonlarınca takdir edilen ya da vergi inceleme elemanlarının vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısımları üzerinden vergi dairesince tarh işlemi gerçekleştirilmektedir. Bu tür tarhiyat işlemine re’sen tarhiyat denilmektedir.
Re’sen tarh işleminde matrah veya matrah farkının tespit edilememesi; tam, doğru ve kesin olarak tespit edilememe halini ifade etmektedir. Esasen re’sen tarhiyatta da bir matrah veya matrah farkı tespit olunmakta ve bu miktar üzerinden tarh işlemi yapılmakla birlikte, söz konusu tespit olunan fark miktar, bir kısım kriterlere göre yapılan tahmini tespiti ifade etmekte olup tam, doğru ve kesin bir tutar değildir.
Vergi Usul Kanununun 30’ncu maddesinde hüküm altına alınan re’sen vergi tarhı, “matrah veya matrah farkının kısmen yada tamamen defter, kayıt ve belgelere yahut kanuni ölçülere göre tespit edilememesi halinde takdir komisyonlarınca takdir edilen veya vergi inceleme elemanlarınca vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesini” ifade etmektedir.
Tanımlamadan da anlaşıldığı üzere re’sen tarhiyat işleminde iki aşama bulunmaktadır. Birincisi matrah veya matrah farkının re’sen takdiri, İkincisi ise takdir edilen matrah veya matrah miktarı üzerinden vergi dairesince re’sen tarh işleminin yapılması. Matrahın takdiri esas itibariyle takdir komisyonları tarafından yapılmaktadır. Ancak mükellef hakkında vergi incelemesi yapılması hallerinde vergi inceleme elemanlarının düzenlemiş oldukları vergi inceleme raporlarında belirtilen miktarlar da takdir edilmiş sayılmakta, ayrıca takdir komisyonlarınca matrah takdirine gerek görülmemektedir.
Vergi Usul Kanununun 30’ncu maddesinde, vergi matrahının tam ve kesin olarak tespit edilemediği varsayılan durumlar sayılmış ve bu hallerde yapılacak tarhiyatın re’sen tarhiyat şeklinde olacağı ifade edilmiştir.
