Vergi dâvaları
Vergi yargısı, mükelleflerle idare arasındaki ihtilafların çözümünde verginin hukukiliği ilkesinden hareketle hukuk kuralları çerçevesinde dava konusu tarhiyatlar hakkında karar verir. Bu nedenle vergi yargısı, vergisel işlemlerin yasa hükümlerine uygunluğunu sağlama, bir anlamda uygulamanın hukuki denetimini gerçekleştirme fonksiyonu ifa etmektedir.
Vergi yargısı Türkiye’de bağımsız vergi mahkemelerince yerine getirilmektedir. Üst derece mahkemeleri olarak da Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay yer almaktadır.
Mükellefler ve kendisine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilirler.
Mükelleflerin kendileri aleyhine tarh edilen vergi ve kesilen cezalara karşı dava açma hakları olduğu gibi, vergi dairelerinin de tadilat ve takdir komisyonlarınca takdir edilen matrahlara karşı vergi mahkemesinde dava açabilme yetkileri bulunmaktadır.
Vergi mahkemesinde dava açabilmek için verginin tarh edilmesi, cezanın kesilmesi, tadilat ve takdir komisyonu kararlarının tebliğ edilmiş olması gerekmektedir. Tevkif yolu ile alınan vergilerde ise istihkak sahiplerine ödemenin yapılmış olması ve ödemeyi yapan tarafından verginin kesilmiş olması gerekir.
Mükellefler beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh olunan vergilere kural olarak itiraz edemezler. Ancak beyan edilen matrah ve tarh edilen vergilerde vergi hatasının bulunması durumunda söz konusu hata dolayısıyla dava açılabilir. Bunun yanında ihtirazi kayıtla beyan edilen matrahlara ve bunlara ilişkin tarh edilen vergilere dava açılması mümkündür.
Vergi mahkemesi kararlarına karşı mükellefler ve vergi daireleri üst yargı organı olan Danıştay nezdinde temyiz davası açabilirler. Vergi daireleri Maliye Bakanlığının onayını almadan vergi mahkemesi kararlarına karşı temyiz davası açamazlar. Bakanlık bu yetkiyi tespit edeceği sınırlar dahilinde defterdarlıklara (idari yapılanmada oluşturulan yeni düzenlemeye göre vergi dairesi başkanlıklarının olduğu yerlerde bu kuruluşlara) devredebilir.
Vergi davaları ile ilgili esas ve usuller 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda hüküm altına alınmıştır. İdarî işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan ihlal edilenler tarafından açılan davalar idarî davaları teşkil eder. Bu nedenle Danıştay, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinde İdari Yargılama Usulü Kanununda yazılı yargılama usulleri uygulanır.
Vergi yargısı, mükelleflerle idare arasındaki ihtilafların çözümünde verginin hukukiliği ilkesinden hareketle hukuk kuralları çerçevesinde dava konusu tarhiyatlar hakkında karar verir. Bu nedenle vergi yargısı, vergisel işlemlerin yasa hükümlerine uygunluğunu sağlama, bir anlamda uygulamanın hukuki denetimini gerçekleştirme fonksiyonu ifa etmektedir.
Vergi yargısı Türkiye’de bağımsız vergi mahkemelerince yerine getirilmektedir. Üst derece mahkemeleri olarak da Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay yer almaktadır.
Mükellefler ve kendisine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilirler.
Mükelleflerin kendileri aleyhine tarh edilen vergi ve kesilen cezalara karşı dava açma hakları olduğu gibi, vergi dairelerinin de tadilat ve takdir komisyonlarınca takdir edilen matrahlara karşı vergi mahkemesinde dava açabilme yetkileri bulunmaktadır.
Vergi mahkemesinde dava açabilmek için verginin tarh edilmesi, cezanın kesilmesi, tadilat ve takdir komisyonu kararlarının tebliğ edilmiş olması gerekmektedir. Tevkif yolu ile alınan vergilerde ise istihkak sahiplerine ödemenin yapılmış olması ve ödemeyi yapan tarafından verginin kesilmiş olması gerekir.
Mükellefler beyan ettikleri matrahlara ve bu matrahlar üzerinden tarh olunan vergilere kural olarak itiraz edemezler. Ancak beyan edilen matrah ve tarh edilen vergilerde vergi hatasının bulunması durumunda söz konusu hata dolayısıyla dava açılabilir. Bunun yanında ihtirazi kayıtla beyan edilen matrahlara ve bunlara ilişkin tarh edilen vergilere dava açılması mümkündür.
Vergi mahkemesi kararlarına karşı mükellefler ve vergi daireleri üst yargı organı olan Danıştay nezdinde temyiz davası açabilirler. Vergi daireleri Maliye Bakanlığının onayını almadan vergi mahkemesi kararlarına karşı temyiz davası açamazlar. Bakanlık bu yetkiyi tespit edeceği sınırlar dahilinde defterdarlıklara (idari yapılanmada oluşturulan yeni düzenlemeye göre vergi dairesi başkanlıklarının olduğu yerlerde bu kuruluşlara) devredebilir.
Vergi davaları ile ilgili esas ve usuller 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda hüküm altına alınmıştır. İdarî işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan ihlal edilenler tarafından açılan davalar idarî davaları teşkil eder. Bu nedenle Danıştay, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinde İdari Yargılama Usulü Kanununda yazılı yargılama usulleri uygulanır.
