Ücret istisnaları
Kanunun 23’ncü maddesinde gelir vergisinden istisna kılınan ücretler bentler halinde sayılmıştır. Buna göre;
1.Köylerde ve belediye içi nüfusu 5000’i aşmayan yerlerde faaliyet gösteren ve münhasıran el ile dokunan halı ve kilim imalathanelerinde çalışanların ücretleri,
2.Gelir vergisinden muaf olanların ve gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin yanında çalışanların ücretleri,
3.Maden işletmelerinde çalışanların toprak altında çalıştıkları zamana ilişkin ücretleri,
4.Köy muhtarları ile köylerde çalışan köy imamı, kâtip, korucu, imam ve bekçilere köy bütçesinden ödenen ücretler,
5.Özel fertler tarafından ticaret mahalli olmayan yerlerde çalıştırılan hizmetçilerin ücretleri (orta hizmetçisi, bahçıvan, kapıcı, dadı gibi).
Madde metninde mürebbiyelere ödenen ücretlerin istisna kapsamında olmadığı belirtilmiş olması dolayısıyla mürebbiyelerin ücretleri vergiye tabi bulunmaktadır.
6.Sanat okulları ve bu mahiyetteki enstitüler ile ceza ve ıslahevlerinde ve darülacezelerin atölyelerinde çalışan öğrenci, tutuklu ve düşkünlere ödenen ücretler,
7.Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmesi dolayısıyla sağlanan menfaatler,
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek hizmeti verilmemesi halinde, dışarıda yemek hizmetini veren mükelleflere ödemenin yapılması şartıyla çalışılan günlere isabet eden günlük yemek bedelinin Bakanlar Kurulu Kararınca belirlenen kısmı , vergiden istisna olup belirlenen kısmı aşan kısım ise ücret olarak vergilendirilmektedir. Yemek bedelinin hizmet erbabına verilmesi halinde istisna uygulanmamakta ve ücret olarak vergilendirilmektedir.
8.Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere konut tedariki ve bunların ısıtılması, aydınlatılması ve su tedariki dolayısıyla sağlanan menfaatler ile, işverene ait brüt 100 m2’yi geçmeyen konutların hizmet erbabına lojman olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler,
9.Hizmet erbabının toplu olarak işyerine gidip gelmelerini sağlamak üzere yapılan taşıma giderleri,
10.Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı SSK’nun geçici 20’nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıkları.
SSK’nın geçici 20’nci maddesinde belirtilen sandıklarca ödenen aylıkların toplamı en yüksek devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarından fazla olması halinde fark vergiye tabi tutulur.
11.3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki eğitim Kanununa tabi çırakların asgari ücreti aşmayan ücretleri.
12.Yabancı ülkelerdeki sosyal güvenlik kurumlarınca ödenen maluliyet, emekli, dul ve yetim aylıkları.
13.Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi kişilerin yanında çalışanlara, işverenin yurt dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödenen ücretler.
14.Yüz ve daha aşağı işçi çalıştıranların bir, daha fazla işçi çalıştıranların iki olmak üzere amatör sporcu çalıştıranların bunlara ödedikleri ücretler.
Bu istisnanın uygulanabilmesi için sporcuların her yıl milli müsabakalara katıldıklarının Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü veya genel müdürlüğe bağlı mahalli teşkilattan alınacak belge ile belgelenmesi ve istisnanın asgari ücretin iki katını aşmaması şarttır.
Kanunun 23’ncü maddesinde gelir vergisinden istisna kılınan ücretler bentler halinde sayılmıştır. Buna göre;
1.Köylerde ve belediye içi nüfusu 5000’i aşmayan yerlerde faaliyet gösteren ve münhasıran el ile dokunan halı ve kilim imalathanelerinde çalışanların ücretleri,
2.Gelir vergisinden muaf olanların ve gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerin yanında çalışanların ücretleri,
3.Maden işletmelerinde çalışanların toprak altında çalıştıkları zamana ilişkin ücretleri,
4.Köy muhtarları ile köylerde çalışan köy imamı, kâtip, korucu, imam ve bekçilere köy bütçesinden ödenen ücretler,
5.Özel fertler tarafından ticaret mahalli olmayan yerlerde çalıştırılan hizmetçilerin ücretleri (orta hizmetçisi, bahçıvan, kapıcı, dadı gibi).
Madde metninde mürebbiyelere ödenen ücretlerin istisna kapsamında olmadığı belirtilmiş olması dolayısıyla mürebbiyelerin ücretleri vergiye tabi bulunmaktadır.
6.Sanat okulları ve bu mahiyetteki enstitüler ile ceza ve ıslahevlerinde ve darülacezelerin atölyelerinde çalışan öğrenci, tutuklu ve düşkünlere ödenen ücretler,
7.Hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmesi dolayısıyla sağlanan menfaatler,
İşverenlerce işyerinde veya müştemilatında yemek hizmeti verilmemesi halinde, dışarıda yemek hizmetini veren mükelleflere ödemenin yapılması şartıyla çalışılan günlere isabet eden günlük yemek bedelinin Bakanlar Kurulu Kararınca belirlenen kısmı , vergiden istisna olup belirlenen kısmı aşan kısım ise ücret olarak vergilendirilmektedir. Yemek bedelinin hizmet erbabına verilmesi halinde istisna uygulanmamakta ve ücret olarak vergilendirilmektedir.
8.Genel olarak maden işletmelerinde ve fabrikalarda çalışan işçilere konut tedariki ve bunların ısıtılması, aydınlatılması ve su tedariki dolayısıyla sağlanan menfaatler ile, işverene ait brüt 100 m2’yi geçmeyen konutların hizmet erbabına lojman olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler,
9.Hizmet erbabının toplu olarak işyerine gidip gelmelerini sağlamak üzere yapılan taşıma giderleri,
10.Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı SSK’nun geçici 20’nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıkları.
SSK’nın geçici 20’nci maddesinde belirtilen sandıklarca ödenen aylıkların toplamı en yüksek devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarından fazla olması halinde fark vergiye tabi tutulur.
11.3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki eğitim Kanununa tabi çırakların asgari ücreti aşmayan ücretleri.
12.Yabancı ülkelerdeki sosyal güvenlik kurumlarınca ödenen maluliyet, emekli, dul ve yetim aylıkları.
13.Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi kişilerin yanında çalışanlara, işverenin yurt dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödenen ücretler.
14.Yüz ve daha aşağı işçi çalıştıranların bir, daha fazla işçi çalıştıranların iki olmak üzere amatör sporcu çalıştıranların bunlara ödedikleri ücretler.
Bu istisnanın uygulanabilmesi için sporcuların her yıl milli müsabakalara katıldıklarının Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü veya genel müdürlüğe bağlı mahalli teşkilattan alınacak belge ile belgelenmesi ve istisnanın asgari ücretin iki katını aşmaması şarttır.
