Türkiye'nin Yerüstü ve Yeraltı zenginlikleri nelerdir?
Türkiye'nin Yerüstü zenginlikleri
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerinden derlenen bilgiye göre, Türkiye, fındık, vişne, kiraz, haşhaş tohumu ve kayısıdaki üretim miktarları ile dünya liderliğini elinde bulunduruyor.
BM Dünya Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) en son 2009 yılında yayımlanan raporuna göre, yıllara göre 450-600 bin ton arasında fındık üretimi ile Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 60'ını tek başına yaparken, vişne, kiraz, haşhaş tohumu ve kayısıdaki üretim miktarları ile dünyanın en büyük üreticisi konumunda.
Türkiye, incir, Antep fıstığı , mercimek, bal, kestane, hıyar, biber, karpuz ve kavun üretiminde ise dünyanın en büyük ikinci üretici ülkesi olurken, nohut, zeytin, ceviz, elma, kuru soğan, taze fasulye üretiminde ise üçüncü sırada bulunuyor.
Bunun yanı sıra 10 milyon 745 bin 572 ton domates ve 816 bin 134 ton patlıcan üretimi ile dünyanın dördüncü büyük ülkesi olan Türkiye, greyfurt ve şeker pancarındaki üretim miktarı ile beşinci sırada yer alıyor.
Ayrıca, Türkiye üretim miktarları ile dünya sıralamasında aspir ve çavdarda altıncı, pamukta yedinci, arpada sekizinci, ayçiçeğinde dokuzuncu, susam, mandalina, çilek, armut, çay, havuç ve karnabaharda ise onuncu sırada yer alıyor.
Türkiye'nin Yeraltı zenginlikleri
Türkiye bitkisel ürünlerdeki zenginliğinin yanı sıra, üzerinde bulunduğu jeolojik yapının bir sonucu olarak dünyada kendi ham madde gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayabilen maden çeşitliliğine sahip nadir ülkelerden biri konumunda. Türkiye, dünya madenciliğinde adı geçen 132 ülke arasında toplam maden üretimi itibarı ile 28'inci, üretilen maden çeşitliliği açısından da 10'uncu sırada yer alıyor . Türkiye başta endüstriyel ham maddeler olmak üzere, metalik madenler, enerji ham maddeleri ve jeotermal kaynaklar açısından zengin bir konumda bulunuyor. Türkiye'de günümüzde dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenden sadece 13'ü belirlenemezken, geri kalan 50 çeşit maden açısından zengin ya da çok zengin, 27 çeşit maden bakımından ise yetersiz kaynaklara sahip bulunuyor.
Rezerv yönünden, başta bor, trona, bentonit, mermer, feldspat, manyezit, alçı taşı, pomza, perlit, stronsiyum ve kalsit olmak üzere dünyanın sayılı zengin ülkelerinden birisi durumundaki Türkiye'de zengin maden açısından ilk sırayı 3 milyar ton ile dünya bor rezervinin yüzde 72'sini oluşturan bor mineralleri alıyor. Ayrıca, Türkiye, dünya feldispat rezervinin yüzde 23'ünü ve bentonit rezervinin ise yüzde 20'sini elinde bulunduruyor.
Dünya da ikinci büyük soda külü rezervi olan Beypazarı Trona yatağını işletmek üzere kurulan tesis, yılda 1 milyon ton soda külü, 100 bin ton sodyum karbonat üretimi ile dünya tüketiminin yüzde 2,5'ini karşılıyor.
Bilinen 3 bin 500'e yakın metalik ve 2 bin civarında endüstriyel ham madde yatak ve zuhurlarının bulunduğu Türkiye'de, 600'ün üzerinde sıcak su kaynağı ve 140'ın üzerinde belirlenmiş jeotermal enerji alanı yer alıyor
Türkiye'nin teorik altın potansiyelinin ise 6 bin 500 ton olduğu tahmin ediliyor. Türkiye, bu potansiyelle dünyada ikinci potansiyel ülke konumunda bulunuyor. Şu ana kadar yapılan çalışmalarla 700 ton altın görünür hale getirildi.
Ayrıca 12.4 milyar ton ile toplam dünya linyit rezervinin yaklaşık yüzde 1,6'sı Türkiye'de bulunuyor. İşlenebilir linyit rezerv miktarı ise 3.9 milyar ton düzeyinde olan Türkiye, rezerv ve üretim miktarı açısından dünya ölçeğinde orta sıralarda yer alıyor.
Türkiye'nin diğer önemli maden rezervleri ise şöyle: -Çinko-kurşun: Türkiye'nin metal içeriği olarak 860 bin ton kurşun, 2.3 milyon ton çinko rezervi bulunuyor.
Demir: Ortalama yüzde 50-55 tenörlü işletilebilir demir rezervi toplamı 113 milyon ton dolayında bulunuyor
Krom cevheri: Türkiye'nin krom rezervi 26 milyon ton civarında
Alüminyum: Alüminyum üretimine uygun boksit rezervi 87 milyon ton civarında bulunuyor.
Bakır: Türkiye'de toplam bakır rezervi, metal içeriği olarak 1.5 milyon ton bakır düzeyinde bulunuyor. Ekonomik olarak değerlendirilmeyen düşük tenörlü bakır kaynakları dahil edildiğinde toplam bakır kaynağı metal içeriği olarak 3.5 milyon tonu buluyor.
Trona: Türkiye, yaklaşık 900 milyon tonluk işlenebilir trona rezervi ile dünyada ikinci sırada yer alıyor.
Mermer ve doğal taşlar: Doğal taş bakımından, jeolojik yapısı itibarıyla zengin bir potansiyele sahip olan Türkiye, bu günkü verilere göre 3,8 milyar metreküp işletilebilir mermer, 2,7 milyar metreküp işletilebilir traverten, 995 milyon metreküp granit rezervi bulunuyor. Bu değerlere göre Türkiye dünya doğal taş rezervinin yaklaşık yüzde 40'ına sahip durumda. Yapılan araştırmalarda, ülkemizde 650'ye varan renk ve dokuda mermer çeşidinin bulunduğu belirlendi.
Seramik ve cam ham maddeleri: Sektörün ana ham maddesini kuvars, kuvarsit, kuvars kumu, feldspat, kil ve kaolen oluşturuyor. Türkiye'de 89 milyon ton kaolen, 354 milyon ton seramik ve refrakter kil, 239 milyon ton feldspat, 1.3 milyar ton kuvars kumu, 2.3 milyar ton kuvars-kuvarsit potansiyeli bulunuyor.
Çimento ve diğer yapı malzemeleri: İnşaat sektöründe büyük oranda hafif yapı elemanı ve beton agregası olarak da kullanılan ponza potansiyeli 1.5 milyar metreküp, perlit potansiyeli ise 5.7 milyar ton düzeyinde
Bentonit: Türkiye'de Ankara, Çankırı, Tokat, Edirne ve Ordu illerinde yoğunlaşan değişik alanlarda kullanılabilir 250 milyon ton bentonit rezervi bulunuyor.
Manyezit: 41-48 manyezit içerikli 106 milyon ton.
Türkiye'nin Yerüstü zenginlikleri
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerinden derlenen bilgiye göre, Türkiye, fındık, vişne, kiraz, haşhaş tohumu ve kayısıdaki üretim miktarları ile dünya liderliğini elinde bulunduruyor.
BM Dünya Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) en son 2009 yılında yayımlanan raporuna göre, yıllara göre 450-600 bin ton arasında fındık üretimi ile Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 60'ını tek başına yaparken, vişne, kiraz, haşhaş tohumu ve kayısıdaki üretim miktarları ile dünyanın en büyük üreticisi konumunda.
Türkiye, incir, Antep fıstığı , mercimek, bal, kestane, hıyar, biber, karpuz ve kavun üretiminde ise dünyanın en büyük ikinci üretici ülkesi olurken, nohut, zeytin, ceviz, elma, kuru soğan, taze fasulye üretiminde ise üçüncü sırada bulunuyor.
Bunun yanı sıra 10 milyon 745 bin 572 ton domates ve 816 bin 134 ton patlıcan üretimi ile dünyanın dördüncü büyük ülkesi olan Türkiye, greyfurt ve şeker pancarındaki üretim miktarı ile beşinci sırada yer alıyor.
Ayrıca, Türkiye üretim miktarları ile dünya sıralamasında aspir ve çavdarda altıncı, pamukta yedinci, arpada sekizinci, ayçiçeğinde dokuzuncu, susam, mandalina, çilek, armut, çay, havuç ve karnabaharda ise onuncu sırada yer alıyor.
Türkiye'nin Yeraltı zenginlikleri
Türkiye bitkisel ürünlerdeki zenginliğinin yanı sıra, üzerinde bulunduğu jeolojik yapının bir sonucu olarak dünyada kendi ham madde gereksiniminin önemli bir bölümünü karşılayabilen maden çeşitliliğine sahip nadir ülkelerden biri konumunda. Türkiye, dünya madenciliğinde adı geçen 132 ülke arasında toplam maden üretimi itibarı ile 28'inci, üretilen maden çeşitliliği açısından da 10'uncu sırada yer alıyor . Türkiye başta endüstriyel ham maddeler olmak üzere, metalik madenler, enerji ham maddeleri ve jeotermal kaynaklar açısından zengin bir konumda bulunuyor. Türkiye'de günümüzde dünyada ticareti yapılan 90 çeşit madenden sadece 13'ü belirlenemezken, geri kalan 50 çeşit maden açısından zengin ya da çok zengin, 27 çeşit maden bakımından ise yetersiz kaynaklara sahip bulunuyor.
Rezerv yönünden, başta bor, trona, bentonit, mermer, feldspat, manyezit, alçı taşı, pomza, perlit, stronsiyum ve kalsit olmak üzere dünyanın sayılı zengin ülkelerinden birisi durumundaki Türkiye'de zengin maden açısından ilk sırayı 3 milyar ton ile dünya bor rezervinin yüzde 72'sini oluşturan bor mineralleri alıyor. Ayrıca, Türkiye, dünya feldispat rezervinin yüzde 23'ünü ve bentonit rezervinin ise yüzde 20'sini elinde bulunduruyor.
Dünya da ikinci büyük soda külü rezervi olan Beypazarı Trona yatağını işletmek üzere kurulan tesis, yılda 1 milyon ton soda külü, 100 bin ton sodyum karbonat üretimi ile dünya tüketiminin yüzde 2,5'ini karşılıyor.
Bilinen 3 bin 500'e yakın metalik ve 2 bin civarında endüstriyel ham madde yatak ve zuhurlarının bulunduğu Türkiye'de, 600'ün üzerinde sıcak su kaynağı ve 140'ın üzerinde belirlenmiş jeotermal enerji alanı yer alıyor
Türkiye'nin teorik altın potansiyelinin ise 6 bin 500 ton olduğu tahmin ediliyor. Türkiye, bu potansiyelle dünyada ikinci potansiyel ülke konumunda bulunuyor. Şu ana kadar yapılan çalışmalarla 700 ton altın görünür hale getirildi.
Ayrıca 12.4 milyar ton ile toplam dünya linyit rezervinin yaklaşık yüzde 1,6'sı Türkiye'de bulunuyor. İşlenebilir linyit rezerv miktarı ise 3.9 milyar ton düzeyinde olan Türkiye, rezerv ve üretim miktarı açısından dünya ölçeğinde orta sıralarda yer alıyor.
Türkiye'nin diğer önemli maden rezervleri ise şöyle: -Çinko-kurşun: Türkiye'nin metal içeriği olarak 860 bin ton kurşun, 2.3 milyon ton çinko rezervi bulunuyor.
Demir: Ortalama yüzde 50-55 tenörlü işletilebilir demir rezervi toplamı 113 milyon ton dolayında bulunuyor
Krom cevheri: Türkiye'nin krom rezervi 26 milyon ton civarında
Alüminyum: Alüminyum üretimine uygun boksit rezervi 87 milyon ton civarında bulunuyor.
Bakır: Türkiye'de toplam bakır rezervi, metal içeriği olarak 1.5 milyon ton bakır düzeyinde bulunuyor. Ekonomik olarak değerlendirilmeyen düşük tenörlü bakır kaynakları dahil edildiğinde toplam bakır kaynağı metal içeriği olarak 3.5 milyon tonu buluyor.
Trona: Türkiye, yaklaşık 900 milyon tonluk işlenebilir trona rezervi ile dünyada ikinci sırada yer alıyor.
Mermer ve doğal taşlar: Doğal taş bakımından, jeolojik yapısı itibarıyla zengin bir potansiyele sahip olan Türkiye, bu günkü verilere göre 3,8 milyar metreküp işletilebilir mermer, 2,7 milyar metreküp işletilebilir traverten, 995 milyon metreküp granit rezervi bulunuyor. Bu değerlere göre Türkiye dünya doğal taş rezervinin yaklaşık yüzde 40'ına sahip durumda. Yapılan araştırmalarda, ülkemizde 650'ye varan renk ve dokuda mermer çeşidinin bulunduğu belirlendi.
Seramik ve cam ham maddeleri: Sektörün ana ham maddesini kuvars, kuvarsit, kuvars kumu, feldspat, kil ve kaolen oluşturuyor. Türkiye'de 89 milyon ton kaolen, 354 milyon ton seramik ve refrakter kil, 239 milyon ton feldspat, 1.3 milyar ton kuvars kumu, 2.3 milyar ton kuvars-kuvarsit potansiyeli bulunuyor.
Çimento ve diğer yapı malzemeleri: İnşaat sektöründe büyük oranda hafif yapı elemanı ve beton agregası olarak da kullanılan ponza potansiyeli 1.5 milyar metreküp, perlit potansiyeli ise 5.7 milyar ton düzeyinde
Bentonit: Türkiye'de Ankara, Çankırı, Tokat, Edirne ve Ordu illerinde yoğunlaşan değişik alanlarda kullanılabilir 250 milyon ton bentonit rezervi bulunuyor.
Manyezit: 41-48 manyezit içerikli 106 milyon ton.
