Yapılan araştırmalar ve kazılardan anladığımız kadarıyla kütüphanelerin geçmişi M Ö 2400’e kadar uzanıyor. Kütüphaneler, başka yerde bir arada bulunması son derece zor olan on binlerce kitap, belge, yazma, harita, süreli yayın, koleksiyonlar vs. ile araştırmacıların, öğrencilerin, meraklıların mabetleri olmayı sürdürüyorlar. İnternete ve başka teknolojik gelişmelere rağmen, barındırdıkları zenginliklerle uzun süre vazgeçilmezler arasında yer alacaklar. Kütüphaneleri en iyi bilenlere sorduk, onların tercihleri Türkiye'nin en iyi kütüphanelerini ortaya çıkardı.
Atatürk Kitaplığı
1924'ten beri hizmet veriyor. 150 yıllık gazete ve dergi koleksiyonu var. 350 bine yakın kitap bulunan kütüphanenin cilt ve onarım atölyesi bulunuyor. Ayrıca çeşitli yazma, atlas-harita, takvim, kartpostal gibi özel koleksiyonları mevcut. 10 bine yakın harita ve karpostal koleksiyonu internetten de incelenebiliyor. Osmanlıca, Arapça, Fransızca, Rumca ve İngilizce birçok dilde esere ulaşmak mümkün. Görme engelliler için özel kabinlerde gönüllüler istedikleri kitapları okuyup CD'ye kaydediyor. Nadir eserler CD olarak sunuluyor. Tel: 0212 249 09 45
İSAM (TDV İslam Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi)
1984'te kuruldu. İslam kültürünün yanısıra Türk kültürü, tarihi, edebiyatı ve sosyal bilimlerin birçok alanında kaynakları var. Ziyad Ebüzziya, Orhan Şaik Gökyay, Hilmi Oflaz, Albert Hourani, Jacques Waardenburg, Kemal Beydilli, Kasım Küfrevi, Nuhoğlu Ailesi, Kathleen R. F. Burril ve İ1lber Ortaylı'ya ait özel koleksiyonları bünyesine kattı. 182 bin cilt kitap, 2 bin 720 çeşit dergi, 17 bin doküman, 19 bin 144 mikrofilm, 411 mikrofiş ve mikrofilm, 640 CD mevcut. Osmanlı Kadı Sicilleri, Şer'iyye Sicilleri Arşivleri burada. Tel: 0216 474 08 50
Milli Kütüphane
1946'da kuruldu. 2 milyon 608 bin 359 eser kayıtlı: 1 milyon 115 bin 840'ı kitap, 55 bin 836'sı eski harfli Türkçe kitap, 26 bin 282'si el yazması kitap, 1 milyon 211 bin 357'si gazete ve dergi. Ünlü ressamların orijinal tabloları, taş plaklar, fotoğraf, pul, para, afiş ve mikrofilm gibi görsel-işitsel materyaller de var. İstanbul'un fethinde ele geçirilen ceylan derisi üzerine yazılı İnciller ve tezhipli Kur'an-ı Kerim'ler en değerli eserleri. Dört okuma salonu ve görme özürlülere yönelik 'Konuşan Kitaplık' mevcut. Konferans salonları, sergi salonları, geniş bir otopark ve kafeteryaya da sahip. İnternette e-kütüphane hizmeti veriliyor. Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kuruluşları Federasyonu üyesi. Tel: 0312 212 62 00
Beyazıd Devlet
Türkiye'nin ilk devlet kütüphanesi. 1884'te kuruldu. Türkiye'de yayınlanan tüm kitaplar, özel el yazmaları, Cumhuriyet öncesine ait eski matbular, Osmanlı Dönemi'nden günümüze kadar yayınlanmış bazı dergiler, bütün gazeteler, harita, afiş, pul ve kartpostal arşivlerine sahip. Yaklaşık 500 bin kitabından 50 bini Arapça, Farsça, Fransızca ve İngilizce gibi yabancı dillerde. 7 ayrı okuma salonundan oluşuyor. 1992'den beri görme engelliler için özel bir çalışma yapılan kütüphanede, 3 bin sesli okunmuş kitap ve kabartma yapılarak yazılmış kitap bulunuyor. Araştırmalar için genelde öğretim üyeleri tercih ediyor. Özellikle yakın tarihle ilgili tüm kaynakların bulunduğu kütüphanede isteyen herkese eserlerin fotokopi ve CD kopyaları veriliyor. Tel: 0212 522 24 88
Sermet Çifter
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık bünyesinde 1978'de açıldı. 1992'de yeniden düzenlendi. Edebiyat, sanat ve tarih alanlarında önemli bir koleksiyona sahip. Türk tarihi, kültürü, Türk ve dünya edebiyatıyla İstanbul konularında uzman. 80 bin cilde ulaşan kitap koleksiyonu var. Araştırmacıların kullanımına açık, bin 117 ciltte toplanmış bin 578 adet yazma eser mevcut. Yazma eser ve nadir kitaplardan yararlanmak isteyenlere dijital hizmet sunuluyor. Çeşitli koleksiyonlardan derlenmiş binin üzerinde nadir kitap var. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi bir uzmanlık kütüphanesi. Bu nedenle, üyelik koşulu aranıyor. Üye olmayanlar 1-2 gün gibi kısa sürelerle kütüphaneden yararlanabiliyor. Tel: 0212 252 47 00
Alman Arkeoloji Enstitüsü Kütüphanesi
1929'da kurulan Alman Arkeoloji Enstitüsü, 1989'dan beri eski Alman Konsolosluğu binasında faaliyet gösteriyor. Enstitüsü kütüphanesinde yaklaşık 53 bin cilt kitap, 270 periyodik yayın var. Yılda 800-1000 arasında kitabı koleksiyonuna katıyor. Neolitikten Bizans ve Osmanlı dönemlerine kadar arkeoloji alanında zengin kaynakları var. Küçük Asya ve Trakya'da kurulmuş ülkeler konusunda kaynaklara ulaşılabilir. Ayrıca mimarlık tarihi, sanat tarihi, seyahatnameler, Osmanlıca kitaplar, İstanbul ile ilgili yayınlar, dergilere de sahip. Herkese açık kütüphanenin harita ve zengin fotoğraf arşivinden yararlanmak mümkün. Kütüphanede ayrıca kış boyunca ayda en az 2 konferans düzenleniyor, sergiler açılıyor. Açmak isteyenlere sergi salonu veriliyor. Tel: 0212 252 34 90
Milli Kütüphane
İttihat ve Terraki döneminde (1912) Osmanlı mimari tarzında yapılan binası, 29 Ekim 1933'te Cumhuriyet'in 10. yılında açıldı. Milli Kütüphane Vakfı ve Milli Kütüphane Derneği'ne ait. Dünyada periyodik olarak yayınlanan gazete ve dergiler kurulduğu günden itibaren kütüphaneye geliyor. Araştırma yapmak isteyenler ve meraklılar için önemli bir arşiv. Aralarında çok nadide el yazması Kur'an-ı Kerimler'in bulunduğu 600 bin kitaba sahip. Kütüphanede beş bin el yazması eser var. İçinde 14 harita olan Katip Çelebi'nin dünya coğrafyası ve astronomisi hakkında yazılmış Cihannüma'sı da bunlar arasında. Bu eser ilk matbaacımız İbrahim Mütefferika baskısı. Antik Yunan filozofu Aristotales'in 1531 yılı Gutenberg basımlı ilk matbaa ürünü kitabı da bu kütüphanede. Ayrıca, 74 el yazması Kur'an-ı Kerim de koleksiyon arasında.Tel: 0232 484 82 54
Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi
1986'da kuruldu. Üniversite dışından gelenlere de açık. 400 binden fazla kitap, 2 bin 700 basılı dergi, 30 bin elektronik dergi ve 100'den fazla veri tabanına sahip. Yıllık bütçesi 3 milyon dolar. CD ve kasetlerden oluşan müzik koleksiyonunun yanı sıra 17 kabin var. Bu kabinlerde müzik dinleyerek ders çalışmak, kitap okumak mümkün. Körler için kabartma piyano notaları mevcut. Türk plastik sanatlar arşivine sahip, sanat galerisinde yerli ve yabancı ressam ve heykeltıraşların eserleri sergileniyor. Kaynaklar ABD Kongre Kütüphanesi (LC) Sınıflama Sistemi'ne göre düzenlenmiş. Koleksiyon, BLISS (Bilkent Library Information Services System) adı verilen katalog ile bilgisayar ortamına aktarılmış. Tel: 0312 290 12 82
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi
Suna ve İnan Kıraç Vakfı bünyesinde kurulu. Halka ve bilimsel araştırmacılara açık. Bizans döneminden itibaren İstanbul, Osmanlı ve Atatürk ile ilgili geniş bir koleksiyona sahip. El yazmaları, belgeler ve 30 farklı dilde yaklaşık 40 bin kitap var. İstanbul araştırmaları için bilim adamları ve uzmanların ilgileneceği özel bir koleksiyonu mevcut. İki katlı kütüphanenin ilk katı sergi salonu. Harita ve arşiv bölümü var. Yazma eserler ve birçok kitap dijital ortamda. İnternet sitesinden bu kaynaklara ulaşmak ve yararlanmak mümkün. El yazmaları dışındaki kaynakların fotokopileri verilebiliyor. Tel: 0212 245 89 45
Atatürk İl Halk Kütüphanesi
1775'te Ahmet adlı bir kitapsever tarafından vakıf olarak tahsis edildi. Vakıf kütüphaneleri Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilince Hisar-ı Şerif Kütüphanesi, Pazar Yeri, Hatun İye, Şadırvan, Baş Durak, Tuzcuzade, İt Pazarı kitaplıklarıyla birleştirilerek Hisar Umumi Kütüphanesi oldu. Salepçioğlu Vakıf Kütüphanesi de 1948'de bakanlığa devredilince iki kütüphane birleştirilerek Hisar Salepçioğlu Kütüphanesi adını aldı. 1952'de şimdiki yerine taşındı, Atatürk Kütüphanesi oldu. 38 bin kitap var ve sık sık güncelleniyor. Körler için sesli kitap ve Braille alfabesiyle yazılı kitaplar açısından zengin. İzmir'le ilgili 'yerel bellek'i var. Tel: 0232 483 38 46
Süleymaniye Kütüphanesi
1918'de Süleymaniye Külliyesi'nde kuruldu. Yazma ve eski harfli basma eser koleksiyonlarının yer aldığı araştırma ve uzmanlık kütüphanesi. Padişahların, bilim ve din adamlarının koleksiyonları, Anadolu'nun çeşitli yerlerinden gelen koleksiyonla 80 bin cildi el yazması kitap olan kaynağa sahip. Eserlerin yarıdan fazlasının dijital arşivi tamamlandı. Tümünün künye bilgileri veri tabanında. Duyma engelliler için sinevizyon gösterileri yapılıyor. Osmanlı ve Selçuklu dönemine ait eserlerle birlikte tıp, botanik, kimya eserlerine sahip. Osmanlıca, Farsça ve Arapça kaynakların yanında Boşnakça, Çağatayca ve Rumca olanlar da var. Tel: 0212 520 64 60 61
_hürriyet_
Atatürk Kitaplığı
1924'ten beri hizmet veriyor. 150 yıllık gazete ve dergi koleksiyonu var. 350 bine yakın kitap bulunan kütüphanenin cilt ve onarım atölyesi bulunuyor. Ayrıca çeşitli yazma, atlas-harita, takvim, kartpostal gibi özel koleksiyonları mevcut. 10 bine yakın harita ve karpostal koleksiyonu internetten de incelenebiliyor. Osmanlıca, Arapça, Fransızca, Rumca ve İngilizce birçok dilde esere ulaşmak mümkün. Görme engelliler için özel kabinlerde gönüllüler istedikleri kitapları okuyup CD'ye kaydediyor. Nadir eserler CD olarak sunuluyor. Tel: 0212 249 09 45
İSAM (TDV İslam Araştırmaları Merkezi Kütüphanesi)
1984'te kuruldu. İslam kültürünün yanısıra Türk kültürü, tarihi, edebiyatı ve sosyal bilimlerin birçok alanında kaynakları var. Ziyad Ebüzziya, Orhan Şaik Gökyay, Hilmi Oflaz, Albert Hourani, Jacques Waardenburg, Kemal Beydilli, Kasım Küfrevi, Nuhoğlu Ailesi, Kathleen R. F. Burril ve İ1lber Ortaylı'ya ait özel koleksiyonları bünyesine kattı. 182 bin cilt kitap, 2 bin 720 çeşit dergi, 17 bin doküman, 19 bin 144 mikrofilm, 411 mikrofiş ve mikrofilm, 640 CD mevcut. Osmanlı Kadı Sicilleri, Şer'iyye Sicilleri Arşivleri burada. Tel: 0216 474 08 50
Milli Kütüphane
1946'da kuruldu. 2 milyon 608 bin 359 eser kayıtlı: 1 milyon 115 bin 840'ı kitap, 55 bin 836'sı eski harfli Türkçe kitap, 26 bin 282'si el yazması kitap, 1 milyon 211 bin 357'si gazete ve dergi. Ünlü ressamların orijinal tabloları, taş plaklar, fotoğraf, pul, para, afiş ve mikrofilm gibi görsel-işitsel materyaller de var. İstanbul'un fethinde ele geçirilen ceylan derisi üzerine yazılı İnciller ve tezhipli Kur'an-ı Kerim'ler en değerli eserleri. Dört okuma salonu ve görme özürlülere yönelik 'Konuşan Kitaplık' mevcut. Konferans salonları, sergi salonları, geniş bir otopark ve kafeteryaya da sahip. İnternette e-kütüphane hizmeti veriliyor. Uluslararası Kütüphane Dernekleri ve Kuruluşları Federasyonu üyesi. Tel: 0312 212 62 00
Beyazıd Devlet
Türkiye'nin ilk devlet kütüphanesi. 1884'te kuruldu. Türkiye'de yayınlanan tüm kitaplar, özel el yazmaları, Cumhuriyet öncesine ait eski matbular, Osmanlı Dönemi'nden günümüze kadar yayınlanmış bazı dergiler, bütün gazeteler, harita, afiş, pul ve kartpostal arşivlerine sahip. Yaklaşık 500 bin kitabından 50 bini Arapça, Farsça, Fransızca ve İngilizce gibi yabancı dillerde. 7 ayrı okuma salonundan oluşuyor. 1992'den beri görme engelliler için özel bir çalışma yapılan kütüphanede, 3 bin sesli okunmuş kitap ve kabartma yapılarak yazılmış kitap bulunuyor. Araştırmalar için genelde öğretim üyeleri tercih ediyor. Özellikle yakın tarihle ilgili tüm kaynakların bulunduğu kütüphanede isteyen herkese eserlerin fotokopi ve CD kopyaları veriliyor. Tel: 0212 522 24 88
Sermet Çifter
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık bünyesinde 1978'de açıldı. 1992'de yeniden düzenlendi. Edebiyat, sanat ve tarih alanlarında önemli bir koleksiyona sahip. Türk tarihi, kültürü, Türk ve dünya edebiyatıyla İstanbul konularında uzman. 80 bin cilde ulaşan kitap koleksiyonu var. Araştırmacıların kullanımına açık, bin 117 ciltte toplanmış bin 578 adet yazma eser mevcut. Yazma eser ve nadir kitaplardan yararlanmak isteyenlere dijital hizmet sunuluyor. Çeşitli koleksiyonlardan derlenmiş binin üzerinde nadir kitap var. Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi bir uzmanlık kütüphanesi. Bu nedenle, üyelik koşulu aranıyor. Üye olmayanlar 1-2 gün gibi kısa sürelerle kütüphaneden yararlanabiliyor. Tel: 0212 252 47 00
Alman Arkeoloji Enstitüsü Kütüphanesi
1929'da kurulan Alman Arkeoloji Enstitüsü, 1989'dan beri eski Alman Konsolosluğu binasında faaliyet gösteriyor. Enstitüsü kütüphanesinde yaklaşık 53 bin cilt kitap, 270 periyodik yayın var. Yılda 800-1000 arasında kitabı koleksiyonuna katıyor. Neolitikten Bizans ve Osmanlı dönemlerine kadar arkeoloji alanında zengin kaynakları var. Küçük Asya ve Trakya'da kurulmuş ülkeler konusunda kaynaklara ulaşılabilir. Ayrıca mimarlık tarihi, sanat tarihi, seyahatnameler, Osmanlıca kitaplar, İstanbul ile ilgili yayınlar, dergilere de sahip. Herkese açık kütüphanenin harita ve zengin fotoğraf arşivinden yararlanmak mümkün. Kütüphanede ayrıca kış boyunca ayda en az 2 konferans düzenleniyor, sergiler açılıyor. Açmak isteyenlere sergi salonu veriliyor. Tel: 0212 252 34 90
Milli Kütüphane
İttihat ve Terraki döneminde (1912) Osmanlı mimari tarzında yapılan binası, 29 Ekim 1933'te Cumhuriyet'in 10. yılında açıldı. Milli Kütüphane Vakfı ve Milli Kütüphane Derneği'ne ait. Dünyada periyodik olarak yayınlanan gazete ve dergiler kurulduğu günden itibaren kütüphaneye geliyor. Araştırma yapmak isteyenler ve meraklılar için önemli bir arşiv. Aralarında çok nadide el yazması Kur'an-ı Kerimler'in bulunduğu 600 bin kitaba sahip. Kütüphanede beş bin el yazması eser var. İçinde 14 harita olan Katip Çelebi'nin dünya coğrafyası ve astronomisi hakkında yazılmış Cihannüma'sı da bunlar arasında. Bu eser ilk matbaacımız İbrahim Mütefferika baskısı. Antik Yunan filozofu Aristotales'in 1531 yılı Gutenberg basımlı ilk matbaa ürünü kitabı da bu kütüphanede. Ayrıca, 74 el yazması Kur'an-ı Kerim de koleksiyon arasında.Tel: 0232 484 82 54
Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi
1986'da kuruldu. Üniversite dışından gelenlere de açık. 400 binden fazla kitap, 2 bin 700 basılı dergi, 30 bin elektronik dergi ve 100'den fazla veri tabanına sahip. Yıllık bütçesi 3 milyon dolar. CD ve kasetlerden oluşan müzik koleksiyonunun yanı sıra 17 kabin var. Bu kabinlerde müzik dinleyerek ders çalışmak, kitap okumak mümkün. Körler için kabartma piyano notaları mevcut. Türk plastik sanatlar arşivine sahip, sanat galerisinde yerli ve yabancı ressam ve heykeltıraşların eserleri sergileniyor. Kaynaklar ABD Kongre Kütüphanesi (LC) Sınıflama Sistemi'ne göre düzenlenmiş. Koleksiyon, BLISS (Bilkent Library Information Services System) adı verilen katalog ile bilgisayar ortamına aktarılmış. Tel: 0312 290 12 82
İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Kütüphanesi
Suna ve İnan Kıraç Vakfı bünyesinde kurulu. Halka ve bilimsel araştırmacılara açık. Bizans döneminden itibaren İstanbul, Osmanlı ve Atatürk ile ilgili geniş bir koleksiyona sahip. El yazmaları, belgeler ve 30 farklı dilde yaklaşık 40 bin kitap var. İstanbul araştırmaları için bilim adamları ve uzmanların ilgileneceği özel bir koleksiyonu mevcut. İki katlı kütüphanenin ilk katı sergi salonu. Harita ve arşiv bölümü var. Yazma eserler ve birçok kitap dijital ortamda. İnternet sitesinden bu kaynaklara ulaşmak ve yararlanmak mümkün. El yazmaları dışındaki kaynakların fotokopileri verilebiliyor. Tel: 0212 245 89 45
Atatürk İl Halk Kütüphanesi
1775'te Ahmet adlı bir kitapsever tarafından vakıf olarak tahsis edildi. Vakıf kütüphaneleri Milli Eğitim Bakanlığı'na devredilince Hisar-ı Şerif Kütüphanesi, Pazar Yeri, Hatun İye, Şadırvan, Baş Durak, Tuzcuzade, İt Pazarı kitaplıklarıyla birleştirilerek Hisar Umumi Kütüphanesi oldu. Salepçioğlu Vakıf Kütüphanesi de 1948'de bakanlığa devredilince iki kütüphane birleştirilerek Hisar Salepçioğlu Kütüphanesi adını aldı. 1952'de şimdiki yerine taşındı, Atatürk Kütüphanesi oldu. 38 bin kitap var ve sık sık güncelleniyor. Körler için sesli kitap ve Braille alfabesiyle yazılı kitaplar açısından zengin. İzmir'le ilgili 'yerel bellek'i var. Tel: 0232 483 38 46
Süleymaniye Kütüphanesi
1918'de Süleymaniye Külliyesi'nde kuruldu. Yazma ve eski harfli basma eser koleksiyonlarının yer aldığı araştırma ve uzmanlık kütüphanesi. Padişahların, bilim ve din adamlarının koleksiyonları, Anadolu'nun çeşitli yerlerinden gelen koleksiyonla 80 bin cildi el yazması kitap olan kaynağa sahip. Eserlerin yarıdan fazlasının dijital arşivi tamamlandı. Tümünün künye bilgileri veri tabanında. Duyma engelliler için sinevizyon gösterileri yapılıyor. Osmanlı ve Selçuklu dönemine ait eserlerle birlikte tıp, botanik, kimya eserlerine sahip. Osmanlıca, Farsça ve Arapça kaynakların yanında Boşnakça, Çağatayca ve Rumca olanlar da var. Tel: 0212 520 64 60 61
_hürriyet_
