Tekir Kediler ve Özellikleri
Tekir Kedi, melez bir ırktır. Diğer kedi ırkları gibi saf bir ırk değildir, yine de ortak özellikleri bir başlık altında toplanabilecek kadar benzer görünüş ve kişilik özellikleri sergileyebilir. Bu yüzden ve evimizdeki birçok kedinin bu ırk başlığı altında toplanabileceği mantığına dayanarak Tekir Kediyi kedi ırkları listemize aldık.
Adını postunun deseninden alan bu çok yaygın melez kedi cinsinin, Van Kedisi veya Siyam Kedisinde olduğu gibi, karakter özelliklerini açık seçik bir şekilde ortaya koyup tarif etmek olanağı yoktur. Hemen hepsi tüm evcil kedilerin genel karekterini ve yapısını taşıyabilirler.
Görünüş ve Vücut Yapısı
Bugünkü şekilleri ile, tekir kedilerin postundaki çizgili desenler genel olarak çok bariz ve canlıdır. Oysa, arkeologların, mağara duvarlarındaki resimlerden çıkarttıkları sonuçlara göre, bundan üç dört bin yıl öncesinde Mısır kedilerinde görülen desenler çok soluk renkli ve kırık hatlar halinde idi. Keza benzer gözlemler, o tarihlerde Avrupa kedilerindeki desenlerin ve hatların da belli belirsiz olduğuna işaret etmektedir.
Zaman içerisinde Mısır ve Avrupa kedi türleri birleştirilip melez cins geliştirildikçe desenlerin daha bariz ve canlı bir hal aldığı görülmüştür. Sonuçta bugünkü cazip renkli tekir postu ortaya çıkmıştır.
Tekir kedilere, postlarının desen, renk ve renk tonlarına göre değişik isimler verilir. Bu isimlere Türkçe hiçbir kitapta rastlıyamadık, İngilizce kitaplarda karşımıza çıkan tekir türlerini de aşağıdaki şekilde dilimize çevirmeye çalıştık.
Desen şekillerine Göre İsimlendirme
1) Mackerel Tabby/Classic Tabby (Uskumru Desenli/Klasik Desenli Tekir)
ülkemizde ve dünyada en yaygın tür budur. Uskumru balığının renk ve sırt desenini andıran koyu renk çizgilere sahiptir. Desenler çok barizdir. Bacaklarda ve kuyrukta muntazam aralıklı bilezikler vardır. Boyun nahiyesinde kırıksız, kesiksiz şekilde halkalar mevcuttur. Başında, alın nahiyesinde M harfi şeklinde desen mevcuttur. Gözlerinin iki tarafında dışa doğru kesiksiz çizgiler uzanır. Sırttan karına doğru vücudun iki tarafında uzanan muntazam çizgiler mevcuttur. Yine vücudun iki yanında, karına yakın bölgede irice birer leke mevcuttur. Bu lekeler sırttan karına doğru uzanan çizgiler ile çevrilmiştir.
2) Blotched Tabby (Lekeli Tekir)
Lekeler, yama şeklinde irili ufaklı toz veya is lekelerine benzer.
3) Spotted Tabby (Benekli Tekir)
Büyük lekelerin küçük benekler haline dönüştüğü bir posta sahip olan tekirdir. Bu beneklerin, klasik tekir çizgilerinin parçalanmasından meydana gelip gelmediği konusu münakaşalıdır.
4) Ticked Tabby (Alaca Tekir)
Genelde tekir hatları muhafaza edilmekle beraber Habeş ve Somali kedilerinde olduğu gibi postun herbir tüyü siyah, kahverengi ve sarı çizgilerle süslenmiş gibidir.
5) Patched Tabby (Yamalı Tekir)
Bu tekirin post rengi çift tonlu olup adeta kaplumbağa rengini andırır, bundan dolayı tortoise = kaplumbağa sözcüğünden mülhem olarak İngilizcede Torbie de denilmektedir.
Renk ve Tonlara Göre İsimlendirme
1) Blue Tabby (Mavi Tekir)
2) Blue Patched Tabby (Yamalı Mavi Tekir)
3) Blue Silver Patced Tabby (Mavi Gümüşi Yamalı Tekir)
4) Blue Silver Tabby (Mavi Gümüşi Tekir)
5) Brown Tabby (Kahverengi Tekir)
6) Brown Patched Tabby (Kahverengi Yamalı Tekir)
7) Cameo Tabby (Akik Renkli Tekir)
8) Dilute Cameo Tabby (Açık Akik Renkli Tekir)
9) Chestnut Tabby (Kestane Renkli Tekir)
10) Chestnut Silver Tabby (Gümüşi Kestane Renkli Tekir)
11) Chocolate Silver Tabby (Gümüşi çukolata Renkli Tekir)
12) Cinnamon Tabby (Tarçın Renkli Tekir)
13) Cinnamon Silver Tabby (Gümüşi Tarçın Renkli Tekir)
14) Cream Tabby (Krem renkli Tekir)
15) Cream Silver Tabby (Gümüşi Krem Renkli Tekir)
16) Ebony Tabby (Abanoz Renkli Tekir)
17) Fawn Tabby (Sütlü Kahverenkli Tekir)
18) Fawn Silver Tabby (Gümüşi Sütlü Kahve Renkli Tekir)
19) Lavender Tabby (Lavanta çiçeği Rengi Tekir)
20) Lavender Silver Tabby (Gümüşi Lavanta çiçeği Tekir)
21) Red Tabby (Kızıl Tekir)
22) Silver Tabby (Gümüşi Tekir)
23) Silver Patched Tabby (Gümüşi Yamalı Tekir)
Bazı kedilerde, tekir desenlere ilaveten beyaz renkli bölgeler bulunabilir. Bunlar da şöyle isimlendirilmektedir:
24) Tabby and White (Beyazlı Tekir)
25) Patched Tabby and White (Beyazlı Yamalı Tekir)
26) Dilute Patched Tabby and White (Beyazlı Açık Yamalı Tekir)
27) Blue Tabby and White (Beyazlı Navi Tekir)
28) Blue Patched Tabby and White (Beyazlı Beyazlı Yamalı Mavi Tekir)
29) Blue Silver Tabby and White (Beyazlı Gümüşi Mavi Tekir)
30) Brown Tabby and White (Beyazlı Kahverengi Tekir)
31) Brown Patched Tabby and White (Beyazlı Kahverengi Yamalı Tekir)
32) Cameo Tabby and White (Beyazlı Akik Tekir)
33) Cream Tabby and White (Beyazlı Krem Rengi Tekir)
34) Red Tabby and White (Beyazlı Kızıl Tekir)
35) Silver Tabby and White (Beyazlı Gümüşi Tekir)
36) Silver Patched Tabby and White (Beyazlı, Gümüşi Yamalı Tekir)
Bazı aslen beyaz olan kedilerin, sadece baş, kuyruk, bacak gibi uç kesimlerinde tekir desenler bulunmaktadır. Bunlara tekir çizgili Van cinsi de denilmektedir.
37) Van Tabby (Tekir Desenli Van)
38) Van Tabby and White (Beyazlı Tekir Desenli Van)
39) Van Cream Tabby and White (Beyazlı Tekir Desenli Krem Van)
40) Van Parti Colour Tabby and White (Birden Fazla Renkli Beyazlı Tekir Desenli Van)
41) Van Red Tabby and White (Beyazlı Kızıl Tekir Desenli Van)
Tüy Bakımı
Kökenine yönelik olarak çok farklı ihtiyaçları olabilir, genel kural olarak tekir kedilerin tüy bakımları işkenceli ve uzun bir tören halinde geçmez.
Kökeni
Bugün, dünyanın hemen her köşesinde çok yaygın olarak rastlanan, çeşitli renk tonlarındaki evcil tekir kediler, Eski Mısır'ın, Afrika Vahşi Kedisi, ( Felis Sylvestris Lybica) ile Avrupa'nın Mahalli Vahşi Kedisi (Felis Sylvestris Sylverstris)ni n karışımından ortaya çıkmıştır.
Yurdumuzda, pek çok evde beslenen tekir kedilere Tekir adı verilmektedir. Tekir, yaygın bir kedi ismi haline gelmiştir. Hemen şuna işaret edelim ki, evlerde beslenen kedilerin büyük kısmı tekir kedi guruplarından birine aittir.
Tabi ülkemizdeki, çoğunluğunu tekir kedilerin oluşturduğu sokak kedilerini de unutmamamız gerekir. Yazımızı hazırlarken müracaat ettiğimiz kaynaklardan anladığımıza göre, Tekir Tabby , İngilizce konuşulan ülkelerde de has isim olarak kullanılmaktadır.
Tekir sözcüğü aslında bir post desenini ifade etmektedir. Türkçe'deki Tekir sözcüğünün etimolojik kökeni Eski Yunan ve Latin dillerindeki kaplan anlamındaki tigris sözcüğüne dayanmaktadır. Bugün tekir, kaplan gibi sırtı çizgili ve benekli olan anlamında kullanılmaktadır. İtalyanca'da, gatto tigrato, Almanca'da tiger katze denilmektedir. İngilizce'deki tabby cat sözcüğü ise biraz farklı bir hikayeye dayanmaktadır.
Bağdat'ın, Attabiye adlı bir semti veya banliyösü mevcuttur. Burada çok uzun yıllar önce, attabi denilen tafta cinsi ipekli bir kumaş dokunmaktadır. Bu kumaş, kaplanın çizgilerini andıran hatlarla düzenlenmiş bir desen taşımaktadır. İngiltere'ye bu kumaş ithal edilmektedir ve oldukça revaçtadır. Melez tekir kediler İngiltere'de de yaygınlaşırken, bunlara önceleri tiger cat denilirken, sonradan kumaşın adı ağır basmış ve attabi'den mülhem tabby denilmeye başlanmıştır.
Tekir Kedi, melez bir ırktır. Diğer kedi ırkları gibi saf bir ırk değildir, yine de ortak özellikleri bir başlık altında toplanabilecek kadar benzer görünüş ve kişilik özellikleri sergileyebilir. Bu yüzden ve evimizdeki birçok kedinin bu ırk başlığı altında toplanabileceği mantığına dayanarak Tekir Kediyi kedi ırkları listemize aldık.
Adını postunun deseninden alan bu çok yaygın melez kedi cinsinin, Van Kedisi veya Siyam Kedisinde olduğu gibi, karakter özelliklerini açık seçik bir şekilde ortaya koyup tarif etmek olanağı yoktur. Hemen hepsi tüm evcil kedilerin genel karekterini ve yapısını taşıyabilirler.
Görünüş ve Vücut Yapısı
Bugünkü şekilleri ile, tekir kedilerin postundaki çizgili desenler genel olarak çok bariz ve canlıdır. Oysa, arkeologların, mağara duvarlarındaki resimlerden çıkarttıkları sonuçlara göre, bundan üç dört bin yıl öncesinde Mısır kedilerinde görülen desenler çok soluk renkli ve kırık hatlar halinde idi. Keza benzer gözlemler, o tarihlerde Avrupa kedilerindeki desenlerin ve hatların da belli belirsiz olduğuna işaret etmektedir.
Zaman içerisinde Mısır ve Avrupa kedi türleri birleştirilip melez cins geliştirildikçe desenlerin daha bariz ve canlı bir hal aldığı görülmüştür. Sonuçta bugünkü cazip renkli tekir postu ortaya çıkmıştır.
Tekir kedilere, postlarının desen, renk ve renk tonlarına göre değişik isimler verilir. Bu isimlere Türkçe hiçbir kitapta rastlıyamadık, İngilizce kitaplarda karşımıza çıkan tekir türlerini de aşağıdaki şekilde dilimize çevirmeye çalıştık.
Desen şekillerine Göre İsimlendirme
1) Mackerel Tabby/Classic Tabby (Uskumru Desenli/Klasik Desenli Tekir)
ülkemizde ve dünyada en yaygın tür budur. Uskumru balığının renk ve sırt desenini andıran koyu renk çizgilere sahiptir. Desenler çok barizdir. Bacaklarda ve kuyrukta muntazam aralıklı bilezikler vardır. Boyun nahiyesinde kırıksız, kesiksiz şekilde halkalar mevcuttur. Başında, alın nahiyesinde M harfi şeklinde desen mevcuttur. Gözlerinin iki tarafında dışa doğru kesiksiz çizgiler uzanır. Sırttan karına doğru vücudun iki tarafında uzanan muntazam çizgiler mevcuttur. Yine vücudun iki yanında, karına yakın bölgede irice birer leke mevcuttur. Bu lekeler sırttan karına doğru uzanan çizgiler ile çevrilmiştir.
2) Blotched Tabby (Lekeli Tekir)
Lekeler, yama şeklinde irili ufaklı toz veya is lekelerine benzer.
3) Spotted Tabby (Benekli Tekir)
Büyük lekelerin küçük benekler haline dönüştüğü bir posta sahip olan tekirdir. Bu beneklerin, klasik tekir çizgilerinin parçalanmasından meydana gelip gelmediği konusu münakaşalıdır.
4) Ticked Tabby (Alaca Tekir)
Genelde tekir hatları muhafaza edilmekle beraber Habeş ve Somali kedilerinde olduğu gibi postun herbir tüyü siyah, kahverengi ve sarı çizgilerle süslenmiş gibidir.
5) Patched Tabby (Yamalı Tekir)
Bu tekirin post rengi çift tonlu olup adeta kaplumbağa rengini andırır, bundan dolayı tortoise = kaplumbağa sözcüğünden mülhem olarak İngilizcede Torbie de denilmektedir.
Renk ve Tonlara Göre İsimlendirme
1) Blue Tabby (Mavi Tekir)
2) Blue Patched Tabby (Yamalı Mavi Tekir)
3) Blue Silver Patced Tabby (Mavi Gümüşi Yamalı Tekir)
4) Blue Silver Tabby (Mavi Gümüşi Tekir)
5) Brown Tabby (Kahverengi Tekir)
6) Brown Patched Tabby (Kahverengi Yamalı Tekir)
7) Cameo Tabby (Akik Renkli Tekir)
8) Dilute Cameo Tabby (Açık Akik Renkli Tekir)
9) Chestnut Tabby (Kestane Renkli Tekir)
10) Chestnut Silver Tabby (Gümüşi Kestane Renkli Tekir)
11) Chocolate Silver Tabby (Gümüşi çukolata Renkli Tekir)
12) Cinnamon Tabby (Tarçın Renkli Tekir)
13) Cinnamon Silver Tabby (Gümüşi Tarçın Renkli Tekir)
14) Cream Tabby (Krem renkli Tekir)
15) Cream Silver Tabby (Gümüşi Krem Renkli Tekir)
16) Ebony Tabby (Abanoz Renkli Tekir)
17) Fawn Tabby (Sütlü Kahverenkli Tekir)
18) Fawn Silver Tabby (Gümüşi Sütlü Kahve Renkli Tekir)
19) Lavender Tabby (Lavanta çiçeği Rengi Tekir)
20) Lavender Silver Tabby (Gümüşi Lavanta çiçeği Tekir)
21) Red Tabby (Kızıl Tekir)
22) Silver Tabby (Gümüşi Tekir)
23) Silver Patched Tabby (Gümüşi Yamalı Tekir)
Bazı kedilerde, tekir desenlere ilaveten beyaz renkli bölgeler bulunabilir. Bunlar da şöyle isimlendirilmektedir:
24) Tabby and White (Beyazlı Tekir)
25) Patched Tabby and White (Beyazlı Yamalı Tekir)
26) Dilute Patched Tabby and White (Beyazlı Açık Yamalı Tekir)
27) Blue Tabby and White (Beyazlı Navi Tekir)
28) Blue Patched Tabby and White (Beyazlı Beyazlı Yamalı Mavi Tekir)
29) Blue Silver Tabby and White (Beyazlı Gümüşi Mavi Tekir)
30) Brown Tabby and White (Beyazlı Kahverengi Tekir)
31) Brown Patched Tabby and White (Beyazlı Kahverengi Yamalı Tekir)
32) Cameo Tabby and White (Beyazlı Akik Tekir)
33) Cream Tabby and White (Beyazlı Krem Rengi Tekir)
34) Red Tabby and White (Beyazlı Kızıl Tekir)
35) Silver Tabby and White (Beyazlı Gümüşi Tekir)
36) Silver Patched Tabby and White (Beyazlı, Gümüşi Yamalı Tekir)
Bazı aslen beyaz olan kedilerin, sadece baş, kuyruk, bacak gibi uç kesimlerinde tekir desenler bulunmaktadır. Bunlara tekir çizgili Van cinsi de denilmektedir.
37) Van Tabby (Tekir Desenli Van)
38) Van Tabby and White (Beyazlı Tekir Desenli Van)
39) Van Cream Tabby and White (Beyazlı Tekir Desenli Krem Van)
40) Van Parti Colour Tabby and White (Birden Fazla Renkli Beyazlı Tekir Desenli Van)
41) Van Red Tabby and White (Beyazlı Kızıl Tekir Desenli Van)
Tüy Bakımı
Kökenine yönelik olarak çok farklı ihtiyaçları olabilir, genel kural olarak tekir kedilerin tüy bakımları işkenceli ve uzun bir tören halinde geçmez.
Kökeni
Bugün, dünyanın hemen her köşesinde çok yaygın olarak rastlanan, çeşitli renk tonlarındaki evcil tekir kediler, Eski Mısır'ın, Afrika Vahşi Kedisi, ( Felis Sylvestris Lybica) ile Avrupa'nın Mahalli Vahşi Kedisi (Felis Sylvestris Sylverstris)ni n karışımından ortaya çıkmıştır.
Yurdumuzda, pek çok evde beslenen tekir kedilere Tekir adı verilmektedir. Tekir, yaygın bir kedi ismi haline gelmiştir. Hemen şuna işaret edelim ki, evlerde beslenen kedilerin büyük kısmı tekir kedi guruplarından birine aittir.
Tabi ülkemizdeki, çoğunluğunu tekir kedilerin oluşturduğu sokak kedilerini de unutmamamız gerekir. Yazımızı hazırlarken müracaat ettiğimiz kaynaklardan anladığımıza göre, Tekir Tabby , İngilizce konuşulan ülkelerde de has isim olarak kullanılmaktadır.
Tekir sözcüğü aslında bir post desenini ifade etmektedir. Türkçe'deki Tekir sözcüğünün etimolojik kökeni Eski Yunan ve Latin dillerindeki kaplan anlamındaki tigris sözcüğüne dayanmaktadır. Bugün tekir, kaplan gibi sırtı çizgili ve benekli olan anlamında kullanılmaktadır. İtalyanca'da, gatto tigrato, Almanca'da tiger katze denilmektedir. İngilizce'deki tabby cat sözcüğü ise biraz farklı bir hikayeye dayanmaktadır.
Bağdat'ın, Attabiye adlı bir semti veya banliyösü mevcuttur. Burada çok uzun yıllar önce, attabi denilen tafta cinsi ipekli bir kumaş dokunmaktadır. Bu kumaş, kaplanın çizgilerini andıran hatlarla düzenlenmiş bir desen taşımaktadır. İngiltere'ye bu kumaş ithal edilmektedir ve oldukça revaçtadır. Melez tekir kediler İngiltere'de de yaygınlaşırken, bunlara önceleri tiger cat denilirken, sonradan kumaşın adı ağır basmış ve attabi'den mülhem tabby denilmeye başlanmıştır.
